Mat 23 | HUI | STEP | Ani lowa Yasuhanda wali agali dewaore bu hearuhondobi ibunaga talima piaga biaruhondobi mana lamialu lalu,

a 23.3Mal 2.7-8

b 23.5Md 6.1

c 23.6Md 6.5, Mg 12.38-39, Lg 11.43, 14.7

d 23.11Md 20.26-27, Mg 9.35, 10.43-44, Lg 22.26

e 23.12Yob 22.29, Min 15.33, 29.23, Ese 21.26, Lg 14.11, 18.14, Ya 4.6, 1Pi 5.5

f 23.13-14Lg 11.52

g 23.16Md 5.33-34, 15.14

h 23.22Ais 66.1, Md 5.34

i 23.23LBM 27.30, Hos 6.6, Mai 6.8, Lg 11.42

j 23.25Mg 7.4

k 23.27Lg 11.44, Ab 23.3

l 23.28Lg 16.15

m 23.31Ab 7.52

n 23.33Md 3.7, 12.34, Lg 3.7

o 23.34Md 10.23, 1Te 2.15

p 23.35Pig 4.8, 2Bit 24.20-21, Hi 11.4

q 23.372 Bit 24.21, Iba 17.8, 91.4, Ab 7.59, 1Te 2.15

r 23.381 Kin 9.7-8, Yar 12.7, 22.5

s 23.39Iba 118.26, Md 21.9

‏ Matthew 23

Yasuhanda,Mana lowinigo lawai haga karubiPerisi agali karubi de hondo halimu, lenego ogo

(Maga 12.38-39, Lugu 11.43,46, Lugu 20.45-46)

1 Ani lowa Yasuhanda wali agali dewaore bu hearuhondobi ibunaga talima piaga biaruhondobi mana lamialu lalu, 2 Mana lowinigo lawai haga karumebiPerisi agali karumebi ti Mosese heneyangi Mana lowinigo mandabi heneru tigua bi lo ngago ogo ale lo nga lalu laga ka. 3 Ani biagago tigua larago hale halu bidaba laradagua buleneore nga. Anigo tigua mana langiragonaga bu manda nabiagago ti biradagua tígua bulemini. ^a 4 Tigua wali agalime gendabi nayabehe ngaru yu helo mo ya ho helaga. Ani buwa tinime gi dogolowa gendabi ngaru yamogo nabiaga ka. 5 Ani buwa tigua bibahende biraru wali agalime ti hendelo biaga ka. Ani buwa nogo dongone aleni Anduane Homogonagambugani bi polene ngaru gili buwa tinaga embonenibi tinaga ginibi bo bidago handalimu. Nogo dongone uruni timbuniore bo bidago handalimu. Tigua labolabo lu karulowa mbirale bayale ale ngaru labolabo ogoriani pingi pongo buwa girigerelo heledago handalimu. ^b 6 Ani buwa tigua tomo nole ngoai haragoriabingoai hagane andaruhabi agali haguanenaga biraganeni hangu birule gere biraga kago handalimu. ^c 7 Ani buwa tigua ibaga bialu magedi hamani wali agalime ti hondowa tinaga mini yaraga helobi tihondo, Lawai haga-o, lelobi hame laga ka. 8 Tí kamiruhondo, Lawai haga-o, lolene nawi irane tí mbiraore hamenema kamigo tínaga Lawai haga mbiraore hangu kagoni. 9 Ani buwa dindi ogoriani kago mbirahondo, Aba, lolene nawiore irane Aba mbiraore hangu ibu dahuliya andaga kagoni. 10 Tíhondo, Haru haga-o, lolene nawiore irane tínaga haru hagaMbirali Dabo Helenego ibulebira lowinigo ibuni hangu kagoni. 11 Tí kamigoria mbirali timbuni bolangua howa dunini hoa kago ibu tínaga biabe bia haga holeneore nga. ^d 12 Mbirali ibuni mo dunini ho kago ibu mo dindiha halu mbirali ibuni mo dindiha ho kago ibu mo dunini ho helolebira, lene. ^e

Yasuhanda tombene hondo kihe hearuhondo bi hongo howa lenego ogo

(Maga 12.40, Lugu 11.39-42,44,52, 20.47)

13 Yasuhanda lalu,Mana lowinigo lawai hagabiPerisi agalibi tí tombene hondo kihe kamigoni. Tígua Ngode Datagaliwabehanda Handame Ho Kagoria tíni anda pu nabi howa wali agali marume anda pole biraria tinaga wanakuini howa panga paya pai haramili. Anigo tínaga mo ko holene timbu gibiore wulebirago dara holene nga. ^f

[ 14 Ani buwa tígua wali dalo bedarunaga andaga mbirale ngaru mo page biaga howa wali agali mo hondo hole Ngode Datagaliwabehondo bime dege bi lu laho wiaabo haga kamigoni. Ani beramigonaga pani timbuniore ngia tago howa mulene nga. Anigo tínaga mo ko holene timbu gibiore wulebirago dara holene nga.]

15 Mana lowinigo lawai hagabi Perisi agalibi tí tombene hondo kihe kamigoni. Tígua mana beramigore mbiralime yu tiga bilonaga dindi kaundiaha dindi dindi pialu iba taluni biralu poramili. Mbirali biagome tínaga mana yu tiga bu kagola tígua ibu mo ko timbuniore hai halu tí heli dindiha polene nira lowa ibu polene liraore wulebira. Anigo tínaga mo ko holene timbu gibiore wulebirago dara holene nga. 16 Tí dengalibi degeme dengalibi karu hariga i̱na hendedogo mbaibu lowa gililo yalu pialu kamiru tínaga mo ko holene timbu gibiore wulebirago dara holene nga. Tígua lawai haramigo ogo. Mbiralime Anduane Homogonaga anda mini lalu gi dolayagua i̱na larogoni heneneore laro lo wuwa ibuni bi laragonime ibuni dariba naholebira. Mbiralime i̱na larogoni heneneore laro lo wuwa Anduane Homogonaga andaha ngolo ngagonaga mini lalu lo wiyagua bi ogoni lo wiyagome ibuni dariba holebira, lalu lawai haramili. ^g 17 Tí dengalibi mini nawi lulu yu ibaga bu kamigoni. Duniniore ngolo wiabe be Anduane Homogonaga anda ngolo Ngode Datagaliwabehondo loma bia ho ngelaganego duniniore wiabe. 18 Tígua mana mende lawai haramiligo ogo. Mbiralime Ngode Datagaliwabehondo mbirale bo lomabu miaga dagia ngago mini lalu i̱na larogoni heneneore laro lo wiyagua ibuni bi ogoni lo wiyago bame nagalone lowini. Mbiralime mbirale Ngode Datagaliwabehondo bo lomabu mini dagiani ngagonaga mini lalu i̱na larogoni heneneore laro lo wiyagua ibuni bi ogoni lo wiyago habo nalolene bi lowini, lalu lawai haramili. 19 Tí dengalibiore kamigoni. Duniniore mbirale Ngode Datagaliwabehondo minigobe be bo lomabu miaga dagia mbirale Ngode Datagaliwabehondo minigo mo loma bia haga biago duninibe. 20 Anigo mbiralime bo lomabu miaga dagiago mini lalu heneneore laro lo wirangi ibugua mbirale bibahende Ngode Datagaliwabehondo bo mini lomabu miaga dagiani ngarubi heba mini lara. 21 Ani buwa mbiralime Anduane Homogonaga anda mini lalu heneneore laro lo wirangi ibugua Anduane Homogonaga anda ogoniha haga kagobi mini lalu lo wira. 22 Ani buwa mbiralime dahuliya andaga mini lalu heneneore laro lo wirangi ibugua Ngode Datagaliwabenaga haru howa biraganebi biragane ogoriani mbirali biragagobi mini lalu lo wira. ^h

23 Mana lowinigo lawai hagabi Perisi agalibi tí tombene hondo kihe kamigoni. Tígua tomo mo dende bia hagane palena ale tara tara hangarimigo pini pini Ngode Datagaliwabehondo loma bia halu muwaMana lowinigo duniniore ngagonaga mo tiga bulenebi dara howa biamogo bulenebi tigabi holenebi yu tiga nabi kami. Tígua mana uruni bialu howa maru wa nahe mandagi bimaga howa bulene nga. Anigo tínaga mo ko holene timbu gibiore wulebirago dara holene nga. ⁱ 24 Tí dengalibi degeme dengalibi karu hariga i̱na hendedogo mbaibu lowa gililo yalu pialu kamigoni. Tígua tínaga iba beha hinabibi ale emene koore bedago na nabi mo waharamili. Ani buwa nogo kamele ale mbedogo beramili.

25 Mana lowinigo lawai hagabi Perisi agalibi tí tombene hondo kihe kamiru tígua bo waholenebi habua bulenebi mbirale mbirale yu kamigo tínaga iba bebi beledibi habanehayagi mo to̱lai ho ngaru dodo ho ngelowa tagirahayagi hangu wayawaya biaga kamigoni. Anigo tínaga mo ko holene timbu gibiore wulebirago dara holene nga. ^j 26 Perisi agali de kohe kego í̠na iba be habaneha dodo agi kabe hondowa ala wayawaya biriyagua tagirahayagibi bayale dege holebira.

27 Mana lowinigo lawai hagabi Perisi agalibi tí tombene hondo kihe kamiru tí homali tagirahayagi hangu bayuwa kau wuwa tamuhayagi homa kuni togo buwa himi tabulo wiagago ale kamigonigo tínaga mo ko holene timbu gibiore wulebirago dara holene nga. ^k 28 Ogonidagua dege tí dongone tagirahayagi wali agalihondo bayale hetingi howa tínaga bu habanehayagi tombene hondo kihe holenebi ko tara tarabi to̱laihe kamigoni, lene. ^l

Tínaga pani nolene ogobi wulebira, lenego ogo

(Lugu 11.47-51)

29 Mana lowinigo lawai hagabiPerisi agalibi tí tombene hondo kihe kamiru tígua Ngode Datagaliwabe manalatagi haga bamba heneru hora henegoria anda bayale bialubi agali mini bayale bamba heneru tí embeda naholenaga hora henegoria yári bayaleore bia halubi kamigonigo tínaga mo ko holene timbu gibiore wulebirago dara holene nga. 30 Ani buwa tígua agua lalu, Ina inanaga mamali henedangi henedale iname Ngode Datagaliwabe mana latagi heneru ti bo wahenedagua bo wa nahe kamale, laga kami. 31 Ani lowa tígua ina Ngode Datagaliwabe mana latagi haga heneru bo wahenerunaga aguanene kamagoni lo manda buore kamigoni. ^m 32 Ani binigo áyu tígua nde tínaga mamali henerume biala ho wiyadagoria howa bu maro bidaba laro. 33 Tí nogombibi nogombi iginibi kamigoni. Tí heli dindiha pani nole pu laragola agua pu yola holeberamibe. ⁿ 34 I̱na tí langerogo tí kamigoria Ngode Datagaliwabe mana latagi hagabi agali mini gigabiwibi lawai hagabi pudaba larogola tígua uruni maru homelo balu maru ira bangani ba para halu marungoai hagane andaha karia minu balu ti dindi dindi ibida pugu pugu biragola minule talima poleberami. ^o 35 Anigo wali agali bolene irane nawi howa bame homelo bayagonagabi Abele bolene irane nawi howa homelo bayagonagabi Beregaia igini Segaraia ibu Anduane Homogonaga andala Ngode Datagaliwabehondo mbirale bo lomabu miaga dagiala dombeneha hearia tigua homelo bayagonagabi uruni biyagonaga pani wali agali áyu kamirume na holeberami. ^p 36 I̱na tí heneneore langerogo uruni bima penedagoni bibahendeorenaga pani wali agali áyu karume na holebira.

Yasu ibu Yarusalemeni hearu gubalini ho henego ogo

(Lugu 13.34-35)

37 Yarusalemeni waliagali kamiru-o tígua Ngode Datagaliwabe manalatagi haga heneru homelo balubi Ngode Datagaliwabenaga mana lamule ibiniru to̱le̱me homelo balubi kami. Ega gogologo angibunime ibu igini ibuni tombeha mo mogo bu ngelai howa babaganeme dungu dambi hagadagua i̱na i̱naga gime wali agali bu kamiruni tí mo mogo buwa tali wu mabu bua haabo harugola tígua, Í̠na ani bia, nale harimi. ^q 38 Anigo Anduane Homogonaga anda tíninaga laramiligo tabuanda halu tamuha mbirali nahe helo wahalu polebira. ^r 39 I̱na tí langerogo tu áyu howa be lirahayagiore mbira tígua i̱ nahende haabo howa, Mbirali Anduane Homogonaga minini howa ibirago Ngode Datagaliwabehanda ibu mo turu helo, laramingi i̱ lone de hondoleberami, lene. ^s