Luk 6 | DOB | STEP | Sabate 'ebweuna 'enaya Yesu ma ina tononoyao bagula solanega sitauya, ga 'ina tononoyao nidi witi atuna si'egitagedi ga si'etupiyepiyedi ga si'enidi.

‏ Luke 6

Yesu 'ina tononoyao 'asiyata Sabate 'enaya witi sigitagena

(Madiu 12:1-8; Maki 2:23-28)

1 Sabate 'ebweuna 'enaya Yesu ma ina tononoyao bagula solanega sitauya, ga 'ina tononoyao nidi witi atuna si'egitagedi ga si'etupiyepiyedi ga si'enidi. 2 Ta 'aidi Palisiyao si'itediya, ga sigwae, “Mwa'adega ga 'enega Sabate 'ana loina wale'oale'oa?”

3 'Enega Yesu Palisiyao 'idi ona 'ie'isena, 'igwae, “Buki Tabu 'ena si'etoladina Debida manuna be 'eguma wasawai wada mwalatoni 'aene tauna magosenao sibotana ga 4 Yaubada 'ina anuwa 'ena 'ilugu ta beledi etaetabuna 'i'ewena ga si'enina. Beledi nina ma 'ana loina 'aene totaliya dimo 'adi tagwala be sida 'ani. Ta sibotana 'enega tuwa tuga si'enina.” 5 'Enega Yesu wate 'ieonedi, 'igwae, “Sabate 'ana 'Inapwana 'abo'agu tuga.”

Yesu nimameyomeyona 'igie bobo'anena

(Madiu 12:9-14; Maki 3:1-6)

6 Ta 'ebweu wate Sabate 'enaya Yesu 'ilugu 'ebweu anuwa tapwalolo 'enaya ga 'ie'ita. Anuwa nina 'enaya 'ebweu tai 'imiyami nima'ataina meyomeyona. 7 Ta wate 'aidi loina 'ana toe'itao be Palisiyao simiyami, ta Yesu silomata'i'isi be 'abo tai nina 'igiebobo'ane Sabate 'enaya, ma'etamo 'enega sida e'ewa toloina matanaya.

8 Ta Yesu ni'atu sa'i 'idi nuwanuwa 'imwalatonina, 'enega tai nina 'ieonena, 'igwae, “'Utoolo be 'ulagama.” Ga tai nina 'itoolo ga 'ilaga. 9 'Enega Yesu Palisiyao magosediyao 'ieonedi, 'igwae, “Gete 'igu enaida 'emiya: To guinuwa bobo'ana 'edaya? Sabate 'ena talelema, nai tagie 'elouya? Ta'etoseyana nai taloemwawasa?”

10 Gote 'ena maibo'adi 'idune masimasiyedi ga 'enega tai nina 'ieonena, 'igwae, “Nimayo 'uyasitoto.” Ga tai nimana 'iyasitotona ga 'ibobo'ana. 11 Gote 'ena Palisiyao magosediyao 'igiegamwasowala 'ai'ailidi ga taudimo 'ediya sigwae, “Tai gete mwa'adega tagie losa'u'ese?”

Yesu 'ina tosimanao 'iesinuwedi

(Madiu 10:1-4; Maki 3:13-19)

12 Tuta gote 'enaya Yesu 'itu'e 'oyaya ga nada boiboi maibo'ana Yaubada 'ena 'isidasida. 13 'Enega tomwa 'iulisina ga 'ina tononoyao 'ibwauyedi ga 'ediyega site tuwelo 'iesinuwedi ga 'ieesedi tosimanao.

14 Tosimanao nidi 'adi esanao getedi: Saimoni, tauna wate 'ieesena Pita, ta tasina Anidulu, ta wate Yemesa be, Yoni be, Pilipi be, Batolomiu be, 15 Madiu be, Tomasi be mali Yemesa tauna Alipio natuna, ta wate mali Saimoni, tauna togewana 'ebeloina manuna, 16 be wate Yudasa tauna Yemesa natuna, ta wate Yudasa Isikaliota, tauna ma'etamo Yesu 'ida telesipupuye.

Yesu tole'oasa yaudi 'igie bobo'anedi

(Madiu 4:23-25)

17 Ga 'ina tosimanao nidi ta wate 'ana tomuliyao yaudi, maibo'adi ma'enao 'oyega siebusima ga 'abatau 'ena sitoolo. 'Abatau nina 'enaya boda sinabwana simiyami, taudi simai Yudia be Yelusalema be wate Taiya ta Saidoni senadi le'awidi 'ediyega.

18 Taudi simai 'aene Yesu 'ina onao sida nonodi ta wate 'aene 'adi le'oasao 'ida giebobo'anedi. Ta wate taudi yaluyaluwa bi'i silugu 'ediya nuwanuwadi be yaluyaluwa nidi 'ediyega 'ida ula apwesedi. 19 Boda nidi maibo'adi nuwanuwadi be Yesu sida gitoo be 'enega 'adi le'oasa sigugumwala, manuna si'itena Yesu 'ena waiwai 'imiyami.

Nuwamwau 'ana e'isa gwausowala

(Madiu 5:1-12)

20 'Enega Yesu 'ina tononoyao nidi 'iduneyedi ga 'ieonedi, 'igwae, “'Abo 'omi gomagomabesomi, wada gwausowala manuna Yaubada nimanaya wamiyami. 21 Ta 'omi 'abo wabotana wada gwausowala, manuna ma'etamo gamwami 'ipapawa. Ta wate 'omi 'abo wadedoi, wada gwausowala manuna ma'etamo waedagi.

22 'Abo'agu Tomota Natuna ta wada gwausowala 'eguma manugu tomota sietalauwalemi, nai siguitoyasemi, nai silo'aegilemi nai si'awa to'umaliyemi. 23 Tuta gete 'ediya 'abo mwau nidi siapwesa, manudi wada gwausowala be watoolo be walausa, manuna 'ami pali bobo'ana galewaya 'imiyami. Ta wada nuwa'i'isi 'aene gete tuga to'awa to'umali nidi tubudiyao lowa palopitao si'awa to'umaliyedi, nadigega wate 'omi tuta gete 'enaya si'awa'awa to'umaliyemi.

24 Ta 'abo 'omi ni'atu waeesaesa nuwa'ole'olemi, manuna 'imi esaesa ni'atu walobena, ta ma'etamo nigeya. 25 Ta yaisigedi 'omi gete tuga ni'atu gamwami 'ipawa, ma'etamo wada nuwamwau manuna 'iabe botana sinabwana waloba. Ta wate 'abo gete tuga waedaedagi, ma'etamo ma imi nuwamwau wadedoi.

26 Ta tuta nidi 'ediya 'eguma tomota yaudi si'awa bobo'anemi, wada nuwaila be wada nuwamwau, manuna lowa taudi tubudiyao wate nadigega palopita kabokabo si'awa bobo'anedi. 16:2; 1 Pi 4:14v24-25 Ye 5:1-6

'Ami talauwalao wada obobomedi

(Madiu 5:38-48, 7:12)

27 Ta e'ita gete wada nono be 'ami talauwalao wada obobomedi, ta taudi siguitoyasemi wada lemedi, 28 ta wate taudi si'awa'awa to'umaliyemi wada 'awa obobomedi, ta taudi sietalauwalemi manudi wada sidasida be Yaubada 'ida lemedi. 29 Ta 'abo yaita 'ase'aseyo 'isapi, geya'abo nimana 'ue'isaile ta esi mali 'ase'ase wate 'utagwale be 'isapi. Ta 'eguma yaita 'imu sita 'i'ewena, 'amu 'oama wate 'uda tagwale 'enaya. 30 Ta wate 'eguma yaita 'emuya 'isisida 'ebweu yage manuna, yage nina 'uda 'ebwa'e. Ta 'abo yaita 'imu gwegwe 'i'ewena ga 'ena 'imiyami, geya'abo manuna 'uonaona limalimana.

31 Ta 'abo to'ase nuwanuwami be tomota 'emiya siguinuwei, 'omi wate nadigega 'ediya wada guinuwa'esa.

32 Ta 'abo 'aina tomota siobobomemi be taudimo waobobomedi, nigeya 'ebweu 'ana bobo'anamo 'emiya, manuna toto'umalidi wate gosediyao siobobomedi, 'enega taudi be 'omi tuga 'imi bubuna leleleya. 33 Ta wate nadigega 'abo 'aina tomota silememi be taudimo walemedi, nigeya 'ebweu wate 'ana bobo'anamo 'emiya, manuna toto'umalidi wate gosediyao silemedi. Ta 'idi bubuna tuga nadigega 'omi 'imi bubuna.

34 Ta 'eguma oboboma wa'ebwaya taudi namo wanuwena be 'aene 'emiya sida e'isa limana, to'ase guinuwa nina 'ana bobo'ana 'emiya? Guinuwa nidi nadigega taudi toto'umalidi siguiguinuwedi gosediyao 'ediya be 'aene 'idi 'ebwaya nina 'ana e'isa sida lobalima. 35 Ta 'omi esi 'ilobwenemi be 'ami talauwalao wada yaledi be wada obobomedi be wada 'ebwaya 'ediya, ta geya'abo e'isa manuna wayamwayamwa. Ta ma'etamo 'ami e'isa sinabwana wada loba, be 'enega 'omi Toloetana sana natunao. Manuna tauna toto'umalidi ta wate tooopa'alao 'iobobomedi. 36 'Enega 'omi wate wada 'atenuwa'ole'ole tuga, nadigega Tamami 'i'atenuwa 'ole'ole'esemi. Sia 34:6-7

Geya'abo gosemiyao wa'awa'awa to'umaliyedi

(Madiu 7:1-5)

37 Ta geya'abo tomota wa'awa'awa to'umaliyedi 'abona nai Yaubada wate 'i'awa to'umaliyemi. Ta wate geya'abo gosemiyao wae'ewadi, be 'enega 'omi geya'abo e'ewa walobaloba. Ta esi gosemiyao 'idi bubuna wada nuwataudi be 'enega Yaubada 'omi 'imi bubuna 'ida nuwataudi.

38 Ta wate ma imi 'atetagwala tomota wada obobomedi, be 'enega Yaubada 'ida obobomemi, be 'ina oboboma nina sinabwa wawasae 'emiya 'ida 'etosiwa. Manuna to'ase 'imi guinuwa tomota 'ediya, Yaubada wate nadigega 'ida guinuwa 'emiya.”

39 'Enega onasemalimali getedi 'i'ebwa'edi, 'igwae, “Mwa'adega? Sawesawenaya be 'ebweu tomatakebokebo gosiyana matakebokebona 'ianugane? Nai nigeya, aga? 'Eguma nadigega 'iguinuwa'esa 'iabe siteluwa nidi gaula 'ena sibebe'u. 40 Wate nadigega 'abo 'ebweu tonono, nigeya sawesawenaya be 'ina toe'ita 'ina mwalatoi 'imwalatoi sine. Nate namo 'abo 'ina mwalatoi 'isinabwa ta esi 'enega siteluwa nidi 'idi mwalatoi leleleya.

41 Nigeya 'ilobwelobweneyo be tasiyo manuna 'uona 'abo matanaya kaiwe senasenamina 'imiyami, manuna 'oyo wate matamuya kegabugabu 'imiyami ta nigeya 'u'ita'ita. 42 'Enega geya'abo tasiyo 'ueonai be 'ugwae, ‘Tasigu, 'ilobwenegu be 'aene kaiwe senasenamina matamuyega ya'ewayaule,’ manuna 'oyo wate kegabugabu sinabwana matamuya 'imiyami nigeya 'u'ita'ita. Ona'ai'aila 'oyo 'ebweu tokabo, aga? Ta esi kegabugabu matamuyega 'uda gimi 'ewayaule, be 'enega 'udune 'ai'aila ta muliyega tasimuna matanega kaiwe senasenamina 'u'ewayaule.

Tomota 'idi bubuna nadigega kaiwe uwana

(Madiu 7:16-20, 12:33-35)

43 “Kaiwe bobo'ana nigeya sawesawenaya be uwana to'umalina 'iuwae. Nadigega wate kaiwe to'umalina nigeya sawesawenaya be uwana bobo'ana 'iuwae. 44 'Enega kaiwe 'ebweuna 'ebweuna uwadi 'ediyega tamwalamwalatonidi 'aene kaiwe nidi bobo'adi nai to'umalidi. Ona'ai'aila, nigeya sawesawenaya be kwakwakwala 'ediyega damaya ^{▼▼ *damaya: Me Yudia 'idi kaiwe uwana 'ana esana pigi (fig), 'ana 'ita damaya uwana nadigega.} uwana taloba. Wate nadigega nigeya sawesawenaya be buyubuyuwa 'enega sibweya ^{▼▼ *sibweya: Me Yudia 'idi kaiwe uwana 'ana esana oine (grape), 'ana 'ita nadigega sibweya uwana.} uwana taloba. 45 Nadigega tai 'ina bubuna, 'abo tai 'ina nuwanuwa bobo'ana 'ina bubuna maibo'ana bobo'ana. Ta 'abo tai 'ina nuwanuwa to'umalidi, 'ina bubuna maibo'ana to'umalina. Manuna nuwanuwao nidi to'ase nadigega 'atemiya simiyami tuta yauyauna 'awamiyega siapweapwesa.

To'abi anuwao 'eluwa

(Madiu 7:24-27)

46 “Ta to'ase manuna wa'awa 'Inapwanaegu, ta 'igu ona nigeya wada ematamatanedi. 47 Ta 'abo yaita 'oyo 'umama 'eguya be 'igu ona 'unonodi be 'uguinuwedi, 'oyo 'imu bubuna nadigega 'ebweu to'abi anuwa yae'ita 'emiya. 48 To'abi anuwa nina nugana 'ina 'autui pa'alina 'ilobena, gulewa daisinamo 'enaya, ga 'ina anuwa 'ena 'i'abina. 'Enega tuta nina 'usana sinabwana 'imwa'uta ga muluwa 'idau, 'idau ga anuwa nina 'iununa ta nigeya 'igiegie to'umaliye, manuna 'autui bobo'ana 'ena 'i'abi. 49 Ta esiya 'abo yaita 'oyo 'igu ona 'unono namo ta nigeya 'uematamatane, 'oyo tuga 'atuwa to'abi anuwa nina kaukau daisinamo 'ena 'i'abina. Ta tuta nina muluwa 'iapwesa, anuwa nina 'iununa ga 'i'ebuiyena ta 'ieligeiya toilina.”