Mat 12 | BOJ | STEP | Ariya bunuqna Juda naŋgo yori bati bei qa Yesus aqa aŋgro naŋgi ti wau ambleq na giloqnsibqa aqa aŋgro naŋgi mamnjrnaq deqa wit gei eleŋoqnsib uye uye giloqneb.

‏ Matthew 12

Yesus a segi yori bati aqa Tamo Koba

1 Ariya bunuqna Juda naŋgo yori bati bei qa Yesus aqa aŋgro naŋgi ti wau ambleq na giloqnsibqa aqa aŋgro naŋgi mamnjrnaq deqa wit gei eleŋoqnsib uye uye giloqneb. 2 Naŋgi degsib gileqnabqa Farisi tamo qudei naŋgi bosib naŋgi unjrsib Yesus minjeb, “Ni une. Ino aŋgro naŋgi gago dal anjam grotonub. Yori bati qa kumbra degyo di getento koba.” 3 Onaqa Yesus na kamba Farisi naŋgi minjrej, “Nami Devit aqa wau tamo ti naŋgi mamnjrnaqa kumbra yeb qaji di niŋgi buk miligiq di sisiyosai kio? 4 Devit a atra tal miligiq gilsiqa Qotei atraiyqajqa bem nami atnab soqnej qaji di osiqa giŋgeŋyosiqa aqa wau tamo naŋgi koba na uyeb. Bem di getento. Di atra tamo naŋgo segi uyqajqa bem. Niŋgi quiye. Devit a degsi yej di a dal anjam grotej. Ariya a Qotei aqa ŋamdamuq di une saiqoji. 5 Dal anjam bei dego nami neŋgreŋyeb. Anjam agiende. Atra tamo naŋgi yori bati gaigai atra tal miligiq di waueqnub. Naŋgo kumbra dena naŋgi dal anjam groteqnub. Ariya naŋgi Qotei aqa ŋamdamuq di une saiqoji. Niŋgi anjam di nami buk miligiq di sisiyosai kio? 6 Ariya e niŋgi endegsi merŋgwai. Bini tamo bei unu. Tamo dena atra tal tulaŋ buŋyejunu.” Yesus a a segi qa naŋgi anjam degsi minjrej. 7 Osiqa olo minjrej, “Qotei aqa anjam bei dego nami neŋgreŋyeb unu. Agi endegsib neŋgreŋyeb, ‘Niŋgi e laŋa atraiboqnsib ijo ñam soqteqnub. E nuŋgo kumbra deqa arearetbosai. Ariya niŋgi tamo naŋgi qa duloqnsibqa naŋgi geregereinjroqniye. Yimqa e nuŋgo kumbra deqa tulaŋ arearetbqas.’ Niŋgi Qotei aqa anjam di sisiyosib poiŋgwo qamu niŋgi tamo une saiqoji unub qaji naŋgi gulube enjrosai qamu. 8 E Tamo Aŋgro. Deqa e segi na yori bati taqatejunum. E segi yori bati aqa Tamo Koba.”

Yori bati qa Yesus na tamo bei baŋ qandamyej qaji di boletej

9 Onaqa Yesus a dena walwelosiqa qure beiq di brantosiqa Juda naŋgo Qotei tal miligiq gilej. 10 Qotei tal miligiq dia tamo bei baŋ qandamyej qaji a soqnej. Deqa tamo qudei naŋgi Yesus aqa jejamuq di anjam laŋa qametqa marsibqa endegsib nenemyeb, “Yori bati qa tamo boletqajqa di kere kio?” 11 Onaqa Yesus a na kamba minjrej, “Nuŋgo ambleq di tamo bei aqa kaja du a yori bati qa uloŋosim subq aiimqa a uratqasai. A na aqaryaiyosim olo subq dena osim goge atqas. Di niŋgi qalie. 12 Ariya tamo naŋgi kaja du sai. Naŋgi tamo qunuŋ ti. Deqa iga yori bati qa tamo aqaryaiyim a bole sqas di kumbra bole.” 13 Yesus a naŋgi degsi minjrsiqa tamo baŋ qandamyej qaji di minjej, “Ni ino baŋ waiy.” Degsi minjnaqa aqa baŋ waiyonaq boleej. Aqa baŋ bei ombla na kerekereeb. 14 Onaqa Farisi naŋgi Yesus aqa kumbra di unsibqa naŋgi Qotei tal uratosib oqedosib naŋgi gam kiersib Yesus qalib moiqajqa deqa qairoqneb.

Yesus a segi qujai Qotei aqa wau tamo bole

15 Onaqa Yesus a naŋgo anjam di qalieosiqa qure di uratosiq walwelosiq gilej. A gileqnaqa tamo uŋgasari gargekoba naŋgi a dauryosib giloqneb. Deqa a na tamo uŋgasari kalil ma ti soqneb qaji naŋgi boletnjroqnej. 16 Osiqa a na naŋgi saidnjroqnej, “Niŋgi ijo ñam ubtsib maraib.” 17 Yesus a kumbra di yej deqa anjam bei Qotei aqa medabu o tamo Aisaia nami marej qaji di aqa damu brantej. A endegsi marej, 18 “Endi ijo wau tamo qujai e segi na giltem qaji. E a tulaŋ qalaqalaiyeqnum. E a qa tulaŋ areboleboleibqo. E na ijo Mondor aqaq di atitqa a na tamo uŋgasari kalil mandamq endi unub qaji naŋgi kumbra tiŋtiŋ qa minjroqnqas. 19 A ŋiriŋ anjam maroqnqasai. A leleŋkobaoqnqasai. Gamq dia tamo uŋgasari naŋgi aqa kakoro quoqnqasai. 20 Silai aqa baŋga a geŋqa laqnimqa a na torei gentqasai. Lam aqa puloŋ kiñalaamqa a na torei mosotqasai. A degsim wauosim gilsim gilsim a na kumbra tiŋtiŋ torei siŋgilatqas. 21 Yimqa tamo uŋgasari sawa bei beiq di unub qaji naŋgi Kristus qa naŋgo areqalo siŋgilatsibqa a na naŋgi aqaryainjrqajqa deqa tariŋoqnsib sqab.” Qotei aqa medabu o qaji tamo Aisaia a nami anjam degsi neŋgreŋyonaq soqnej.

Tamo qudei naŋgi maroqneb, “Yesus a Belsebul aqa siŋgila na waueqnu.”

22 Onaqa bati di tamo bei mondor uge na medabu getentsiq ŋamdamu qandimyej qaji a tamo qudei naŋgi na Yesus aqa areq osi bonabqa Yesus na mondor uge di wiyetonaqa aqa meŋ otyonaqa aqa ŋamdamu boleosiq a sawa unsiqa anjam bole maroqnej. 23 Deqa tamo uŋgasari kalil naŋgi Yesus aqa siŋgila di unsibqa naŋgi tulaŋ prugeleŋosib maroqneb, “Tamo di Devit aqa Ŋiri kio?” 24 Naŋgi degsib mareqnabqa Farisi naŋgi qusibqa saidnjrsib minjreb, “Sai. Mondor uge naŋgo gate koba Belsebul a Yesus aqa jejamuq di unu. Deqa siŋgila dena Yesus na mondor uge naŋgi winjreqnu.”

25 Onaqa Yesus a naŋgo areqalo di qalieosiqa yawo anjam endegsi minjrej, “Tamo naŋgi sawa qujaiq di unub qaji naŋgi segi poaiyelosib qotqab di naŋgi koba na geregere sqa keresai. Naŋgi niñaqosib koboqab. Tamo naŋgi qure qujaiq di unub qaji naŋgi segi poaiyelosib qotqab di naŋgi dego koba na geregere sqa keresai. Tamo naŋgi tal qujaiq di unub qaji naŋgi segi poaiyelosib qotqab di naŋgi dego koba na geregere sqa keresai. 26 Dego kere Satan na aqa segi mondor uge naŋgi winjrqas di naŋgi poaiyelqab. Deqa a kiersim aqa mondor uge naŋgi olo taqatnjrqas? Di keresai. 27 E Belsebul aqa siŋgila na mondor uge naŋgi winjreqnum qamu nuŋgo aŋgro naŋgi yai aqa siŋgila na mondor uge naŋgi winjreqnub? Niŋgi tulaŋ grotonub deqa nuŋgo aŋgro naŋgi na endegsib merŋgwab, ‘Niŋgi tamo uge.’ 28 Ariya e Qotei aqa Mondor aqa siŋgila na mondor uge naŋgi winjrqai di niŋgi unsib poiŋgwas, ‘Bole, Qotei na iga taqatgosiq gago Mandor Koba unu.’ Niŋgi degsi poiŋgwas.

29 “Tamo bei a kiersim tamo siŋgila koba bei aqa tal gogetosim aqa iŋgi iŋgi kalil bajiŋqas? A mati tamo siŋgila di sil na tontim soqnimqa di aqa iŋgi iŋgi kalil bajiŋqas. Tontqasai di aqa iŋgi iŋgi bajiŋqa keresai.

30 “Tamo bei na e kadoibqasai di a na e jeutbqas. A na e tamo uŋgasari naŋgi koroinjrqajqa aqaryaibqasai di a na tamo uŋgasari naŋgi olo winjrim jaraiqab.

31 “Deqa e niŋgi endegsi merŋgwai. Tamo uŋgasari naŋgo une kalil Qotei na kobotetnjrqas. Tamo uŋgasari naŋgo misiliŋ anjam kalil dego Qotei na kobotetnjrqas. Ariya tamo a Qotei aqa Mondor misiliŋyqas une di Qotei na kobotqasai. 32 Tamo bei na e Tamo Aŋgro misiliŋbqas une di Qotei na kobotqa kere. Ariya tamo bei na Qotei aqa Mondor Bole misiliŋyqas une di Qotei na kobotqa keresai. Bini bati endeqa Qotei na kobotqasai. Mondoŋ dego Qotei na kobotqasai.”

Ŋamtaŋ a bole kio sai kio di iga aqa gei unsim poigwas

33 Osiqa Yesus a olo anjam endegsi minjrej, “Ŋamtaŋ bole naŋgi gei bole ateqnub. Ŋamtaŋ uge naŋgi gei uge ateqnub. Deqa tamo naŋgi ŋam aqa gei unsibqa dena naŋgi poinjrqas, ŋamtaŋ di bole kio uge kio. 34 Niŋgi tamo uge. Niŋgi amal uge bul. Niŋgi kiersib anjam bole maroqnqab? Tamo naŋgo areqalo naŋgo are miligiq di unu qaji di naŋgo medabuq na branteqnu. 35 Tamo bole naŋgo are miligiq di areqalo bole bole gargekoba unu. Deqa naŋgi kumbra bole bole yeqnub. Ariya tamo uge naŋgo are miligiq di areqalo uge uge gargekoba unu. Deqa naŋgi kumbra uge uge yeqnub.

36 “Ariya e niŋgi endegsi merŋgwai. Mondoŋ Qotei na tamo naŋgo une qa peginjrqa batiamqa tamo uŋgasari naŋgo anjam kalil naŋgi laŋa laŋa mareqnub qaji di Qotei na naŋgo jejamuq di atsim naŋgi peginjrqas. 37 Ino anjam boleamqa Qotei na mermqas, ‘Ni tamo bole.’ Ino anjam ugeamqa Qotei na mermqas, ‘Ni tamo uge.’”

Tamo qudei naŋgi bosib Yesus a maŋwa bei babtim unqajqa minjeb

38 Onaqa dal anjam qalie tamo qudei ti Farisi qudei ti naŋgi na kamba Yesus minjeb, “O Qalie Tamo Koba, ni endego Qotei aqa maŋwa bei babtimqa iga unsim dena poigwas, bole, ni Qotei aqa wau ojeqnum.”

39 Onaqa Yesus na kamba minjrej, “Tamo uŋgasari bini bati endeqa unub qaji naŋgo kumbra tulaŋ ugedamu. Naŋgi Qotei areiyosaieqnub. Naŋgi gaigai ijo maŋwa laŋa unqajqa metbeqnub. Deqa e na ijo maŋwa bei naŋgi osornjrqasai. Qotei aqa medabu o tamo Jona nami soqnej qaji aqa maŋwa segi osornjritqa naŋgi di unqab. 40 Agi Jona a bati qalub qe ani aqa miligiq di soqnej. Dego kere e Tamo Aŋgro bati qalub sub miligiq di sqai. 41 Mondoŋ Qotei na tamo uŋgasari naŋgo une qa peginjrqa batiamqa Ninive tamo naŋgi tigelosibqa tamo uŋgasari bini bati endeqa unub qaji naŋgo kumbra uge boleq atetnjrqab. Di kiyaqa? Ninive tamo naŋgi nami Jona aqa anjam qusib are bulyeb deqa. Ariya bini tamo bei Jona tulaŋ buŋyejunu qaji a nuŋgo ambleqsi unu. Agi e segi qujai. 42 Mondoŋ Qotei na tamo uŋgasari naŋgo une qa peginjrqa batiamqa uŋa kobaquja nami guta di sawa taqatoqnej qaji a tigelosimqa tamo uŋgasari bini bati endeqa unub qaji naŋgo kumbra uge boleq atetnjrqas. Di kiyaqa? Uŋa di a nami Solomon aqa powo kobaquja unqa marsiqa sawa isaq na walwelosi bej deqa. Ariya bini tamo bei Solomon tulaŋ buŋyejunu qaji a nuŋgo ambleqsi unu.” Yesus a a segi qa naŋgi anjam degsi minjrej.

Mondor uge a tamo uratosim olo bqas

43 Osiqa Yesus a olo anjam endegsi minjrej, “Mondor uge a tamo bei aqa jejamuq di sosimqa a na tamo di uratosim ulaŋosim sawa kaŋgraŋoq gilqas. Gilsim dia laqnsimqa aqaratqajqa sawa ŋamam ugeiyim marqas, 44 ‘E olo puluosiya ijo tal uratem qaji deq olo gilqai.’ A degsi marsimqa gilsim tal dia tamo bei sosai degsim unqas. Tal di nami maŋ solsib iŋgi iŋgi kalil gereiyeb milalejunu di unsimqa olo puluosim aisim mondor uge 7-pela tulaŋ ugedamu naŋgi joqsim bosim koba na tal dia sqab. Soqnibqa tamo di aqa so tulaŋ ugeqas. Aqa so uge namij dego sai. Aqa so tulaŋ ugedamuqas. Dego kere tamo uŋgasari bini bati endeqa kumbra uge uge yoqnsib laqnub qaji naŋgi degsib sougetesqab.”

Yesus aqa ai aqa was naŋgi tal qabe?

46 Yesus a na tamo uŋgasari naŋgi anjam degsi minjreqnaqa aqa was naŋgi aqa aniqali ombla na Yesus qa bosib talq di iteb. Yesus a warum miligiq di sonaqa naŋgi anjam bei minjqajqa deqa oqeq di tigelesoqneb. 47 Onaqa tamo bei na Yesus minjej, “Ni que. Ino was naŋgi ino ai ombla na ni anjam bei mermqa bonub agi oqeq di tigelejunub.” 48 Onaqa Yesus na kamba minjej, “Ijo ai ijo was naŋgi tal qabe?” 49 Degsi minjsiqa aqa baŋ na aqa segi aŋgro naŋgi osoryosiqa minjej, “Ni une. Ijo ai ijo was naŋgi agide. 50 Tamo a ijo Abu laŋ qureq di unu qaji aqa areqalo dauryosim sqas di ijo was bole. Di ijo jaja. Di ijo ai.”