‏ Matthew 15

Nu ripakwarakwaranuguma mu kabuwamaga

(Maki 7:1-3)

1Parisi ragidai ade Mamanuga God e gorai kataimugu ragidai mete kina natere Diyerusaremu were bautagubu manako Iyesu manumupu, tagubu ke; 2“Kau tadeyei kabukabuwa ragidai badidi pokere nu goranuga oragai ki nu ripakwarakwaranuguma nu kabuwanimawa kebomawa ki mu raurupiyamu mu idamaga gora ki pokaiya eba siruwapiyamu were bani kupamu?”

3Mu inako tagubu, ko Iyesu denai tadebu, wagubu ke; “Wi gwede nana wi wiga goraga naigida mena wiwira-piyamu ko Mamanuga God e gorai tapu ki wi raurupiyamu? 4Mamanuga God e okai wagubu ke; ‘Kau inagi mamagi naigida mena wiwiratamiyowa ade mu umunumaga wadowa’. Ade e okai mosi inako wagubu ke; ‘Iyapana nima e eya inai mamai tadebu siyasiya ki ka wi denai e minimuri poyo.’ 5Mamanuga God e okai inako wagubu ko wi wibo nuwagau iwagamu da iyapana mosi e inai mamai nuwasiyasiya nene idiwu ki emitamini manako yagisi ke; ‘Nau wi waitaniyana gwede mo negeyana ko nau gwede ki winepuwani Mamanuga God nene tapuwani ki pokere nau wi negeyana ka eba baganai.’ 6E inako yagisi ki ka wi iwagi ke; ‘Baganai, kau inagi mamagi eba waitatamiyowa.’ Ko wi iyapana inako tadeyamu ki ka wi paerepiyamu Mamanuga God e gorai tapu ki wi raurupiyamu manako wi wibo kabuwaga ade wi wibo kaisiga ki mena makeya makeya kwaiwagamu. 7Wi ka wi midiga pa matakawagau ragidai. Oragai apunai Aisaiya takari kawaya wi karako kwaiwagamu idiwu ki uwamau empupu manako wi nene oka mibai inako tapu, wagubu ke;

8‘Mamanuga God e wagau; Iyapana yau nau sini pa umunumaga pokaiya tagamu wiwirasiniyamu, ko mu nuwamaga notamaga ka uwama kawaya, eba nau bamaneya.
9Mu tagamu da mu nau sini tepa-piyamu ko mu kwaetagamu ki mibai ka pa mena. Mu muga goramaga iyapana naiya mu mubo notamaga pokaiya kwaetagamawa iwa ki mena mu makeya makeya kwaetagamu ade mu kowamuguma mete kabuwatamiyamu iwu. Ko gora kuduba mu wiwirapiyamu ki ka eba nau gorani. Pa mena.’
Oragai apunai Aisaiya wi sisiyaga inako wagubu.”

Gwede ka iyapana bigi negeyau?

(Maki 7:14-23)

10Iyesu iyapana ropani kawaya ika idiwa ki mu nene wagubu bautagubu manako tadebu, wagubu ke; “Nau yona yau suwagani ki mibai wi naigida mena wainapumuri kataiwagi wetawetara; 11Wi gwede mosi wi umunugere kupumuri ki ka eba bani ki wi bigi negeni. Ko wi wibo rabinagau berokoi notapiyamu manako wi umunuga pokaiya matarau iwagamu ki mena wi bigi negeyau.”

12Iyesu yona ki wagubu kewowena eweya ka e tadeyau kabukabuwa ragidai e bameya bautagubu manako simupu, tagubu ke; “Parisi ragidai kau yonagi ororeya mena nuwagibi ki mu wainamupu gagayatagubu ko kau ki wainapipi bo pa mena?”

13Mu inako tagubu, ko Iyesu denai tadebu wagubu ke; “Gwede ripai kuduba ki nau Mamai kunumau tondau e idere eba utapu ki ripai ka e aita ewa uburoto kwaitamini, 14ki pokere wi Parisi ragidai mu nene eba wainapiyoi. Mu ka iyapana yabumaga kenekenei ragidai mu kawakawaimuguma, ade mu muga mete yabumaga kenekenei ki pokere mu yawata paerepiyamu. Yabui kenekenei apunai mosi ki eba uburoto e waretai yabui kenekenei ki e idaiya yadini yawata kabuwapoto. E inako kwaeyogono ki ka mu ewapuru yawata paerepomoto bobau gwepomoto.”

15Iyesu yona ki wagubu ka apunu Pita denai wagubu ke; “Kau waigugu nuwagibi ki mibai kau matarau nu kabuwaniyo.”

16Ko Iyesu denai mu kuduba tadebu, wagubu ke; “Wi mete kina mu maba notababa wadamu bo? 17Wi badidi pokere eba wainapiyamu? Bani kiyabui ebo ebo kupumuri ki suroto wi rabinagau tondono manako ewa baiyagisi kayayagisi. Ki ka eba bani ki wi nuwaga notaga bigi kweyau, 18ko ki ka wi wibo rabinagau berokoi badidi wainapiyamu manako wi umunugere matarau iwagamu ki mena wi bigi negeyau. 19Wi wibo nuwaga notaga nota berokoi ebo ebo wainapiyamu taininiyau ki pokaiya ka wi minimini popoiwagamu, deni deni rauru kawakawaraiwagamu, taku maba igida yauda asusu yabayababa iwu, kuwaiwagamu, yona beraiwagamu ade yanuwe teyateyama iwagamu. 20Nota berokoi ebo ebo inako ki wi bigi negeyau, ko wi idaga eba siruwapiyamu were bani kupamu eba ki wi bigi negeyau.” Iyesu inako wagubu.

Ridi kwaiyanai mosi Iyesu sumapupu

(Maki 7:24-30)

21Iyesu tawana ki kamadubu kaya-wena kaniyawa da tawana mosi natere Taya yo natere Saidoni bamamugu ika bauwena, 22ka tawana Kainani ragidai mu ridimaga mosi ika tondawa ki Iyesu bameya bauwena manako e bonanai ragiragi kawaya sibu, wagubu ke; “Oragai apunai Dewida e momai, kau nau nuwaboyani wainapiyei bo pa mena? Kweya kairapu berokoi mosi nau peteni rabineya tondau ki pokere e makariwagau naigida eba ukwarau.”

23Ridi ki inako wagubu, ko Iyesu yona daikere eba wagubu ki pokere e tadeyau kabukabuwa ragidai e bameya bautagubu manako simupu, tagubu ke; “Kau ridi yau tonopi da e kayayagisi mibai ka e midi togatoga nene yona-wagau tondau.”

24Mu inako tagubu, ko Iyesu denai wagubu ke; “Tawana Isiraero ragidai papa sipi maba yawata paeremupu kwakotagubu kayatagubu ki mu nene mena ka nau Mamai nau tonosinibu kawapuwani.”

25E yona ki wagawa makeya ka ridi ki Iyesu yabareya kwarisiwena e ramatai kawareya ubupu manako sibu, wagubu ke; “Kaiwawoni, kau nau waitasini.”

26E inako wagubu, ko Iyesu denai wagubu ke; “Nau munu rasi banimaga tepani takumuguma kupamana nene isiyapani ki ka eba baganai.”

27Iyesu inako wagubu, ko e waigugu wagubu ki mibai ka ridi ki wainapupu ki pokere e denai wagubu ke; “Kaiwawoni, kau yona mibai nuwagibi, ko munu rasi ki mu banimaga kupomono da pirai gwetagisi ki ka taku mete kupomoto.”

28Iyesu yona ki wainapupu ka e denai sibu, wagubu ke; “Ridi, kau kawaya daganani nau sumasiniyei ki pokere kau petegi nene badidi wainapiyei ki nau kwaesugani.” Iyesu yona ki wagawa makeya ka ridi ki e petei deni mena iyawena.

Iyesu ubupu iyapana ropani kawaya iyatapu

29Iyesu tawana ki kamadubu kayawena kaburu Gariri papateya bauwena manako kanibu kwaunai mo yapu kwarisiwena tondubu. 30E ika tondawa ka iyapana ropani kawaya e bameya ika bautagubu. Mu kowa-muguma idamaga kerapumaga bada-badamawena ragidai, yabumaga kenekenei ragidai, idamaga kerapu-maga korekorei ragidai, tenawarimaga badabadamawena bisi kayawena yona eba tagamawa ragidai, ade iyapana sigiramaga kiyabui ebo ebo ragidai ki mu tetamawa ika bautagamawa Iyesu yabareya nakatamawa manako e ubupu mu kuduba iyatapu. 31Iyapana tenawarimaga badabadamawena bisi kayawena yona eba tagamawa ragidai ki mu ka yona ade tagubu, idamaga kerapumaga korekorei ragidai ki mu ka ade supasupatagubu, iyapana idamaga kerapumaga badabadamawena bisi kayawena ragidai ki mu ubumpu kerapumugu kayatagubu, ade iyapana yabumaga kenekenei ragidai ki mu ka tawana ade emupu. Iyapana kuduba ika idiwa matakira ki emupu ka mu nota-maga kowena kodabamaga kamupu manako tawana Isiraero ragidai mu Mamamaga God ki e si mu esida tepamupu.

Iyesu iyapana 4000 bani mibai tagebu

(Maki 8:1-10)

32Iyesu e tadeyau kabukabuwa ragidai mu nene wagubu bautagubu, manako tadebu, wagubu ke; “Nau iyapananiyoma yau mu nuwaboyamaga wainapakani. Mu dai ka tawana uwama kawaya were bautagubu mara apeya eyaka nu mete yewe idiweya ko mu banimaga ka pa mena. Nau mibi wetei mu tonotamani ki ka mu yamono da yawatau kasiyaramaga kewoyagisi wairorotagisi.”

33Iyesu inako wagubu ko e tadeyau kabukabuwa ragidai denai e manumupu, tagubu ke; “Tawana yau ka gwabau iyapana eba idiwu tawanai ki pokere nu kaigamu iyapana ropani kawaya yau waitatamamu ki ka mu banimaga ki nu bani maba tepamu tageyamu da mu kupomoto?”

34Mu inako tagubu, ko Iyesu mu manutapu, wagubu ke; “Wi masura boromai badibadi ika nunumupu?”

Mu denai tagubu ke; “Nu masura ida daikere kewowena daikere apeya ki mena yewe temipi ade menamena maimerei munta eba ropani dai mete temipi.”

35Iyesu yona ki wainapupu ka e iyapana kwarisitagamana waira kawareya idiwana ki nana wagubu, 36manako e masura ida daikere kewo-wena daikere apeya ki ade menamena ki mete tepupu kunumau esida Mamanuga God bameya parauwena. E bani ki gerepupu e tadeyau kabu-kabuwa ragidai tagebu manako mu bani ki temupu iyapana tagemupu kaya-tagubu. 37Mara ki makeya ka iyapana ropani kawaya ki kuduba bani ki kupampu matetagubu. Mu kupamawa idiwa da kamadumpu ka e tadeyau kabukabuwa ragidai bani pirai kwana-mupu kode rabineya nunumupu manako kode ida daikere kewowena daikere apeya (7) positagubu. 38Iyapana ropani kawaya bani ki kupampu matetagubu apunu mena ka kuduba 4000 ko ridi yo munu mete kina ki mu eba iyabatampu.

39Ko Iyesu iyapana tonotapu kaya-tagubu manako e tadeyau kabukabuwa ragidai mete waka rabineya yamupu tawana Magadani kayatagubu.