Luk 6 | BOJ | STEP | Juda naŋgo yori bati bei qa Yesus aqa aŋgro naŋgi ti wau ambleq na giloqnsibqa aqa aŋgro naŋgi wit gei eleŋoqnsib baŋ na ñoqoryoqnsib uye uye giloqneb.

Luke 6

Yesus a yori bati qa wau getentqajqa deqa anjam marej

1 Juda naŋgo yori bati bei qa Yesus aqa aŋgro naŋgi ti wau ambleq na giloqnsibqa aqa aŋgro naŋgi wit gei eleŋoqnsib baŋ na ñoqoryoqnsib uye uye giloqneb. 2 Naŋgi degsib gileqnabqa Farisi tamo qudei naŋgi bosib naŋgi unjrsib minjreb, “Niŋgi kiyaqa kumbra degyeqnub? Yori bati qa kumbra degyo di getento koba.” 3 Onaqa Yesus na kamba Farisi naŋgi minjrej, “Nami Devit aqa wau tamo ti naŋgi mamnjrnaqa kumbra yeb qaji di niŋgi sisiyosai kio? 4 Devit a atra tal miligiq gilsiqa Qotei atraiyqajqa bem nami atnab soqnej qaji di osiqa giŋgeŋyosiqa aqa wau tamo naŋgi koba na uyeb. Bem di getento. Di atra tamo naŋgo segi uyqajqa bem. Niŋgi quiye. Devit a degsi yej di a dal anjam grotej. Ariya a Qotei aqa ŋamdamuq di une saiqoji. Niŋgi anjam di sisiyosai kio?” 5 Osiqa minjrej, “E Tamo Aŋgro. Deqa e segi na yori bati taqatejunum. E segi yori bati aqa Tamo Koba.”

Yori bati bei qa Yesus na tamo bei baŋ qandamyej qaji di boletej

6 Olo yori bati bei qa Yesus a Juda naŋgo Qotei tal miligiq gilsiqa Qotei aqa anjam plaltosiq minjroqnej. Qotei tal miligiq dia tamo bei baŋ wo qandamyej qaji a soqnej. 7 Onaqa dal anjam qalie tamo naŋgi ti Farisi naŋgi ti Yesus koqyoqneb. Naŋgi are qaleb, “Yesus a yori bati qa tamo di boletqas kio? Yimqa minjqom, ‘Ni na yori bati grotonum.’” Deqa naŋgi Yesus koqyoqneb. 8 Onaqa Yesus a naŋgo areqalo di qalieosiqa tamo baŋ qandamyej qaji di minjej, “Ni tigelosim gago ambleq au.” Degsi minjnaqa a tigelosi gilsiq naŋgo ambleq di tigelesonaqa Yesus na Farisi naŋgi minjrej, “E mati niŋgi anjam bei nenemŋgitqa niŋgi kamba merbiye. Iga yori bati qa kumbra bole yqom kio kumbra uge yqom kio? Tamo bei a padalqa laqnimqa iga na aqaryaiyonam bole sqas di kere kio iga a uratonam padalqas di kere kio? Dal anjam a kiersi marqo? Niŋgi na merbiye.” 10 Yesus a naŋgi kalil degsi minjrsiq koqnjresonaqa naŋgi na kamba olo anjam bei minjosai. Naŋgi mequmesoqneb. Deqa Yesus a tamo baŋ qandamyej qaji di minjej, “Ni ino baŋ waiy.” Degsi minjnaqa aqa baŋ waiyonaq boleej. 11 Onaqa Farisi naŋgi Yesus aqa siŋgila di unsibqa naŋgi minjiŋ oqetnjrnaqa segi segi qairosib maroqneb, “Bunuqna gam bei brantimqa iga Yesus qalim moiqas.”

Yesus na aqa aŋgro 12-pela naŋgi giltnjrej

12 Bati deqa Yesus a segi sosim Qotei pailyqa marsiq manaq oqej. Manaq oqsiq dia Qotei pailyeqnaqa nebeej. 13 Onaqa Yesus na tamo kalil a dauryosib laqneb qaji naŋgi metnjrnaqa aqa areq bonabqa naŋgo ambleq dena aŋgro 12-pela segi giltnjrej. Naŋgi a ombla sosib aqa anjam mare mare laqajqa deqa giltnjrej. 14 Naŋgo ñam agiende. Bei Saimon. Aqa ñam bei Yesus na Pita waiyej. Naŋgi aqa was Andru wo. Bei Jems. Naŋgi aqa was Jon wo. Bei Filip. Bei Bartolomyu. 15 Ariya Matyu wo Tomas wo. Bei Alfias aqa ŋiri Jems. Bei Saimon agi Rom naŋgi winjrqajqa maroqnej qaji. 16 Ariya bei Jems aqa ŋiri Judas. Bei Judas Iskariot agi Yesus osiqa jeu tamo naŋgo baŋq di atej qaji. Yesus aqa aŋgro 12-pela naŋgo ñam agide. Naŋgi Yesus aqa anjam mare mare laqajqa deqa giltnjrej.

Yesus na tamo uŋgasari gargekoba naŋgi boletnjroqnej

17 Onaqa Yesus a naŋgi joqsiqa koba na manaq dena olo aisib sawa guŋ dia sonabqa tamo uŋgasari tulaŋ gargekoba a dauryosib laqneb qaji naŋgi bosib aqa anjam quqwajqa koroeb. Tamo uŋgasari tulaŋ gargekoba naŋgi dego Yesus aqa anjam quqwajqa beb. Judia sawa naŋgo qure qureq dena ti Jerusalem qureq dena ti Tair qure wo Saidon qure wo naŋgo sawa alile jojom dena dego tigelosib Yesus aqa anjam quqwajqa bosib koroeb. Yesus a naŋgo ma boletetnjrqajqa deqa ti beb. Bonabqa Yesus a na tamo uŋgasari kalil mondor uge na ojeleŋo qaji naŋgi boletnjroqnej. 19 Yesus aqa jejamuq dena siŋgila gileqnaqa tamo ma ti kalil naŋgo ma saioqnej. Yeqnaqa tamo uŋgasari kalil naŋgi Yesus aqa siŋgila di unoqnsib deqa aqa jejamuq di naŋgo baŋ atqa maroqnsib baŋ waiyoqneb.

Tamo yai naŋgi tulaŋ areboleboleinjrqas Yesus a deqa anjam marej

20 Onaqa Yesus a bulosiqa tamo uŋgasari a dauryosib laqneb qaji naŋgi koqnjrsiqa endegsi minjrej,

“Niŋgi bini iŋgi iŋgi saiqoji unub qaji bunuqna Qotei a nuŋgo Mandor Koba sosim niŋgi taqatŋgwas. Yimqa niŋgi tulaŋ areboleboleiŋgwas.

21 “Niŋgi bini mam unub qaji bunuqna kere na sqab. Deqa niŋgi tulaŋ areboleboleiŋgwas.

“Niŋgi bini akam ti unub qaji bunuqna akam uratosib olo kikiosib tulaŋ areboleboleiŋgwas.

22 “Niŋgi ijo ñam oqnsib e daurbeqnub deqa bunuqna tamo qudei naŋgi na niŋgi jeutŋgoqnsib misiliŋgoqnsib nuŋgo ñam ugeugeiyoqnqab. Nami naŋgo moma naŋgi na Qotei aqa medabu o qaji tamo naŋgi degsib ugeugeinjroqneb. Dego kere bunuqna naŋgi niŋgi dego ugeugeiŋgoqnqab. Di kiyaqa? Niŋgi na e Tamo Aŋgro daurbeqnub deqa. Di uŋgum. Naŋgi niŋgi ugeugeiŋgibqa niŋgi tulaŋ areboleboleiŋgeme. Niŋgi quiye. Nuŋgo awai bole agi laŋ goge di unu. Bunuqna niŋgi oqsib awai di itqab.

24 “Ariya niŋgi bini ñoro koba ti unub qaji bunuqna niŋgi gulube oqab. Di kiyaqa? Nuŋgo are boletetŋgwajqa iŋgi agi niŋgi mandamq endia ekritonub.

25 “Niŋgi iŋgi qa kere na unub qaji bunuqna niŋgi mam sqab.

“Niŋgi bini kikieqnub qaji bunuqna niŋgi are ugeiŋgim akam ti sqab.

26 “Bini tamo uŋgasari naŋgi na nuŋgo ñam soqteqnub. Dego kere nami naŋgo moma naŋgi na gisaŋ anjam maro tamo naŋgo ñam soqtoqneb. Deqa bunuqna niŋgi olo jemaiŋgwas.

Niŋgi nuŋgo jeu tamo naŋgi qa boleoqnsib gereinjroqniye

27 “Niŋgi ijo anjam qusib dauryeqnub qaji e na anjam endegsi merŋgit quiye. Tamo qudei naŋgi na niŋgi jeutŋgoqnibqa niŋgi na kamba naŋgi jeutnjraib. Niŋgi naŋgi qa olo boleoqnsib gereinjroqniye. 28 Niŋgi ijo segi aŋgro unub deqa tamo qudei naŋgi na niŋgi misiliŋgeqnub. Ariya niŋgi na kamba naŋgi misiliŋnjraib. Naŋgi olo anjam bole bole minjroqniye. Tamo naŋgi niŋgi ugeugeiŋgeqnub qaji naŋgi kamba ugeugeinjraib. Niŋgi naŋgi qa olo Qotei pailyoqniye. 29 Tamo bei a ni qa ŋiriŋosim ula poŋmimqa belosim waliŋe bei osoryimqa poŋyem. Tamo bei na ino gara jugo yaimimqa ni na saidyaim. Olo ino gara jugo bei dego ye. 30 Tamo bei na ino iŋgi bei yaimqajqa mermimqa ye. Yosim a na kamba olo ni emqajqa minjaim. 31 Kumbra bole bole tamo naŋgi na niŋgi eŋgwajqa arearetŋgwo qaji kumbra di niŋgi na naŋgi olo enjroqniye.

32 “Tamo uŋgasari niŋgi qa boleeqnub qaji naŋgi qa segi niŋgi kamba boleoqnqab di kumbra tulaŋ bolesai. Dal anjam gotraŋyo tamo naŋgi dego tamo naŋgi naŋgi qa boleeqnub qaji naŋgi qa kamba boleeqnub. 33 Tamo naŋgi niŋgi kumbra bole bole eŋgeqnub qaji naŋgi segi niŋgi na kamba kumbra bole bole enjroqnqab di kumbra tulaŋ bolesai. Dal anjam gotraŋyo qaji tamo naŋgi dego kumbra degyeqnub. 34 Niŋgi na tamo qudei naŋgi iŋgi bei enjrqa osibqa naŋgi na kamba olo niŋgi eŋgwajqa minjrsib iŋgi enjrqab di kumbra tulaŋ bolesai. Dal anjam gotraŋyo qaji tamo naŋgi na dego naŋgo was naŋgi iŋgi iŋgi enjroqnibqa naŋgi na kamba olo enjrqajqa minjroqnsib iŋgi iŋgi enjreqnub. 35 Deqa niŋgi ijo anjam endi quiye. Tamo qudei naŋgi na niŋgi jeutŋgoqnibqa niŋgi na kamba naŋgi jeutnjraib. Niŋgi naŋgi qa olo boleoqnsib naŋgi gereinjroqniye. Osib iŋgi bole bole enjroqnsib naŋgi na kamba olo eŋgwajqa minjroqnaib. Niŋgi kumbra degyqab di niŋgi Qotei laŋ goge di unu qaji aqa aŋgro bole sqab. Sosibqa awai tulaŋ boledamu oqab. Niŋgi qalie, tamo qudei naŋgi Qotei biŋiyosaieqnub. Tamo qudei naŋgi kumbra uge uge yeqnub. Ariya tamo naŋgi di Qotei na kamba kumbra uge uge enjrosaieqnu. A na olo naŋgi kumbra bole bole enjreqnu. Deqa niŋgi dego Qotei aqa kumbra di dauryosib tamo bole ti tamo uge ti naŋgi turtnjroqnsib kumbra bole bole enjroqniye. Niŋgi kumbra degyqab di niŋgi Qotei aqa aŋgro bole sqab. 36 Nuŋgo Abu a gaigai tamo naŋgi qa duloqnsiqa naŋgo une kobotetnjreqnu. Deqa niŋgi dego Qotei aqa kumbra di dauryosib tamo kalil naŋgi qa duloqnsibqa naŋgo une kobotetnjroqniye.

Niŋgi na tamo qudei naŋgo jejamuq di anjam laŋa qametnjraib

37 “Niŋgi tamo qudei naŋgo kumbra laŋa uge qa minjraib. Yimqa Qotei a kamba dego nuŋgo kumbra uge qa niŋgi merŋgwasai. Niŋgi tamo qudei naŋgo jejamuq di anjam laŋa qametnjraib. Yimqa Qotei a kamba dego nuŋgo jejamuq di anjam bei qametŋgwasai. Niŋgi na tamo naŋgo une kalil taqal atetnjroqniye. Yimqa Qotei a dego nuŋgo une kalil taqal atoqnqas. 38 Niŋgi na tamo naŋgi iŋgi iŋgi enjroqnsib lueoqniye. Yimqa Qotei a kamba dego niŋgi iŋgi iŋgi eŋgoqnqas. Osim iŋgi iŋgi tulaŋ koba eŋgoqnsim nuŋgo mogomq di bilentoqnimqa ojqa keresaiiŋgoqnimqa bileŋoqnsib dobulq aioqnqab. Niŋgi tamo naŋgi kumbra bole bole enjroqnqab dego kere Qotei a kamba niŋgi kumbra bole bole eŋgoqnqas.” Yesus a na aqa aŋgro naŋgi anjam degsi minjrej.

39 Osiqa olo yawo anjam bei endegsi minjrej, “Tamo bei ŋam qandimo unu qaji a na tamo bei dego ŋam qandimo unu qaji di gam osoryqa keresai. A na aqa baŋ ojsim ombla walwelqab ombla maŋgalsib subq aiqab. 40 Aŋgro kiñala bei na aqa abu buŋyqa keresai. A kobaqujaosimqa di aqa abu ombla kerekereqab.

41 “Kiyaqa ni ino was aqa ŋamgalaq dia ŋam ñeŋgi kiñala unu di unsimqa ino segi ŋamgalaq dia ŋampaŋ kobaquja unu di ni unosai? 42 Kiyaqa ino segi ŋamgalaq dia ŋampaŋ kobaquja soqnimqa tentosim ino was minjqam, ‘Was, e ino ŋamgalaq dia ŋam ñeŋgi kiñala unonum di osiy taqal waiyetmqai’? Ŋampaŋ kobaquja ino segi ŋamgalaq di unu qaji di ni unosai. Ni gisaŋ tamo. Ni mati ŋampaŋ kobaquja ino segi ŋamgalaq di unu qaji di taqal waiysim ŋamdamu suwaŋmimqa ariya degam ŋam ñeŋgi kiñala ino was aqa ŋamgalaq di unu qaji di geregere unsim taqal waiyete.”

Ŋamtaŋ uge naŋgi gei uge ateqnub

43 Osiqa Yesus a olo anjam endegsi minjrej, “Ŋamtaŋ bole naŋgi gei bole ateqnub. Naŋgi gei uge atosaieqnub. Ŋamtaŋ uge naŋgi gei uge ateqnub. Naŋgi gei bole atosaieqnub. 44 Deqa tamo naŋgi ŋam aqa gei unsibqa dena naŋgi poinjrqas, ‘Ŋamtaŋ di bole. Ŋamtaŋ di uge.’ Niŋgi maŋ luwit mariŋq dena qura gei osib uyosaieqnub. Sil luwit mariŋq dena wain gei osib uyosaieqnub. 45 Tamo bole naŋgo are miligiq di areqalo bole bole gargekoba unu. Deqa naŋgi kumbra bole bole yeqnub. Ariya tamo uge naŋgo are miligiq di areqalo uge uge gargekoba unu. Deqa naŋgi kumbra uge uge yeqnub. Tamo naŋgo areqalo naŋgo are miligiq di unu qaji di naŋgo medabuq na branteqnu.”

Yesus a tal gereiyo kumbra qa yawo anjam marej

46 Osiqa Yesus a olo anjam endegsi minjrej, “Kiyaqa niŋgi endegsib merbeqnub, ‘O Tamo Koba, O Tamo Koba’ degsib merboqnsib ijo anjam dauryosaieqnub? 47 Niŋgi quiye. Tamo uŋgasari ijoq boqnsib ijo anjam dauryeqnub qaji naŋgi tal gereiyo qaji tamo bul. Tal gereiyo qaji tamo a na tal utru atqa osimqa tal ai sub bogeleŋosim guma koba aieleŋosim meniŋ qura iteleŋqas. Bunuqna awa koba bosimqa ya meli dosim tal di qamsim putqasai. Siŋgila na tigelesqas. Di kiyaqa? A meniŋ quraq di tal atqo deqa. Tamo naŋgi ijo anjam qusib dauryeqnub qaji naŋgi tal gereiyo qaji tamo di bul. 49 Ariya tamo naŋgi ijo anjam qusib dauryqa urateqnub qaji naŋgi tamo bei laŋa sub gogeq di tal atej qaji a bul. Tal atnaq sonaqa awa koba bosiqa ya meli dosiqa tal di qamsiq reŋgiŋtosiqa putonaq aisiq tulaŋ niñaqej.”