‏ Matthew 13

A Nita Vakakika na Viri i Varo a Vit

(Markus 4:1-9; Lukas 8:4-8)

1Na parava iea kunana e Isu i pagitala na ruma, i vano i made na dahana darilomu. 2 ^aE huriki ala kupo hateka ri valai, ri pesi haluia, lakea i rike na aga, i pasi polovavo popote. Pali e huriki lobo ri made na lavu. 3Muri e Isu i taki ria na nita vakakika i kupo. I ta maea, “A bakovi ni leho na hania i varo a vutuna vit. 4Na tahuna i voro lae a vutuna vit, a vutuna ranga ri boru puru na dala, lakea a maka kadirovo ri kani poi.

5“A vutuna vit ranga ri boru langa na tabeke i kedokedo, na tabeke i uka ma i tahoka hateka a malala. Ri koru malaviriri, a vuhuna a malala i tabuli polomeli kunana. 6Pali na tahuna a haro i rike, i hu ria, ri malai, a vuhuna i uka ma i puru hateka a kana ria.

7“A vutuna vit ranga ri boru na tabeke i vona a barakau. A vit i vua, pali a barakau i kae lobi ria.

8“Pali a vutuna vit ranga ri boru langa na malala kamumu, ri lua, ri vakabele a kanene ria i 100 ranga, i 60 ranga, i 30 ranga. 9E rei a viri i ngaru ni longokilalea a ngavagu, ge longo kamumu, ge luhoi kado.”

I Navai e Isu i Ta Vakakika Kunana?

(Markus 4:10-12; Lukas 8:9-10)

10Muri e huriki a murimuri ri valai vona, ri nanea, “I navai o ta vakakika kunana ne huriki?”

11E Isu i koli, i ta maea, “A Vure i habi a lohokanga ne mua, mu gu lohoka vona a maki kapiloho na harikianga na Vure. Pali i uka ma i habi a lohokanga ne ria. 12 ^bE rei a viri i tahoka a maki pali, bara ni habi tabu ranga ge tahoka ge kupo. Pali e rei a viri i uka ma i tahoka a maki, bara ni bole vuroki vona a maki popote i tahoka. 13A ta vakakika ne ria a vuhuna, ‘Ri matai, pali i uka ma ri matakilala. Ri longo, pali i uka ma ri longokilala.’

14 ^c “Re huriki nga, ri ratea i bele muholi a nitane Isaia a propet i maea, ‘Bara mu longo balaka kupo, pali i uka ma mu gu longokilala. Bara mu matai balaka kupo, pali i uka ma mu matakilala.

15Ri putungingi. Ri siki kari a talingane ria. Ri mata kopu. Bara i uka, bara ri matakilala a maki ri matai, ri longokilala a ngava ri longo, bara i padi a hatene ria, ri pulo a vilone ria, lakea iau bara vakamahuri ria.’
16 ^dPali a Vure i rata kamumu mua, mu matakilala a maki a rata, mu longokilala a ngavagu. 17A taki muholi mua, e huriki a propet, a bakovi malamala hosi ri ngaru hateka ni matai a maki mu matai ngane, pali i uka ma ri matai. Ri ngaru ni longo a maki mu longo ngane, pali i uka ma ri longo.

A Pelegona Viri i Varo a Vit

(Markus 4:13-20; Lukas 8:11-15)

18“Ngane mu longo ga tuvevea a pele­gona nivakakika na viri i varo a vutuna vit. 19A vutuna vit i boru na dala i manga e huriki ri longoa a ngava na harikianga, pali i uka ma ri longokilalea. E Satan i valai, i bole vuroki a ngava ni ru na hatene ria.

20“A vutuna vit i boru langa na hini kedokedo i manga a bakovi i longo a ngava, lakea i luhoi tora malaviriri kunanea, i vivi vona. 21Pali i uka ma i pesi tora tabaka, a vuhuna i uka kana. Na tahuna a maregoa i bele, o na tahuna e huriki ri vakamadihi vakaroroa a vuhuna i ramai a nitagu, i malaviriri kunana i pea.

22 ^e “A vutuna vit i boru langa na barakau i manga a bakovi i longoa a ngava, pali i luhoi hateka a nimadena. A ningaru dagi vona ni bole a mahala i kupo i tamia. A niluhoi nga ru kavitagua a ngava muholi, i uka ma i vakabele a kanena.

23“Pali a vutuna vit i boru na malala kamumu i manga a bakovi i longoa a ngava, i longokilalea. I vakabele a kanena vit i kupo hateka na vit ni varo muga. I ranga ri vakabele i ravulu tolu (30). I ranga ri vakabele i ravulu polotara (60). I ranga ri vakabele i ravulu mule ma a murina balaka taku (100).”

A Nivakakika na Kukuni

24E Isu i taki tabua tara nita vakakika, “A harikianga na hunu i manga a bakovi i varo a vutuna vit na hania. 25Na rodo, na tahuna e huriki ri mahita, i valai a pile vona, i varo dili turana vit a kukuni. Muri i vano ia. 26A vit i koru rike, i pura. A kukuni ranga ri rike.

27“Muri e huriki a voravora na bakovi iea ri valai, ri takia, ‘Bakovi dagi, mi luhoi ta o varo kunana a vit na hania. Pali ri valai vai a kukuni nga?’

28“Lakea a tahona hania i ta maea, ‘I varo a pile nau.’ Lakea e huriki a voravora ri takia, ‘Pali mi gi vano mi gi pasi vuroki.’

29“Pali i koli, i ta maea, ‘I uka. Na tahuna mu pasi vuroki a kukuni, bara mu pasi ruru turana vit. 30Mu dava. Muri ma na tahuna e huriki ri gi mirio, bara taki ria ri gi pasi vuroki muga a kukuni, ri gi kolo palupu, ri gi rungani. Muri bara ri mirio a vit, ri bole lakea na roho na vit.’”

A Nivakakika na Vutuna Mastad

(Markus 4:30-32; Lukas 13:18-19)

31E Isu i taki tabua tara nivakakika, i ta maea “A harikianga na hunu i manga a vutuna mastad, ni varo na hania. 32A vutuna mastad i kaka kiroko liu na maki lobo ni varo na hania. Pali na tahuna i koru rike i langui a maki lobo ni varo na hania. I manga tabu a kai. A maka kadirovo ri hae a nune ria na rahana.”

A Nivakakika na Is

(Lukas 13:20-21)

33Muri e Isu i taki tabua tara nivaka­kika, i ta maea, “A harikianga na hunu i manga a is i bolea a ngatavine i pulo turana kabukuna plaoa, muri i pugaga i dagi.”

E Isu i Ta Vakakika Kunana

(Markus 4:33-34)

34E Isu i uka ma i ta kavakava ne huriki. I taki ria na nita vakakika kunana. 35 ^fI rata mavonga ge bele muholi a nita hosi ne huriki a propet, i ta maea,

“Na tahuna a ta turane ria, ga ta vakakika.
Ga vakalongo ria na ngava ni ruhulolo hosi na nidoko na malala.”

A Pelegona Nivakakika

36Muri e Isu i pe e huriki, i dili na ruma. E huriki a murimuri vona ri valai vona ri takia, “O tuveve poloa ne mia a nivakakika na kukuni na hania.”

37Lakea e Isu i koli, i ta maea, “A Tuna Bakovi a viri i varo a vutuna vit. 38A hania i manga a tanga lobo na malala. A vutuna vit i manga e huriki a bakovi a ngatavine a Vure i matakari ria. A kukuni i manga e huriki a bakovi a ngatavine e Satan i matakari ria. 39A pile, ra i varo a kukuni, i manga e Satan. A parava na nimirio i manga a nilobona parava. E huriki ri mirio ri manga e huriki a agelo.

40 ^gA kukuni ni pasi vuroki, ni rungani, bara ni rata mavonga e huriki a bakovi hale na nilobona parava. 41 ^hA Tuna Bakovi bara i rudu e huriki a agelo vona ri kope tala na harikianga vona e huriki a bakovi ri longotaro a vinara nau, a maki lobo i rata e huriki ri rata a naro hale. 42 ⁱBara ri voro rike ria na kanono dagi, lakea bara ri tangi, i madihi a hatene ria, ri karatata mavonga a ngine ria. 43 ^jE huriki a bakovi malamala bara ri para manga a haro pololilo na harikianga ne Tamane ria. E rei a viri i ngaru ni longokilalea a ngavagu, ge longo kamumu, ge luhoi kado.

A Nivakakika na Mahala Ni Ruhulolo

44“A harikianga na hunu i manga a tava ni tanu na malala. A bakovi tara i keli a malala, i matavisia a tava. Muri i ru mule tabua. I vivi hateka, lakea i vano i habi a maki lobo vona ni gi kona. I bole a moni, i konea a tabekena malala iea, ge ne vona a tava ni tanu vonga.

A Nivakakika na Mahala

45“A harikianga na hunu i manga a bakovi tara i matakana a mahala kamumu. 46Na tahuna i matavisia a viri kamumu hateka, i vano i habi a maki lobo vona ni gi kona, muri i konea a mahala.

A Nivakakika na Vuko

47“A harikianga na hunu i manga a vuko ni ru na darilomu, i koro vona a manu legelege. 48Na tahuna a vuko i vonu, e huriki a tahodari ri valai, ri lalu rikea na lavu. Muri ri made puru ri tahoni dili na kulopi a manu kamumu, ri vuroki a manu hale. 49Na nilobona parava bara i mavonga kunana. E huriki a agelo ri gi valai, ri gi kalipida e huriki a bakovi malamala, e huriki a bakovi hale. 50 ^kBara ri voro rike na kanono dagi e huriki a bakovi hale, lakea bara ri tangi, i madihi a hatene ria, ri karatata mavonga a ngine ria.”

A Ngava Hosi, a Ngava Karaba

51Lakea e Isu i nana ria, “Ra ngava a taki. Mu longokilala o i uka?”

Ri ta maea ria, “Mi longokilala.”

52Lakea e Isu i taki ria i ta maea, “I mavonga, e huriki a mari na vinara na lotu ri tovo vona a harikianga na hunu, ri manga a tahona ruma i bole tala na tava vona a mahala karaba, a mahala hosi.”

A Propet i Uka Ma Ni Togo

(Markus 6:1-6; Lukas 4:16-30)

53Na tahuna i taki lobo a nita vakakika nga, i laho lokovonga. 54 ^lI bele na tanga vona, i dili na roho na vaponga, i vakatubu ni vara e huriki. E huriki vonga ri turutu vona, ri vanana, “Ra bakovi iea, i bolea vai a lohokanga? I bole vai a nitora ni rata a nivakasiri? 55 ^mSi lohoka vona a koma iea. E tamana a bakovi ni hae a ruma kunana. E kinana e Maria. E huriki e tarina mai e Iakop, e Iosep, e Simon, e Iuda. 56E huriki e kurabana, ria ranga ri made koea turane hita. Pali i bole vai a lohokanga, a nitora nga?” 57 ⁿLakea ri marikoi vona. Muri e Isu i taki ria, “A propet ni togo na tanga lobo. Pali e huriki a bakovi a ngatavine na tanga vona i uka ma ri togoa.”

58Lakea i uka ma i rata a nivakasiri i kupo vonga, a vuhuna i uka ma ri luhoi torea.