Jer 4 | DutSVVA | STEP | Zo gij u bekeren zult , Israël ! spreekt de Heere , bekeer u tot Mij; en zo gij uw verfoeiselen van Mijn aangezicht zult wegdoen , zo zwerft niet om .

‏ Jeremiah 4

1 Zo gij u bekeren zult, Israël! spreekt de Heere, bekeer u tot Mij; en zo gij uw verfoeiselen van Mijn aangezicht zult wegdoen, zo zwerft niet om. ^{▼▼ gij u Alsof God zeide: Zo gij ten enigen tijde van mening zijt u te bekeren, gelijk gij dikwijls voorgeeft te willen doen, zo doe het nu, en doe het oprechtelijk, zonder huichelarij en vermenging van enige afgoderij, gelijk in het volgende verklaard wordt.
,} ^{▼▼ verfoeiselen Uw verfoeilijke en afschuwelijke afgoderijen of drekgoden, die bij de verfoeiselen gevoegd worden; Deu 29:17 ; zie 2Ch 15:8 .
,} ^{▼▼ zwerft Op bergen en heuvelen, om afgoderij te bedrijven. Zie boven Jer 2:20 , en Jer 3:6 , Jer 3:13 ; of, zo zult gij niet omzwerven; dat is, in ballingschap gaan, en in het volgende: en gij zult zweren.} 2 Maar zweer: Zo waarachtig als de Heere leeft! in waarheid, in recht en in gerechtigheid; zo zullen zich de heidenen in Hem zegenen, en zich in Hem beroemen. ^{▼▼ zweer Bewijzende daarmede dat gij mij kent en eert als uw enigen God, en dat oprechtelijke, zonder valsheid of huichelarij, vergelijk onder Jer 5:2 .
,} ^{▼▼ waarheid, Deze drie dingen begrijpen hetgeen tot den heiligen eed en den godsdienst vereist wordt, ten aanzien van God, den mens zelf en zijnen naaste, zo in het algemeen als in een bijzonder beroep; vergelijk de voorgaande aantekening en Gen 18:19 ; 1Ki 10:9 .
,} ^{▼▼ recht Of, oordeel.
,} ^{▼▼ heidenen Die nu met u en mij spotten, omdat gij u zo schandelijk gedraagt, dat Ik u zelfs door de heidenen moet straffen om de eer van mijnen naam.
,} ^{▼▼ Hem zegenen, Namelijk den HEERE; ziende uwe godzaligheid, en daarop Gods beloofden zegen, over u, zullen zij genodigd worden om zich tot den waren God te bekeren, en bij Hem alleen hunne welvaart te zoeken, Hem alleen die toe te schrijven, en zich in Hem gelukzalig te achten; vergelijk Gen 22:18 ; Deu 29:19 ; Psa 10:3 , en Psa 49:19-20 .} 3 Want zo zegt de Heere tot de mannen van Juda, en tot Jeruzalem: Braakt ulieden een braakland, en zaait niet onder de doornen. ^{▼▼ mannen van Juda, Hebreeuws, den man; dat is de mannen, of een iegelijk, of die van Juda; alzo vs.4; en Jer 11:9 , en Jer 17:25 , en Jer 18:11 , en Jer 32:32 , enz.
,} ^{▼▼ Jeruzalem Dat is, de inwoners van Jeruzalem, gelijk vs.4.
,} ^{▼▼ Braakt ulieden Gelijk men een braakland of dresland opnieuw wel doorploegt en zuivert, opdat het daarna bekwaam zij om het goede zaad te ontvangen en goede vruchten te dragen, alzo zuivert gij u grondig van onreinheden, en wordt vernieuwd, als een nieuw schepsel, enz.; vergelijk Gal 6:15 ; Eph 4:22-24 ; Heb 6:7 .
,} ^{▼▼ doornen Vergelijk Mat 13:7 , Mat 13:22 .} 4 Besnijdt u den Heere en doet weg de voorhuiden uwer harten, gij mannen van Juda en inwoners van Jeruzalem! opdat Mijner grimmigheid niet uitvare als een vuur, en brande, dat niemand blussen kunne, vanwege de boosheid uwer handelingen. ^{▼▼ Besnijdt Zie Deu 10:16 , en Deu 30:6 , en wijders Gen 17 , en onder Jer 9:26 .
,} ^{▼▼ vuur, Vergelijk Deu 4:24 .} 5 Verkondigt in Juda, en laat het horen te Jeruzalem, en zegt het; ja, blaast de bazuin in het land; roept met volle stem en zegt: Verzamelt ulieden, en laat ons ingaan in de vaste steden! ^{▼▼ volle stem Hebreeuws, roept, vervult. Van zulke samenvoeging van twee woorden, zie Psa 45:5 . De zin is: Roept ten volle uit, overal, dat alle plaatsen met uitroeping vervuld worden. Anders, roept, vergadert, of legt, maakt een volle vergadering, opdat het elkeen hore en wete, want het zal een algemene ellende zijn in het ganse land.
,} ^{▼▼ steden Tegen des vijands aankomst. Hebreeuws steden der vesting.} 6 Werpt de banier op naar Sion, vlucht met hopen, blijft niet staan! want Ik breng een kwaad aan van het noorden, en een grote breuk. ^{▼▼ naar Sion, Tot een teken dat zij allen moeten vluchten naar Jeruzalem, als een koninklijke vesting.
,} ^{▼▼ met hopen, Of, sterkelijk, sterkt u tot de vlucht; alzo onder Jer 6:1 , en Isa 10:31 . Anders: hoopt u tezamen, vergadert u, kuddet u [om zo te spreken] gelijk Exo 9:19 . Te weten, om met alle man te vluchten. Het Hebreeuwse woord [dat in de voorgemelde plaatsen gevonden wordt] heeft de betekenis van vluchten, vertrekken, zich elders heen begeven, en van vergaderen.
,} ^{▼▼ kwaad Dat is, groot ongeluk, jammer en ellende, gelijk de laatste woorden van vs.6 verklaren.
,} ^{▼▼ noorden, Uit Chaldea, of Babylonië.
,} ^{▼▼ breuk Of, verbreking; dat is ellende, jammer, verderf, verwoesting, gelijk onder vs.20, en Jer 6:1 , Jer 6:14 , en Jer 8:11 , Jer 8:21 , en Jer 10:19 , en Jer 14:17 ; vergelijk ook Jer 17:18 , en Jer 22:20 , en Jer 48:3-5 , en elders dikwijls in dit boek; alzo Isa 1:28 , enz.} 7 De leeuw is opgekomen uit zijn haag, en de verderver der heidenen is opgetrokken, hij is uitgegaan uit zijn plaats, om uw land te stellen in verwoesting; uw steden zullen verstoord worden, dat er niemand in wone. ^{▼▼ leeuw Nebukadnezar, koning van Babel, zal met zijne heirkracht, als een leeuw uit zijn leger en hol, opbreken. Vergelijk Isa 5:26-29 .
,} ^{▼▼ uw land O Zion, of Jeruzalem, uit het voorgaande.} 8 Hierom, gordt zakken aan, bedrijft misbaar en huilt; want de hittigheid van des Heeren toorn is niet van ons afgekeerd. ^{▼▼ zakken aan, Zie Gen 37:34 .} 9 En het zal te dier tijd geschieden, spreekt de Heere, dat het hart des konings en het hart der vorsten vergaan zal; en de priesters zullen zich ontzetten, en de profeten zich verwonderen. ^{▼▼ vergaan zal; Dat is, alle moed en courage zal hun ontvallen. Zie 2Ki 25 , enz., en onder Jer 39 , Jer 52 .
,} ^{▼▼ profeten De valse. Zie de volgende aantekening vs.10.} 10 Toen zeide ik: Ach, Heere Heere! waarlijk, Gij hebt dit volk en Jeruzalem grotelijks bedrogen, zeggende: Gijlieden zult vrede hebben; daar het zwaard tot aan de ziel raakt. ^{▼▼ grotelijks Hebreeuws, bedriegende bedrogen; te weten door de valse profeten, wien gij toelaat het volk onder voorgeven van uw naam en dienst, alle welvaart valselijk te beloven, daar toch de uiterste ellende voorhanden is. Vergelijk 1Ki 22:21-23 , en de aantekening aldaar. Idem Eze 14:9 , en onder Jer 6:14 , en Jer 7:4 , Jer 7:10 , en Jer 23:1 .
,} ^{▼▼ ziel raakt Vergelijk onder vs.18.} 11 Te dier tijd zal tot dit volk en tot Jeruzalem gezegd worden: Een dorre wind van de hoge plaatsen in de woestijn, van den weg der dochter Mijns volks; niet om te wannen, noch om te zuiveren. ^{▼▼ dorre wind Of, schrale; anders: gladde; dat is, die glad en ongehinderd zal doorgaan om alles neder te vellen; versta de Babyloniërs, die van het noorden zouden komen, over het gebergte Libanon. Zie onder Jer 5:15 .
,} ^{▼▼ van den weg Dat is, naar het Joodse land en Jeruzalem.
,} ^{▼▼ zuiveren Maar om te verwoesten, wil de Heere zeggen.} 12 Er zal Mij een wind komen, die hun te sterk zal zijn. Nu zal Ik ook oordelen tegen hen uitspreken. ^{▼▼ te sterk Hebreeuws, vol; dat is te sterk, zodat zij hem niet zullen kunnen verdragen en tegenstaan. Hebreeuws, voller dan zij. Anders: een volle wind van die [plaatsen], te weten die in het voorgaande zijn beschreven.
,} ^{▼▼ oordelen Dat is, mijne vonnissen over hen, dat is, Ik zal recht over hen houden. Zie boven Jer 1:16 . Een ander gebruik dezer manier van spreken hebt gij onder Jer 12:1 .} 13 Ziet, hij komt op als wolken, en zijn wagenen zijn als een wervelwind, zijn paarden zijn sneller dan arenden; wee ons, want wij zijn verwoest! ^{▼▼ hij komt De Babyloniër zal u zo haastig aankomen als wolken enz.
,} ^{▼▼ sneller Hebreeuws, lichter.
,} ^{▼▼ wee ons, Woorden der Joden, als gevoelende Gods oordeel; of van den profeet, als beklagende de ellende van het volk.} 14 Was uw hart van boosheid, o Jeruzalem! opdat gij behouden wordt; hoe lang zult gij de gedachten uwer ijdelheid in het binnenste van u laten vernachten? ^{▼▼ gedachten Dat is: uw ijdele gedachten, waarmede gij u op ijdelheid en valsheid of ongerechtigheid verlaat.
,} ^{▼▼ vernachten? Of, herbergen, verblijven.} 15 Want een stem verkondigt van Dan af, en doet ellende horen van het gebergte van Efraïm. ^{▼▼ verkondigt De aankomst der Babyloniërs, die vandaar door Israël naar Juda trekken.
,} ^{▼▼ Dan af, Dat is, de uiterste grenzen van Kanaän in het noorden.
,} ^{▼▼ gebergte De binnenste grens van Israël, in het noorden van Juda.} 16 Vermeldt den volke, ziet, doet het horen tegen Jeruzalem; daar komen hoeders uit verren lande; en zij verheffen hun stem tegen de steden van Juda. ^{▼▼ tegen Jeruzalem; Of tot aan, of van.
,} ^{▼▼ hoeders Die Jeruzalem zullen bezetten, omringen en wel toezien, dat er niemand ontkome. Zie 2Ki 25:4-5 .
,} ^{▼▼ verren lande; Babylonië.
,} ^{▼▼ verheffen Hebreeuws, geven; dat is, maken een geschrei; gelijk boven Jer 2:15 .} 17 Als de wachters der velden zijn zij rondom tegen haar; omdat zij tegen Mij wederspannig geweest is, spreekt de Heere. ^{▼▼ wachters Die de velden bezetten, opdat het gejaagde wild nergens ontkome.
,} ^{▼▼ haar; Belegerende Jeruzalem aan alle kanten; 2Ki 25:2 , enz.
,} ^{▼▼ zij tegen Mij Jeruzalem, uit vs.14.} 18 Uw weg en uw handelingen hebben u deze dingen gedaan; dit is uw boosheid, dat het zo bitter is, dat het tot aan uw hart raakt. ^{▼▼ weg Dat is, uw kwaad wezen en doen; zie Gen 6:12 .
,} ^{▼▼ deze dingen Veroorzaken al deze plagen.
,} ^{▼▼ boosheid, Dat is, de vrucht en het loon uwer boosheid.
,} ^{▼▼ het zo Anders: daarom is het zo bitter, te weten het lijden dat u naakt. Anders: dat hij [de vijand] zo bitter is, en u naar het leven tracht en uwen staat gans zoekt om te keren. Vergelijk vs.10.} 19 O mijn ingewand, mijn ingewand! ik heb barenswee , o wanden mijns harten! mijn hart maakt getier in mij, ik kan niet zwijgen; want gij, mijn ziel! hoort het geluid der bazuin en het krijgsgeschrei. ^{▼▼ O mijn Dit zijn de woorden van den profeet, die zich voor den Heere ontstelt, alsof hij deze ellende voor ogen zag. Vergelijk Isa 15:5 , en Isa 16:11 , en Isa 21:3 .
,} ^{▼▼ wanden Of, [in] de wanden mijns harten; dat is in mijn hartklok, hartedeksel, in het binnenste, in mijn hart.
,} ^{▼▼ zwijgen; Of, stil zijn.} 20 Breuk op breuk wordt er uitgeroepen; want het ganse land is verstoord; haastelijk zijn mijn tenten verstoord, mijn gordijnen in een ogenblik! ^{▼▼ Breuk op breuk Dat is de ene ellende of verwoesting is niet voorbij, of men hoort terstond de tijding van een andere; vergelijk Psa 42:8 en zie boven vs.6.
,} ^{▼▼ tenten Dat is, woonplaatsen van mijn volk.
,} ^{▼▼ ogenblik Dat is, zeer haastelijk.} 21 Hoe lang zal ik de banier zien, het geluid der bazuin horen? 22 Zekerlijk, Mijn volk is dwaas, Mij kennen zij niet; het zijn zotte kinderen, en zij zijn niet verstandig; wijs zijn zij om kwaad te doen, maar goed te doen weten zij niet. ^{▼▼ wijs zijn Arglistig en wel ervaren in het kwade. Vergelijk 2Sa 13:3 .
,} ^{▼▼ goed te doen Vergelijk Amo 3:10 .} 23 Ik zag het land aan, en ziet, het was woest en ledig; ook naar den hemel, en zijn licht was er niet. ^{▼▼ land aan, Het Joodse land.
,} ^{▼▼ woest Zie Gen 1:2 . Dit is een figuurlijke beschrijving en levendige vertoning van een algemene en verschrikkelijke verwoesting en ruïne van het Joodse land.
,} ^{▼▼ licht Dat is, de hemel was donker en zwart, vergelijk Isa 5:30 , en Isa 50:3 , onder vs.28.} 24 Ik zag de bergen aan, en ziet, zij beefden; en al de heuvelen schudden. ^{▼▼ schudden Hebreeuws, maakten zich licht, of snel, dat is bewogen zich snellijk.} 25 Ik zag, en ziet, er was geen mens; en alle vogelen des hemels waren weggevlogen. ^{▼▼ weggevlogen Hebreeuws, weggezworven, of weggevloden. Zie onder Jer 9:10 , en Jer 50:3 .} 26 Ik zag, en ziet, het vruchtbare land was een woestijn, en al zijn steden waren afgebroken, vanwege den Heere, vanwege de hittigheid Zijns toorns. ^{▼▼ vruchtbare land Hebreeuws, Karmel; zie boven Jer 2:7 .
,} ^{▼▼ zijn steden Van het vruchtbare land, die daarin of aan gelegen waren
,} ^{▼▼ den HEERE, Hebreeuws, vanwege het aangezicht des Heeren. Hetwelk enigen nemen voor zijn toorn, zijn toornig aangezicht; zie boven Jer 3:12 .} 27 Want zo zegt de Heere: Dit ganse land zal een woestijn zijn (doch Ik zal geen voleinding maken); ^{▼▼ woestheid zijn Dat is, overal zeer verwoest.
,} ^{▼▼ voleinding Of, vernieling, vertering; vergelijk onder Jer 5:10 , Jer 5:18 ; Eze 11:13 , en Eze 20:17 ; dat is, Ik zal het niet gans uitmaken, maar mijne genade nog onder mijn toorn mengen, en mij een overblijfsel en zaad behouden in Jakob; zie onder Jer 30:11 , en Jer 46:28 . Dit voegt God hier in, onder deze verschrikkelijk dreigementen, tot troost der uitverkorenen en gelovigen; sommigen verstaan dat de zin dezer woorden is: Het zal hiermede nog niet gedaan zijn, mijn toorn en oordeel zal hiermede nog geen einde hebben, maar wijders voortgaan, en lang duren over dit land, waarop zij dan passen den rouw der aarde en des hemels, waarvan in het volgende. Deze manier van spreken wordt in een anderen zin gebruikt van zondaars, die ten uiterste misdaan en de maat vervuld hebben; zie Gen 18:21 .} 28 Hierom zal de aarde treuren, en de hemel daarboven zwart zijn; omdat Ik het heb gesproken, Ik heb het voorgenomen en het zal Mij niet rouwen, en Ik zal Mij daarvan niet afkeren. ^{▼▼ zwart zijn; Als rouwdragende; zie Psa 35:14 .} 29 Van het geroep der ruiteren en boogschutters vluchten al de steden; zij gaan in de wolken, en klimmen op de rotsen; al de steden zijn verlaten, zodat niemand in dezelve woont. ^{▼▼ geroep Hebreeuws, stem.
,} ^{▼▼ vluchten Hebreeuws, is al de stad, of de ganse stad vluchtende; dat is de stadslieden of inwoners der steden [gelijk de volgende woorden uitwijzen] zullen vluchten, en zo in het volgende.
,} ^{▼▼ wolken, Dat is, op de hoogten der bergen, die tot aan de wolken raken, om zich aldaar te verbergen. Anders: in dikke, of dichte plaatsen; als bosjes, heggen.} 30 Wat zult gij dan doen, gij verwoeste? Al kleeddet gij u met scharlaken, al versierdet gij u met gouden sieraad, al schuurdet gij uw ogen met blanketsel, zo zoudt gij u toch tevergeefs oppronken; de boelen versmaden u, zij zullen uw ziel zoeken. ^{▼▼ gij verwoeste? Dochter Zions, gelijk in vs.31, dat is, gij die verstoord, of verwoest zult worden.
,} ^{▼▼ kleeddet Op zijn afgodisch en heidens, om uwen vijanden te behagen en te vermurwen; gelijk de hoeren zich oppronken om de boelen te behagen.
,} ^{▼▼ schuurdet Al versierdet en blankettet gij u zozeer en dikwijls, dat uw aangezicht of wangen daarvan kwamen te splijten en te scheuren.
,} ^{▼▼ boelen De Babyloniërs, die u zoeken machtig te worden.
,} ^{▼▼ ziel zoeken Dat is, naar het leven staan. Zie 2Sa 4:8 .} 31 Want ik hoor een stem als van een vrouw, die in arbeid is, een benauwdheid als van een, die in des eersten kinds nood is, de stem van de dochter Sions; zij hijgt, zij breidt haar handen uit, zeggende: O, wee mij nu, want mijn ziel is moede vanwege de doodslagers! ^{▼▼ hijgt, Anders: kermt, klaagt, vanwege den overlast en de benauwdheid.
,} ^{▼▼ breidt Als die plegen te doen, die in groten rouw en de uiterste noden zijn.
,} ^{▼▼ de doodslagers De Babyloniërs.}