Dan 2 | HilAPD | STEP | Sang ikaduha nga tuig sang paghari ni Nebucadnezar, kapila siya nagdamgo. Nakapalibog gid sa iya ang iya mga damgo gani indi siya makatulog.

‏ Daniel 2

Ang Damgo ni Nebucadnezar

1 Sang ikaduha nga tuig sang paghari ni Nebucadnezar, kapila siya nagdamgo. Nakapalibog gid sa iya ang iya mga damgo gani indi siya makatulog. 2 Ginpatawag niya ang iya mga madyikero, babaylan, sorhano, kag mga manugpakot, ^{▼▼manugpakot: sa literal, Kaldeanhon} para ipaathag ang iya mga damgo. 3 Pag-abot nila nagsiling ang hari sa ila, “Nagdamgo ako kag nakapalibog gid ini sa akon, gani ginpatawag ko kamo kay gusto ko mahibaluan kon ano ang kahulugan sang sadto nga damgo.”

4 Nagsabat ang mga manugpakot sa hari sa lingguahe nga Aramico, ^{▼▼Halin sa sini nga bersikulo hasta sa katapusan sang kapitulo 7 ang gin-gamit nga lingguahe sa pagsulat amo ang Aramico.} “Kabay pa nga magkabuhi ka sing malawig, Mahal nga Hari. Sugiri kami nga imo mga alagad sang imo damgo, kag ipaathag namon sa imo ang kahulugan.”

5 Pero nagsiling siya sa ila, “Amo ini ang akon desisyon: Kon indi ninyo mapakot kon ano ang akon damgo kag ang kahulugan sini, ipahiwa-hiwa ko ang inyo mga lawas kag ipaguba ang inyo mga balay. 6 Pero kon mapakot gani ninyo ang akon damgo kag mapaathag ang kahulugan sini, regaluhan ko kamo kag hatagan sang dako nga kadungganan. Sige, pakta na ninyo kag ipaathag dayon ang kahulugan.”

7 Nagsabat liwat sila sa hari, “Mahal nga Hari, sugiri na lang kami sang imo damgo kay ipaathag namon sa imo ang kahulugan.” 8 Nagsiling ang hari, “Nakahibalo ako nga ginapadugay-dugay lang ninyo ang oras kay nakahibalo kamo nga tumanon ko gid ang akon ginsiling sa inyo, 9 nga kon indi gani ninyo mapakot kag mapaathag ang akon damgo silutan ko gid kamo sadtong akon ginsiling. Nagsugtanay kamo nga magbutig sa akon kay nagapinsar kamo nga magbag-o pa ang situasyon. Pakta na ninyo kon ano ang akon damgo para mapati ako nga makahibalo gid kamo magpaathag sang kahulugan sini.”

10 Nagsabat sila sa hari, “Wala gid sing tawo sa bilog nga kalibutan nga makahimo sinang imo ginapangayo. Kag wala man sing hari, bisan ano pa siya ka gamhanan, nga nagasugo sa mga madyikero, babaylan, ukon manugpakot sa paghimo sang pareho sina. 11 Kabudlay gid sang imo ginapangayo, Mahal nga Hari. Ang mga dios lang gid ang makahimo sina, pero wala man sila nagapuyo upod sa mga tawo.”

12 Tungod sa ila ginsabat, puwerte gid ang kaakig sang hari. Kag nagmando siya nga pamatyon ang tanan nga maalamon ^{▼▼maalamon: ang mga tawo nga pareho sa ginasiling sang bersikulo 2} nga mga tawo sa Babilonia. 13 Sang ginpaguwa ang sugo nga ang mga maalamon pamatyon, ginpangita si Daniel kag ang iya mga kaupod para patyon man.

14 – 15 Karon, nagpalapit si Daniel kay Arioc nga kapitan sang mga guwardya sang hari. Ining si Arioc amo ang ginsugo sang hari sa pagpatay sa maalamon nga mga tawo sang Babilonia. Mahinalungon nga nagpamangkot si Daniel sa iya kon ano ang kabangdanan sining mabug-at nga mando sang hari. Gani ginsugiran siya ni Arioc sang natabo.

16 Dayon nagkadto si Daniel sa hari kag nagpangabay nga hatagan siya sang tion para mapaathag niya ang kahulugan sang damgo sini. 17 Nagsugot ang hari, gani nagpuli dayon si Daniel kag ginsugiran niya ang iya mga kaupdanan nga sila ni Hanania, Mishael, kag Azaria parte sa natabo. 18 Ginsilingan sila ni Daniel nga magpangamuyo para kaluoyan sila sang Dios sang langit ^{▼▼Dios sang langit: ukon, Dios nga ara sa langit; ukon, Dios nga naghimo sang langit; ukon, Dios nga labaw sa tanan} nga mahibaluan nila ang kahulugan sang damgo sang hari, para indi sila pagpatyon upod sang iban pa nga maalamon nga mga tawo sa Babilonia.

19 Sadto nga gab-i, ginpahayag sang Dios kay Daniel ang damgo sang hari kag ang kahulugan sini paagi sa palanan-awon. Gindayaw dayon ni Daniel ang Dios sang langit. 20 Nagsiling siya,

“Ang Dios maalam kag gamhanan;
dayawon ta siya hasta san-o.
21 Siya ang nagabaylo sang mga panahon.
Siya ang nagabuot kon sin-o ang magahari
kag siya man ang nagailis sa ila.
Siya ang nagahatag sang kaalam sa mga maalamon.
22 Ginapahayag niya ang kahulugan
sang madalom nga mga butang
mabudlay intiendihon.
Ara sa iya ang kasanag, kag kahibalo
siya kon ano ang ara sa kadulom.
23 Gani ginadayaw ko ikaw kag ginapasalamatan,
O Dios sang akon mga katigulangan.
Ikaw ang naghatag sa akon sang kaalam kag ikasarang.
Kag ginhatag mo ang amon ginpangayo sa imo
paagi sa pagpahayag mo sa amon
sang kahulugan sang damgo sang hari.”

Ginpaathag ni Daniel ang Kahulugan sang Damgo sang Hari

24 Dayon nagbalik si Daniel kay Arioc nga amo ang gintugyanan sang hari sa pagpatay sa maalamon nga mga tawo sa Babilonia. Nagsiling si Daniel sa iya, “Indi anay pagpatya ang maalamon nga mga tawo, kundi updi anay ako sa hari kay ipaathag ko sa iya ang kahulugan sang iya damgo.”

25 Gani dali-dali nga gindala ni Arioc si Daniel sa hari. Nagsiling si Arioc, “Mahal nga Hari, may nakita ako nga bihag nga halin sa Juda nga makapaathag kon ano ang kahulugan sang imo damgo.” 26 Ginpamangkot sang hari si Daniel nga ginatawag man nga Belteshazar, “Masugid mo bala sa akon kon ano ang akon damgo kag mapaathag ang iya kahulugan?” 27 Nagsabat si Daniel, “Mahal nga Hari, wala sing bisan sin-o nga maalamon, babaylan, madyikero, ukon manughimalad nga makapaathag sang imo damgo. 28 Pero may Dios sa langit nga nagapahayag sang mga tinago nga kamatuoran. Paagi sa imo damgo, Mahal nga Hari, ginpahibalo sang Dios sa imo kon ano ang matabo sa palaabuton. Karon, isugid ko sa imo ang mga palanan-awon nga nakita mo sa imo damgo.

29 “Samtang nagakatulog ka, Mahal nga Hari, nagdamgo ka parte sa matabo sa palaabuton. Ginpahibalo ina sa imo sang Dios nga nagapahayag sang mga tinago nga kamatuoran. 30 Kag ang imo damgo ginpahayag sa akon sang Dios, indi tungod nga mas maalam ako sang sa iban nga mga tawo, kundi para mapaathag ko sa imo kag maintiendihan mo kon ano ang kahulugan sang nag-abot sa imo hunahuna.

31 “Ang imo damgo amo ini: May nakita ka nga isa ka dako nga estatwa nga nagatindog sa imo atubangan. Puwerte ini kasilaw kag makahaladlok tan-awon. 32 Ang iya sini nga ulo puro nga bulawan kag ang iya dughan kag mga kamot pilak, ^{▼▼pilak: sa English, silver} kag halin sa iya tiyan hasta sa paa saway. 33 Ang iya mga batiis salsalon kag ang iya mga tiil salsalon kag tisa. ^{▼▼tisa: sa iban nga Bisaya, daga. Sa English, clay.} 34 Kag samtang nagatan-aw ka sa estatwa, may isa ka bato nga gintiphag, pero indi tawo ang nagtiphag. Nagtupa ini nga bato sa salsalon kag tisa nga mga tiil sang estatwa, kag nadugmok ang iya mga tiil. 35 Sa gilayon nagkaladugmok ang salsalon, tisa, saway, pilak, kag bulawan. Kag nangin pareho na lang ini sang upa sa linasan nga ginapalid sang hangin kon diin-diin. Pero ang bato nga nagdugmok sa tiil sang estatwa nangin dako nga bukid kag naglikop sa bilog nga kalibutan.

36 “Amo ato ang imo damgo, kag amo ini ang iya kahulugan: 37 Mahal nga Hari, ikaw ang hari nga labaw sa tanan nga hari. Ginhimo ka nga hari sang Dios sang langit, kag ginhatagan ka niya sang gahom, kusog, kag kadungganan. 38 Ginpagamhan niya sa imo ang mga tawo, mga sapat, kag mga pispis, bisan diin man sila. Ikaw amo ang ginarepresentar sadtong bulawan nga ulo sang estatwa.

39 “Ang masunod sa imo nga ginharian indi pareho kagamhanan sa imo ginharian. Ang ikatatlo nga ginharian amo ang ginarepresentar sadtong saway nga parte sang estatwa, kag magagahom ini nga ginharian sa bilog nga kalibutan. 40 Kag ang sunod amo ang ikaapat nga ginharian nga daw pareho sang salsalon. Kay subong nga ang salsalon makadugmok sang tanan, ini nga ginharian magadugmok sang iban nga mga ginharian. 41 Kag subong nga ang mga tiil sang estatwa salsalon kag tisa, ini nga ginharian matunga. Pero magapabilin ini nga mabakod, tungod kay nakita mo man nga ang mga tiil sang estatwa may lakot nga salsalon. 42 Ang salsalon kag tisa nga mga tudlo sang mga tiil nagakahulugan nga may parte sang sini nga ginharian nga mabakod kag may parte man nga maluya. 43 Ang pag-impon sang salsalon kag tisa nagakahulugan man nga magaisa ang mga hari sang sini nga ginharian paagi sa pag-inasawahay. Pero indi magdugay ang ila pag-isa, pareho bala sang salsalon kag tisa nga indi puwede mikslahon.

44 “Sa panahon sang sini nga mga hari, magatukod ang Dios sang langit sang isa ka ginharian nga indi gid malaglag hasta san-o. Indi gid ini madaog sang iban, kundi laglagon pa gani niya ang tanan nga ginharian kag magapabilin ini hasta san-o. 45 Pareho bala sang imo nakita nga bato nga gintiphag halin sa bukid (pero indi tawo ang nagtiphag) nga nagdugmok sang estatwa nga salsalon, saway, tisa, pilak, kag bulawan.

“Mahal nga Hari, nagpahayag ang gamhanan nga Dios sa imo kon ano ang matabo sa palaabuton. Amo ato ang imo damgo kag ang iya kahulugan. Matuod gid ang tanan ko nga ginsiling.”

46 Nagluhod dayon si Haring Nebucadnezar sa pagpadungog kay Daniel. Pagkatapos nagmando siya nga maghalad kag magsunog sang insenso kay Daniel. 47 Nagsiling siya kay Daniel, “Tungod sang imo pagsugid sang akon damgo kag pagpaathag sang iya kahulugan, matuod gid man nga ang imo Dios labaw sa tanan nga dios. Siya ang dapat kilalahon nga Ginoo sang mga hari. Kag siya gid lang ang makapahayag sang mga tinago nga kamatuoran.”

48 Ginhatagan dayon sang hari si Daniel sang madamo kag matahom nga mga regalo. Kag ginhatagan man niya siya sang mataas nga posisyon bilang manugdumala sang bilog nga probinsya sang Babilonia kag pangulo sang tanan nga maalamon didto. 49 Ginpangabay ni Daniel sa hari nga himuon sila ni Shadrac, Meshac, kag Abednego nga kabulig niya sa pagdumala sang probinsya sang Babilonia. Kag nagsugot man ang hari. Si Daniel ya nagpabilin didto sa palasyo sang hari.