‏ Matthew 21

Ma Iesus Kat Dan Savet Ma Jarusalem Ip Taquarl Ama King

Mak 11.1-11Luk 19.28Jon 12.12-19

1Baiv aa de ma Iesus ke ne aa risura dai sa rat den be sagelna ne ma Jarusalem. Dap nauirl dai ra men be savet ma Betpaki ver ama damki i ra tis ki ma Ulip. Be ianai dai ma Iesus ka nem aa risura be iaiam savet luqia ama qerlingki ama barlki. 2Be lua i ma Iesus kem nem iam de qa ruqun na iam ma’, “Uan diit savet luqia ama qerlingki i uanet lu qi aamuk. Baiv uan mit be uan man saver a qi dai diiv uane lu ama dongki i ra quap se qi imuk. I luqia ama dongki dai diiv uane lu qi, ki ne ara rluimini. Dai uane verik siim de uan den siim sagel ngua. 3Dav ariq aiv iak ke snanpet na uin aiv uane tekmet taqurla ip saqua, de uane ruqun na qa ma’, “Katikka ama Slurlka qe narliip ke tekmet ne aa rletki de diip masna qe guirl se iim.” 4I liina nge men iv iini ngere sil maget mer ama lengi i murl iaq ama Ngemumaqa aa Aamki na qa ka sil ma’, 5“Ngene sil bareq ama qaqet navet ma Saion ma’,

“Ngene lu a ngen a Barlka i ra tis ka ai ama King, i qat den sagel ngen. I qat den i qa mugun pet luqia ara rleng i ra tis ki ai ama dongki. I qa dai aa lengi dai ama uupka vem nget. I qa mugun per ama dongki ara rleng ama rluimki.” ^a
6De ma Iesus aa risuiam ian mit be ian dekmet taqurla ip taquarl ka sil ba iam. 7De liiam aa ama risuiam ian men se ama dongki de ngen ama dongki are rluimki sagel ma Iesus. De liiam aa ama risuiam ian mu ian a kautrin pet liim aa ian a rleng, ip sagel ma Iesus de qa mugun per ama gilka aa rleng. 8I ma Iesus ka mugun pet luqa i aa rleng i qa tit savet ma Jarusalem. De buup ne iari ama qaqet te perik araa uang ama serlap nev ama aiska nanaik ma Iesus. Dav iari ama qaqet dai re dikdiq ama meng a ngere qenap de re perik se aap nev ama aiska. 9Be iari ama qaqet dai re ruirl nanaik ma Iesus. Dav iari dai ra nasat i ra tit naset ma Iesus. De lura ama qaqet dai ai de res nes slep ma’,

“Maikka ama arlias sagel ma King Daivit aa Uimka! Maikka mager iv ama Ngemumaqa qa tat navet luqa i qat den i ne ama Slurlka aa rlenki! De maikka ama arlias sagel ama Ngemumaqa i qa ve uusep!” ^b
10Baiv aa de ma Iesus ka mit savet ma Jarusalem. De ama qaqet mai vet luqia ama qerlingki ama barlki dai ngemerl a ra. De re snanpet ma’, “Ngu lu nemka iara?” 11De lura ama qaqet i buup na ra i ra tit naset ma Iesus ta virliit ma’, “Luqa iara dai ma Iesus. I qa dai ama Ngemumaqa aa Aamki na qa i qa naver ama qerlingki ama barlki ma Nasaret pet Galili.”

Ma Iesus I Qa Mit Sev Ama Lautu-vem-ki Ama Slurlki

Mak 11.15-19Luk 19.45-48

12De ma Iesus ka mit ka man sev ama Lautu arla vetki ama Slurlki. De qa lu ama qaqet i re tekmet ne luqia ama vetki ip taquarl ama maiirl. De qem nem lura i re tekmet ne ama bisnis ne ama qelaing. Be lura i re guirltiq ama qelaing dai ai de re suam se iang nagel lura ama nangista i ra na sangis. De ma Iesus kerl kiirl ne ama lai be nge ngim manep i nge ngim manep se araa qelaing. De qe ngingarl se ra. De qe lenges ne lura araa lai i re bisnis ne ama uaik. 13De ma Iesus ka ruqun lura ama qaqet ma’, “Ama Slurlka aa Langinka i murl ka iil taqurliani ma’,

“Gua vetki, dai mager ip ta tis ki ai ama vetki sagel ama raring. De mager iv ama qaqet naver ama qerleng mai rat dan sep ki. Dap sa ngen guirltik per a qi be qi ip taquarl ama suamta araa vetki.” ^c
14De ma Iesus dai qurli qa ve ama Lautu-vem-ki ama Slurlki, de iari ama rlenta de ngene iari ama vu araa ilaing ta men sagel ka. Be qa rekmet de maget se ra. 15De ama barlta nep ma Lautu de ngene lura i ai de re su ne ma Moses aa lengi ta lu liirang aa i ma Iesus ka rekmet niirang. I ret lu ai ma Iesus ke tekmet ne ama rleriirang ama dlek pem iirang. De ret lu ama arluis i ra taqen ne ama arlias sagel ma Iesus pe ama Lautu arla vetki ama Slurlki. I ama gilta dai ai de ra taqen ma’, “Maikka ama arlias sagel ma Daivit aa Uimka.” Be liirang aa dai iirang nge rekmet ne ama barlta nep ma Lautu de ngene lura i ai de re su ne ma Moses aa lengi, be ama qurek per a ra. 16De lura ama barlta nep ma Lautu de ngene lura i ai de re su ne ma Moses aa lengi, ta snanpet ne ma Iesus ma’, “Kua ngiat drlem liirang aa i lura ra taqen niirang?” De ma Iesus ka guirltik ma’, “Ii, ngu narli. Dap kua ai de quasik ngen mis per ama lengi nev ama Langinka i murl nauirl i nge taqen taqurliani ma’,

“Sa ngia rekmet iv ama gilta de ngen ama arluis te barl ama Ngemumaqa aa rlenki ne ama revan.” ^d
17Baiv aa de ma Iesus ka mit namen araa luqupki de qa mit navet luqia ama qerlingki ama barlki be savet ma Betani. Be qurli ma Iesus pet ma Betani se luqia ama arlenki.

Ma Iesus Ke Teqerl Aa Risura Ne Ama Tuaqevep Madlek

Mak 11.20-26

18Baip se bingbigia, de ma Iesus kerl guirl savet ma Jarusalem. Dai maikka ama getki-vem-ka. 19De qa lu ama mengka i ai de qa tu ama asmes ip taquarl ama guleng. I qa lu qa ver ama aiska aa garli. De ma Iesus ka mit sagel luqa ama mengka i ra tis ka ma pikus, ip ka ter a nge ama gam ip ka tes. Dap kuasiq a nge ama gam met luqa ama mengka. Dap katikka ama ngerik naik. Taqurla de ma Iesus ka meraqen sagel luqa ama mengka ma’, “Saqias kuasik maget ip diip ngia tu ama gam!” Baiv aa de neng pet luqa ama mengka be qa ngip. 20De ma Iesus aa risura ra lu liina de ngemerl a ra. De ra ruqun ma’, “Ngu lu nanaa be masna neng pet luqa ama mengka de masna qa ngip?” 21De ma Iesus ka guirltik ma’, “Maikka ngul sil ba ngen ne ama revan. I ariq aip ngen dru a ngen a qevep ne ama revan, de quasiq ai ngen dru a ngen a qevep maberl, dai saqikka mager ip ngene tekmet taqurla raquarl ngua rekmet ne luqa ama mengka. De qatias ngene iarang i qerlka diip ngene tekmet niirang. De mager ip ngen deraqen sagel luqia ama damki ma’, “Ngia iit ip ngi aat pe ama ruqanepka.” De diip liina nge ren taqurla i maikka ariq aip ngia tu gia qevep marevan. 22De ariq aip ngen dru a ngen a qevep de ngene raring marevan, dai ama tekmeriirang mai i ngene raring ip tem iirang, dai diip baingbaing siirang gel ngen.

Ama Judaqena Araa Barlta Re Snanpet Se ma Iesus Aa Dlek

Mak 11.27-33Luk 20.1-8

23De ma Iesus ka mit be qa man sep ma Lautu arla vetki ama Slurlki, be qe su ama qaqet. De ama barlta nep ma Lautu de ngene lura ama barlta i ai de re uas te ama qaqet navet ma Isrel, dai ra men sagel ma Iesus. Be ra ruqun na qa ma’, “Ngi sil ba uut, aip gi a nge ama dlek aa nanaa ip ngi tekmet ne liirang aa? De nemka qa qurl a ngi re lungera ama dlek?” 24De ma Iesus ka guirltik ma’, “As diip ngu snanpet na ngen nauirl saqikka. Baip ngen guirltik gua uaik ama lengiqi, de diip ngu sil ba ngen aip ngu lu ama dlek nanaa i ngu taneng a nget be ngu tekmet ne liirang aa. 25Ngu narliip ngene sil ba ngua. Murl ma Jon ke qukmes te ama qaqet. Dai quarl ama Ngemumaqa qa maarl ne luqia ama rletki, dap kua ama qaqet?” De ama barlta nep ma Lautu de ngen ama Judaqena araa barlta te sil ba na sevet ma Iesus aa snanper-iini. I ra taqen per a na ma’, “Ariq aiv uut guirltik ma’, “Murl ma Jon ke qukmes te ama qaqet, dai ama revan i luqia ama rletki nagel ama Ngemumaqa.’ De diip ma Iesus ke ruqun ma’, “Taqurla dap ngu lu quasik ngen dru a ngen a qevep sevet ma Jon i nanaa?” 26Dav ariq aip uur guirltik ma’, “Ai qa nagel ama qaqet, dai diiv ama qurek per ama qaqet na uut. I uureng ning i raquarli ama qaqet dai ra tu araa qevep ai ma Jon dai ama Ngemumaqa aa Aamki na qa.” 27Taqurla be ra guirltik barek ma Iesus ma’, “Katikka quasik uuret taqat drlem aip ma Jon aa dlek nge men naqua.” De ma Iesus ka ruqun ma’, “Taqurla dai quasik maget ip ngu sil ba ngen aip ngu taneng ama dlek nanaa ip ngu tekmet ne liirang aa ama tekmeriirang.”

Iesus Ke Su Ama Judaqena Araa Barlta

28De ma Iesus ka taqen ma’, “Ngene sil ba ngua aip ngen dru a ngen a qevep nanaa sevet liini iara. I iak i aa uimiam ama quanasiam. Dai qa mit sagel ama barlka be qa ruqun na qa ma’, “Nguaimka, nani ngia iit ip ngit matna navet gua sleng ne ama wain.” 29De ama rluimka qa guirltik ma’, “Diip kuasik ngua iit.’ Dap saqias aip nani de ama rluimka qa mu aa qevep ai mager ip diip ka iit. Baiv aa, de qa mit. 30Baiv aa de aa Mam ka mit sagel aa qelatka be qa ruqun na qa ma’, “Nguaimka, nani ngia iit ip ngit matna navet gua sleng ne ama wain.” De ama rluimka qa guirltik ma’, “Ii, gumam diip ngua iit ip ngut matna.” Dap luqa ama gilka dai quasik ka mit. 31“Ngu lu ama rluimiam be a qek nanaa qa narligel aa mam?” De ama Judaqena araa barlta nep ma Lautu de ngene lura i re ruirl, ta guirltik ma’, “Ama barlka.” De ma Iesus ka ruqun nama Lautu-vem-ta ma’, “Maikka ngul sil ba ngen ne ama revan. I lura i ai de ra ter ama takkis i ama suamta de ngene lura ama nankina i ama ngerl-met-ta, dai lura dai diip te uirl nanaik ngen i ra iit ta ran saver ama Ngemumaqa aa luqupki. 32I murl ma Jon ka men be qe teqerl a ngen ne ama aiska ama seserlka ip ngen diit nep ka. Dap kuasik ngene narligel ma Jon. Dap lura i ai de re ngingdemna ne ama takkis de ngene lura ama nankina i ama ngerl-met-ta, dai ra mu araa qevep sever ama Ngemumaqa, dap quasik ngene narliip ngene guirltik per a ngen a rut de ngen dru a ngen a qevep sevet ma Jon aa lengi.

Ama Ngemumaqa Qa Nem Aa Uimka

Mak 12.1-12Luk 20.9-19

33De ma Iesus ka ruqun ma’, “Ngene narli iaq ama siitka i ama qasiquatka. Iak i aa aiverem. Be qa rekmet ne aa bisnis ne ama kasikki i ra tis ki ama vain. De qa mu ama surlka mirlek na qi. De qa qut ama demka sagel ama gam, ip te mainmet pem nget te ama qerlapki nep nget. De qa rekmet ne ama veriit ama ainkuliit piit ip ka tuqun de qe uas te aa sleng naiviit. De qa mu iari ip tet matna ver aa bisnis. De luqa ama barlka i aa aiverem dai qa mit saver iaiq ama luqupki sangis. 34De vet luus aa, i ama kasik ngere tal ama asmes be se ama merlmerl na nget. De qa nem iari ip ta rat a nge ama asmes nagel lura i ret matna ver ama bisnis, ip ba qa. 35Dap lura i ret matna ver ama bisnis, dai ra uurut pet lura. Be ra uamet ne iak, dav iak dai ra veleng ka. De iak ip ma depguas dai ra veleng ka ne ama dul. 36Taqurla de saqiaskerlka qa nem iari ama buurlem na ra. De ra rekmet taqurla sagel lura be ra veleng iari ama buurlem na ra naver a ra. 37Taqurla, de luqa qa mu aa qevep ip katikka qe nem aa uimka, sagel lura i ret matna ver aa bisnis. I luqa qa ruqun ma’, ‘Lura i ret matna vet gua bisnis dai diip te taqat lu gel nguaimka.’ 38Dap lura i re uas te ama bisnis ta lu luqa i qat den. De ra taqen per a na ma’, “Ngi lu, nasat de luqa aa mam ke ngip, de diip luqa qe raneng ama aiverem. Dav uure veleng ka ip ke ngip ip nasat de qurli luum aa iv auur a aiverem. 39Taqurla de ra uurut per a qa de ra veleng ka. De ra rlu na qa sep ma surlka aa rleng. 40Be luqa ama barlka i aa sleng dai diip ke rekmet nanaa?” 41De ama Judaqena araa barlta nep ma Lautu de ngene lura i re ruirl, ta ruqun ma’, “Diip ka ren ip ke veleng lura i ret matna ver aa bisnis. De diip ke bing met ne luum aa ama aiverem bareq iari ip tet matna ver araa bisnis. Baiv ama merlmerl ne ama asmes de diip lura re kurl a qa re iang ama asmes.” 42De ma Iesus ka ruqun na ra ma’, “Sa ani ngen mis pet lungera ama lengi i murl ta iil me nget pe ama Ngemumaqa aa Langinka i ama lengi nge taqen taqurliani ma’,

“Lura i murl ta rekmet ne ama vet ne ama dul dai ra ral ama dulka ama slurlka. Dap ta tu araa qevep ai ama dulka aa naik. Be ra rlu na qa i quasik te narliip se qa. Dap sa iara dai qurli luqa ama dulka be qe be qe tal ama vetki taquarl ama venaik i ngere tal ama vet be ama alkuil nget. I ama Slurlka ke tekmet taqurla be uuret lu dai ama atlu aa rletki”. ^e
43De ma Iesus ka tat nadem i qa taqen ma’, “Taqurla dai ngul sil ba ngen ma’, “Ama Ngemumaqa aa luqupki dai saqias diip kuasiq ai qurli ngen per a qi. Dav ama Ngemumaqa aa luqupki dai diip ki bareq ama qaqet i lura i re tekmet ne ama tekmeriirang i ama Ngemumaqa qe narliip se iirang per aa luqupki. 44Be ariq aip nemka i qaat pet luqa ama dulka aa uuves dai diip rlismet na qa. De ariq aip nemka i luqa ama dulka qaat per a qa dai maikka diip lenges na qa mai. 45De lura i ai de re ruirl se ama Lautu de ngen ama Parasiqena te narli lungera ama siit i ma Iesus ka sil na nget. De rat drlem ai ma Iesus ka taqen sever a ra. 46De re narliip te mali re a nge ama aiska ip te uurut pet ma Iesus. Dap lura dai reng ning ama qaqet, i raquarli ama qaqet dai ra tu araa qevep ai ma Iesus dai ama Ngemumaqa aa Aamki na qa.