Pro 19 | DutSVVA | STEP | De arme , in zijn oprechtheid wandelende , is beter dan de verkeerde van lippen , en die een zot is.

Proverbs 19

1 De arme, in zijn oprechtheid wandelende, is beter dan de verkeerde van lippen, en die een zot is. ^{▼▼ in zijn oprechtheid Dat is, in ongeveinsde vroomheid levende, zie boven Pro 2:7 .
,} ^{▼▼ verkeerde Zie boven Pro 2:12 .
,} ^{▼▼ zot is Zie boven Pro 1:22 .} 2 Ook is de ziel zonder wetenschap niet goed; en die met de voeten haastig is, zondigt. ^{▼▼ ziel Dat is, de lust en genegenheid om iets te doen of te laten. Zie Psa 27:12 . De profeet bestraft twee dingen:I. Tot iets genegen te zijn, waar men geen verstand van heeft.II. Zo men er verstand van heeft, met onbedachte en haastige zinnen dat aan te gaan en na te jagen.
,} ^{▼▼ zonder wetenschap Dat is, die niet verstaat wat hij doen of laten moet om God te behagen en stichtelijk met de mensen te verkeren.
,} ^{▼▼ niet goed; Dat is, zeer kwaad en schadelijk; vergelijk boven Pro 17:26 en de aantekening.
,} ^{▼▼ haastig is, Te weten, ten kwade. Of versta, die haastiglijk voortloopt met zijn onbedachte zinnen en voortdrijvende gemoedsbewegingen, zonder eerst wel beraden te zijn; zie boven Pro 1:15 .} 3 De dwaasheid des mensen zal zijn weg verkeren; en zijn hart zal zich tegen den Heere vergrammen. ^{▼▼ zijn weg Dat is, zijn voorstel, handel en zaken doen mislukken, kwalijk slaan en te gronde brengen.
,} ^{▼▼ tegen den HEERE Dat is, zal murmureren en zich ontstellen met een gevoel alsof de schuld bij den Heere was, dat al zijn voornemen en doen verloren gaat.} 4 Het goed brengt veel vrienden toe; maar de arme wordt van zijn vriend gescheiden. ^{▼▼ vriend gescheiden Al heeft hij maar een vriend, van dien wordt hij zelfs ook dikwijls verlaten.} 5 Een vals getuige zal niet onschuldig zijn; en die leugenen blaast, zal niet ontkomen. ^{▼▼ Een vals Hebreeuws, een getuige der valsheden.
,} ^{▼▼ niet onschuldig Dat is, niet ongestraft. Zie 1Ki 2:9 .
,} ^{▼▼ leugens blaast, Alzo boven Pro 6:19 ; zie de aantekening aldaar.} 6 Velen smeken het aangezicht des prinsen; en een ieder is een vriend desgenen, die giften geeft. ^{▼▼ aangezicht Dat is, den persoon. Zie van het Hebreeuwse woord in denzelfden zin genomen, Job 11:19 , en de aantekening.
,} ^{▼▼ prinsen; Of, des milden. Zie van het Hebreeuwse woord Nadib, Job 12:21 .
,} ^{▼▼ desgenen, Hebreeuws, den man, of den man der gift; dat is, die genegen is te geven en mildelijk te delen.} 7 Al de broeders des armen haten hem; hoeveel te meer gaan zijn vrienden verre van hem! Hij loopt hen na met woorden, die niets zijn. ^{▼▼ broeders Dat is, die hem in maagschap bestaan, hoewel niet toegedaan in oprechte en ongeveinsde liefde.
,} ^{▼▼ armen Dat is, desgenen, die verarmd is en afgegaan van goed.
,} ^{▼▼ haten hem; Dat is, verlaten hem, even alsof zij hem haatten; of zij hebben hem minder lief dan voordat hij arm was. Zie Gen 29:31 .
,} ^{▼▼ zijn vrienden Dat is, zijne bekenden en metgezellen, hoewel maar in schijn. Want hoedanig een ongeveinsd vriend is, zie boven Pro 17:17 , en Pro 18:24 .
,} ^{▼▼ Hij Te weten, de arme.
,} ^{▼▼ loopt Te weten, zijne broeders en vrienden.
,} ^{▼▼ woorden Te weten, waardoor hij hen om hulp roept.
,} ^{▼▼ niets zijn Dat is, van gene kracht of waarde, overmits zij niet aangenomen, maar veracht worden. Of, [maar] zij, te weten, de broeders en vrienden, zijn dezelve niet; te weten, waardoor zij zich uitgaven, eer de verarmde uit oorzaak zijner armoede hen naliep. Anders: hij volgt woorden, die niet zijn; dat is, hij steunt op de beloften, die zij hem gegeven hebben eer hij arm werd, die van gene waarde zijn.} 8 Die verstand bekomt, heeft zijn ziel lief; hij neemt de verstandigheid waar, om het goede te vinden. ^{▼▼ verstand Dat is, die verstand zoekt te bekomen. Hebreeuws, het hart; welk woord dikwijls in de Heilige Schrift voor wijsheid en verstand genomen wordt. Zie Job 9:4 .
,} ^{▼▼ verstandigheid Zie boven Pro 1:3 .
,} ^{▼▼ het goede Zie boven Pro 16:20 .} 9 Een vals getuige zal niet onschuldig zijn; en die leugenen blaast, zal vergaan. ^{▼▼ Een vals Hebreeuws, een getuige der valsheden. Alzo boven vs.5. Zie aldaar de aantekening.} 10 De weelde staat een zot niet wel; hoeveel te min een knecht te heersen over vorsten! ^{▼▼ een zot De reden is, omdat hij daardoor nog zotter wordt; dat is darteler en moedwilliger.} 11 Het verstand des mensen vertraagt zijn toorn; en zijn sieraad is de overtreding voorbij te gaan. ^{▼▼ vertrekt Hebreeuws, verlengt; dat is vertraagt zijnen toorn, stelt hem uit, houdt hem in. Anders: het is een kloek verstand van den mens, dat hij zijn toorn vertrekt. Dezelfde manier van spreken is ook Isa 48:9 .
,} ^{▼▼ zijn sieraad Te weten, des mensen.
,} ^{▼▼ de overtreding Dat is, het kwaad, dat hem aangedaan is, voorbij te gaan, door hetzelve te vergeten en te vergeven, naardat de eer Gods en de stichting der mensen zulks lijden kunnen.} 12 Des konings gramschap is als het brullen eens jongen leeuws; maar zijn welgevallen is als dauw op het kruid. ^{▼▼ jongen leeuws; Genaamd bij de Hebreën chephir, die zeer moedig en fel is, zijnde ouder en meerder dan het welp van een leeuw, hetwelk zij gur noemen; zie Eze 19:2 .
,} ^{▼▼ zijn welgevallen Dat is, zijne gunst en goedwilligheid, die hij iemand toedraagt.
,} ^{▼▼ dauw Waardoor het kruid bevochtigd, verkwikt en gevoed wordt.} 13 Een zotte zoon is zijn vader grote ellende; en de kijvingen ener vrouw als een gestadig druipen. ^{▼▼ ellende; Het Hebreeuwse woord staat in het getal van velen, om de grootheid of veelheid der ellende en des verdriets uit te drukken.
,} ^{▼▼ vrouw Versta, ene huisvrouw, die met haar gekijf veel ongenoegen, beroerte en schade in de huishouding kan aanrichten.
,} ^{▼▼ gestadig Te weten, hetwelk het huis doet verrotten, het huisraad beschadigt, de huisgenoten kwelt, ja, eindelijk ook uit het huis jaagt.} 14 Huis en goed is een erve van de vaderen; maar een verstandige vrouw is van den Heere. ^{▼▼ is een erve Dat is, worden geërfd van de ouders.
,} ^{▼▼ is van den HEERE Te weten, als een bijzondere gave, die niet allen gegeven wordt, en niet komt door erfenis en successie; zie boven Pro 18:22 .} 15 Luiheid doet in diepen slaap vallen; en een bedriegelijke ziel zal hongeren. ^{▼▼ Luiheid De luiheid brengt lediggang voort; de lediggang werkt slaapzucht; waaruit dan komt ongezondheid, vadzigheid der leden en domheid des geestes; met welke ook armoede pleegt te volgen.
,} ^{▼▼ een bedriegelijke Versta, een mens die niet werken wil, en daarom door kwade praktijken den kost zoekt te krijgen. Vergelijk boven Pro 10:4 .} 16 Die het gebod bewaart, bewaart zijn ziel; die zijn wegen veracht, zal sterven. ^{▼▼ gebod Dat is, de geboden, te weten, Gods en voornamelijk die Hij gebiedt in de wet der zeden. Zie Gen 26:5 .
,} ^{▼▼ zijn wegen Dat is, geen acht geeft op zijn handel en wandel, doen en laten; om zulks alles naar het Woord van God aan te stellen.} 17 Die zich des armen ontfermt, leent den Heere, en Hij zal hem zijn weldaad vergelden. ^{▼▼ Hij zal hem Namelijk, de Heere.} 18 Tuchtig uw zoon, als er nog hoop is; maar verhef uw ziel niet, om hem te doden. ^{▼▼ Tuchtig uw zoon, Te weten, met woorden en slagen. Zie van het Hebreeuwse woord boven Pro 9:7 .
,} ^{▼▼ hoop is; Te weten, dat hij door onderwijs en kastijding zou mogen gebeterd worden.
,} ^{▼▼ verhef Dat is, vaar niet uit met een kwade begeerte, om, enz. Het verheffen zijner ziel betekent wel somtijds goede en geoorloofde drijving van het gemoed, verenigd met grote begeerte en verlangen, gelijk Deu 24:15 ; Psa 25:1 ; Jer 44:14 , maar het betekent ook lust en drijving tot hetgeen kwaad is, gelijk hier, Psa 24:4 ; Hos 4:8 . Anders: uw hart vergeve [hem] niet tot zijn verderf, of verhef uwe ziel niet om zijn getier; dat is, vraag er niet naar.
,} ^{▼▼ te doden Te weten, door gebrek van straf, òf te veel slaan, òf andere hardheid.} 19 Die groot is van grimmigheid, zal straf dragen; want zo gij hem uitredt, zo zult gij nog moeten voortvaren. ^{▼▼ Die groot is Te weten, de zoon, die zeer moedwillig en korzel is, of om der straf wil veel getier en grote beroerte maakt.
,} ^{▼▼ straf dragen; Dat is, behoort de straf niet te ontgaan, zelfs ook om zijn onmatig gebaar, dat hij aanstelt.
,} ^{▼▼ uitredt, Te weten, uit de straf, die hij verdiend heeft.
,} ^{▼▼ voortvaren Te weten, met hem te straffen, overmits hij, los zijnde van kastijding, bozer zal worden en een oorzaak van veel kwaad. Of, hij zal boete betalen; want zo gij hem uithelpt, dat is, de boete voor hem betaalt, zult gij het meer moeten doen. Sommigen nemen deze spreuk in het algemeen van alle zeer grimmige mensen.} 20 Hoor raad, en ontvang tucht, opdat gij in uw laatste wijs zijt. ^{▼▼ raad, Te weten, goeden en wijzen raad.
,} ^{▼▼ tucht, Dat is, ware onderwijzing door woorden, of ook kastijding door straffen. Zie van het Hebreeuwse woord boven Pro 7:22 , en vergelijk boven Pro 9:7 .
,} ^{▼▼ laatste Zie van dit woord Psa 37:37 .} 21 In het hart des mans zijn veel gedachten; maar de raad des Heeren, die zal bestaan. ^{▼▼ In het hart Te weten, die nimmermeer uit het hart komen metterdaad, ja, ook niet met woorden; gelijk deze zin uit de tegenstelling van het volgende lid van vs.21 kan afgenomen worden.
,} ^{▼▼ des mans Dat is, des mensen. Zie Job 12:10 .
,} ^{▼▼ de raad des HEEREN, Dat is, dat God besloten heeft; alzo Psa 33:11 ; Isa 25:1 ; Act 2:23 .} 22 De wens des mensen is zijn weldadigheid; maar de arme is beter dan een leugenachtig man. ^{▼▼ des mensen Te weten, die gaarne rijk zou wezen, om een ieder [zo hij zegt] goed te doen, maar evenwel als hij rijk geworden is, dat niet doet. Anders: de wens des mensen zij zijne weldadigheid.
,} ^{▼▼ zijn weldadigheid; Dat is, rijk te zijn, om goed aan den behoeftige te doen.
,} ^{▼▼ de arme Dat is, die niet heeft om anderen te helpen, en ook met geen ijdele beloften hem teleurstelt.
,} ^{▼▼ leugenachtig Te weten, die kan en belooft weldadigheid te bewijzen, doch dat metterdaad niet volbrengt.} 23 De vreze des Heeren is ten leven; want men zal verzadigd zijnde vernachten; met het kwaad zal men niet bezocht worden. ^{▼▼ is ten leven; Dat is, voordelig voor het tijdelijke en eeuwige leven; 1Ti 4:8 .
,} ^{▼▼ zal Te weten, als men de ware vreze des Heeren heeft.
,} ^{▼▼ verzadigd Te weten, met Gods goederen en weldaden.
,} ^{▼▼ vernachten; Dat is, goede rust hebben. Vergelijk Psa 25:13 . Van het tegendeel zie Psa 50:15-16 .
,} ^{▼▼ kwaad Te weten, der straf.
,} ^{▼▼ niet bezocht Namelijk ten verderve. Van het woord bezoeken zie Gen 21:1 .} 24 Een luiaard verbergt de hand in den boezem, en hij zal ze niet weder aan zijn mond brengen. ^{▼▼ in den boezem, Dat is, hij wil zijne hand aan geen werk slaan. Anders: in den schotel, te weten om spijs daaruit te nemen. De zin is dat hij zo lui is, dat hij nauwelijks de moeite wil doen om te eten. Het is een overtollige manier van spreken. Vergelijk onder Pro 26:15 .} 25 Sla den spotter, zo zal de slechte kloekzinnig worden; en bestraf den verstandige, hij zal wetenschap begrijpen. ^{▼▼ Sla Te weten, om hem over zijne spotternij te straffen.
,} ^{▼▼ spotter, Zie Psa 1:1 .
,} ^{▼▼ slechte Dit woord is hier in het goede genomen voor de onwetenden en eenvoudigen, die leerzaam zijn; zie boven Pro 1:4 .
,} ^{▼▼ bestraf Te weten, met woorden. Alzo Gen 21:25 ; Job 15:3 ; boven Pro 9:8 .} 26 Wie den vader verwoest, of de moeder verjaagt, is een zoon, die beschaamd maakt, en schande aandoet. ^{▼▼ Wie den vader Te weten, zijn eigen vader of moeder.
,} ^{▼▼ verwoest, Dat is, bloot en berooid maakt; zie van het Hebreeuwse woord ook Jdg 5:27 . Of, die den vader verwoest, verjaagt de moeder, hij is een zoon, enz.
,} ^{▼▼ beschaamd Zie boven Pro 10:5 .} 27 Laat af, mijn zoon, horende de tucht, af te dwalen van de redenen der wetenschap. ^{▼▼ mijn zoon, Zie boven Pro 1:8 .
,} ^{▼▼ horende Anders: laat af, mijn zoon, van te horen het onderwijs, [strekkende] tot het afdwalen, enz.; te weten, kwaad onderwijs, kwade tucht. Zie boven Pro 7:22 , en Pro 16:22 , en de aantekening.
,} ^{▼▼ der wetenschap Dat is, die wetenschap voortbrengen.} 28 Een Belialsgetuige bespot het recht; en de mond der goddelozen slokt de ongerechtigheid in. ^{▼▼ Belialsgetuige Versta, een deugniet, die naar niemand wil horen. Zie Deu 13:13 .
,} ^{▼▼ bespot Dewijl hij met valse getuigenis den rechter bedriegt. Anders: verbloemt de rechtzaak; dat is, geeft het een luister met zijne schone woorden en schijnbare redenen. Zie boven Pro 14:9 .
,} ^{▼▼ slokt Gelijk de dronkaards hun drank ingieten. Vergelijk Job 15:16 . Anders: verslindt de ongerechtigheid; dat is, bedekt ze, of verbergt ze onder een bemanteling van woorden. Want dat verslonden en ingezwolgen is, wordt voor der mensen ogen weggedaan en verborgen.} 29 Gerichten zijn voor de spotters bereid, en slagen voor den rug der zotten. ^{▼▼ Gerichten Dat is straffen, zo goddelijke, als menselijke, tijdelijke als eeuwige. Alzo Psa 119:120 ; Jer 48:47 ; Luk 24:20 ; Rom 13:2 .}