Luk 1 | KNVFLY_RIVER | STEP | Naimano wade namutudawa Tiyopolasi, niyata. Aimano taneba magumulo kebe iyaiya tanalate iyalo da꞉pemaimiya, piyate wagilimi mabune ibino balidinomamo ebe tanalo dulamoliya, ibi epetapiate Godokono Wade Tabo eba kiyawaolo ebe atu tanalo a ega꞉walo epo epetapi bilibilinomo ebo anaiya. Nanitabola, ebe tetene wagilimite epetapi bilibilinomate ebe iyaiya tanalo pepamo nanitabonomolo akulolema꞉ nowageleonamiya, wiyasiya ibi magumulo idawate woko wadenomamo kopoliya꞉.

1 Naimano wade namutudawa Tiyopolasi, niyata. ^{▼▼Tiyopolasi mailono magumu nitana ‘Godokono Namutudawala,’ ebema꞉ buka ka꞉la꞉mioledawa, a꞉ma꞉ Godokono namutudawama꞉ deda꞉wena, modobola me bukano tabote a꞉ma꞉tamo atumu na꞉ka꞉pena.} Aimano taneba magumulo kebe iyaiya tanalate iyalo da꞉pemaimiya, piyate wagilimi mabune ibino balidinomamo ebe tanalo dulamoliya, ibi epetapiate Godokono Wade Tabo eba kiyawaolo ebe atu tanalo a ega꞉walo epo epetapi bilibilinomo ebo anaiya. Nanitabola, ebe tetene wagilimite epetapi bilibilinomate ebe iyaiya tanalo pepamo nanitabonomolo akulolema꞉ nowageleonamiya, wiyasiya ibi magumulo idawate woko wadenomamo kopoliya꞉. ^b 3 Ebema꞉ naimano kawodawa, nale me tanalo bibibilinomo ibino wagilame mabune wadenomamo eba malagidilolenapelo, naimano tepo magumuno wokilo ubi ebo iyatimo a꞉ma꞉tamo buka osiyodilote me tanalo ka꞉tuputupuilaema꞉, 4 iyo, epetapiate a꞉ma꞉ diyatumiotia, a꞉ma꞉le ebe tanalo bilibilinomo nanitabonomolo kiyatawaema꞉, nale me tanalo ebema꞉ osiyodilomo.

Godokono Nopodawate Yonekono Awokala Tanalo Da꞉kiyawaiya

5 Ebe tetelo Elodite Yudiya opono Kawo Elawodubuma꞉ eba eda꞉nalo, dubu idi ebeno mailo Sekalayatela, ebete Abayakono tanebadawama꞉ eda꞉nami, ebe Godotamo kalimagono ikameodawa idila. Ebeno kamiyaleno mailo Elisabetitela, ebe kamiyaleno nabiwi atumu Godotamo kalimagono ikameodawala. 6 Ebene ibi netewapino ilukuli tanalote Godokono ololo apulo tuputupunomoma꞉ eba eda꞉onalo iba꞉te ebeno totomu tabo bilibilinomamo nanitabonomolo tudila꞉onamiya. 7 Wiyasiya ibi niyaniyala, iba꞉godolo gudu puliyanomola mabu Elisabetiko ta꞉li kamiyalema꞉ eda꞉nami, iyo, Sekalayako ega꞉walo Elisabetiko iba꞉te kadele abelenomoma꞉ eba eda꞉olo gudu uima꞉ modoboa꞉.

8 Ebene sagana idilo Sekalayakono gu epono tetete pemaigiya, iba꞉te Godoko Amamateno Iya Motolo iyaiya woko ka꞉posiyodilolema꞉. Ebema꞉ egela idilo Sekalayate ebolo woko nosiyodiluti, 9 mabu ebe egelalo ebeno epate Godokono ubi tanalamo eba tudila꞉olo ebe lawiya, ebete Godoko Amamateno Moto guamo nopegate, ebolo ebete wade nibo tuwae inamabu patapata unamo eba naminaolelo Godotamo ka꞉nikameoma꞉. ^c 10 Ebene ebe inamabuate elalo eba wamoteutalo epo bilibilinomate Godoko Amamateno Moto niyakabolo ibino towetowe tabo Godotamo ebo negelitiya.

11 Ebe tetelo Godokono nopodawate wade nibo tuwae inamabu wamoteno patapata tumudi apudo eba pemaigalo Sekalayako kapiyatamo ebo pawokaliya, 12 ebene ebete ebe umite woki bilibilinomoma꞉ eda꞉lo kawonomamo toletoliya. 13 Wiyasiya nopodawate ebetamo negiya, “Sekalaya, a꞉ma꞉ akotoletola꞉la꞉. Godote a꞉imano towetowe tabo olowi, ebema꞉ a꞉imano kamiyale Elisabetite dubu gudu kalaimene. A꞉ma꞉ ebeno mailo Yonema꞉ neka꞉miye. 14 Nanitabola, ebete dawokalamene a꞉ma꞉ kawonomamo ebo kekalakalama꞉ta, ega꞉walo epo bilibilinomate ebe mabuma꞉ atumu kawonomamo ka꞉kekalakalaoma꞉na꞉. 15 Ebete ebeno menokono tepolo eba okolilo Godokono Uliyanate ebe iyalo ketabokaimene, ebema꞉ Godokono dopo apulo ebete kawodawama꞉ keda꞉mene, ega꞉walo ebete elawo da꞉imi obo a꞉ka꞉ninakomene. ^d 16 Nanitabola, ebete Isalaela epo bilibilinomo ibino Kawodawa Godotamo walo ka꞉kemagaelemene, 17 iyo, ebete aimano Kawodawa dopomete ka꞉tomene ega꞉walo Wade-talena Uliyanate ebe unamo eba okolilo ebete elawonomoma꞉ keda꞉mene, Godokono woki awokalimidawa Elayako keba kunula꞉ka꞉ eba kunu. Ebema꞉ ebete nabi ega꞉walo gudi kapiyama꞉ walo ka꞉ka꞉midilimene, iyo, ebete Godokono tabo olowioa꞉pino woki iyakobi midililamete ka꞉tuputupuilamelelaemene, ega꞉walo ebete Kawodawano epo wadekobi ka꞉midilimene ebeno pe tanaloma꞉.” ^e

18 Sekalayate Godokono nopodawatamo negiya, “Na me tanalo nanitabonomolo keba kunu na꞉kiyatawamo, mabu na kadelenomola ega꞉walo naimano kamiyale abelenomola?”

19 Ebene Godokono nopodawate nowamiya, “Na Ga꞉ibiliyolotela, Godokono ololo apulo utitanakomo, iyo, na ebete palibone me wade tabo a꞉ma꞉ kapanatama꞉. ^f 20 Naimano tabote nanitabonomoma꞉ keda꞉mene, wiyasiya a꞉ma꞉le ebe tabo nanitabokobi ka꞉mida꞉wea꞉, ebema꞉ me tetene wagilimite ebe nanitabo tanalote pemaiga teta꞉mo a꞉ma꞉ tabo kiyawaoa꞉noma꞉ keda꞉ma꞉ta.”

21 Ebe tetelo epo bilibilinomate Sekalayakono pemaiga tanalo eba makopelitalo iba꞉te negelitiya, “Tete geyageyanomolo ebete Godoko Amamateno Motolo beda꞉ma꞉ ka꞉lutale?” 22 Ebene ebete Godoko Amamateno Iya Motone da꞉pemaigiya epatamo tabo kiyawaoma꞉ ka꞉pa꞉modobiya꞉. Wiyasiya ebete iba꞉tamo kotamo da꞉pa꞉kiyawaiya, ebe tanalodo iba꞉te ma kunu iyatawiya, ebete Godokono Motolo eba lutalo, Godokono nopodawate ebetamo da꞉pemaiga ebeno balidite iyama꞉ ebo eda꞉ome.

23 Ebene Sekalayakono woko tetete Godoko Amamateno Motolo dolopoligiya, ebete ebeno duliyomolamo ebo tiya. 24 Ebene egela epetapiate da꞉petoiya ebeno kamiyale Elisabetite lamituma꞉ dediya, ebete ebe tetene wagilimite paibu sagana magumulo ebeno motonomolo okoliya. 25 Ebe tetelo ebete ebeno tepo magumulo tabo ma kunu giya, “Ka꞉lo uwomu egela tetenomolo Godote na a꞉nilakapoinami, iyo, ebete gudu natamo eba ikanamelo naimano ilipo tanalo iyabaiamo iyatinami.”

Godokono Nopodawate Ya꞉sukono Awokala Tanalo Ma꞉litamo Da꞉kiyawaiya

26 Ebene Elisabetite lamituma꞉ eda꞉te, sikisi sagana da꞉petoiya Godote ebeno nopodawa Ga꞉ibiliyoloko Ga꞉lili opono Nasalete duliyomolamo ebo palibiya. 27 Ebete buwele Ma꞉litamo Godokono nopo adaiya, ebe buwele dopamo Yausepetamo atamiya, me dubu Yausepeko ebe Kawo Elawodubu Da꞉ibidikono walone gudu idila. ^g 28 Ebene nopodawate Ma꞉liko napaniya, “A꞉ma꞉ niyata, Kawodawa Godote a꞉ma꞉ nilakapolo elawiata! Ebete a꞉ma꞉godolo bokolina!”

29 Ebema꞉ Ma꞉lite ebe tabo dolowiya woki bilibilinomoma꞉ eda꞉lo ebeno tepo magumulo negiya, “Me beda꞉ tanalola꞉ka꞉?”

30 Nopodawate ebetamo negiya, “Ma꞉li, a꞉ma꞉ akotoletola꞉la꞉, mabu Godote a꞉ma꞉ ma kunu a꞉nilakapoimita, 31 a꞉ma꞉le lamituma꞉ eda꞉wete dubu gudu kalaima꞉ta, ebene a꞉ma꞉ ebeno mailo Ya꞉suma꞉ neka꞉miye. ^h 32 Ebete kawonomoma꞉ keda꞉mene, epate ebe Ununomo Godokono Guduma꞉ beka꞉minakoma꞉na꞉, iyo, Godote ebe Kawo Elawodubuma꞉ ka꞉midimene, ebeno ewono Da꞉ibidiko keba kunu kokolinamile eba kunu. ⁱ 33 Ebema꞉ nanitabola, Ya꞉ikobokono walone gudi magumulo ebete uwomua꞉ tetelo Kawo Elawodubuma꞉ beda꞉namene, iyo, ebeno Kawo Elawodawama꞉ eda꞉ tanalote a꞉kolopoligonamene.”

34 Ma꞉lite wiyasiya nopodawatamo negiya, “Na buwelenomola ega꞉walo na awia꞉nola. Me tanalote natamo keba kunu na꞉kemaigamene?”

35 Nopodawate ebetamo nowamiya, “Wade-talena Uliyanate a꞉ma꞉tamo ka꞉pemene, ega꞉walo Godokono elawote a꞉ma꞉ unamo kokolimene, ebema꞉ a꞉ma꞉le dalaima꞉emene ebe talena gudu epate Godokono Guduma꞉ beka꞉minakoma꞉na꞉. 36 A꞉ma꞉ a꞉imano menokono naniko Elisabetikono tanalo nemalagidila. Dopamo epate negelanakiya ebe ta꞉li kamiyalela, wiyasiya ebete abele tetelo lamituma꞉ eda꞉te sikisi saganate olopoligi. 37 Nanitabola, tanalo bilibilinomo osiyodilolema꞉ Godogodolo elawo bitana, osiyodiloa꞉ tanalo idite ebegodolo kitana꞉.” ^j

38 Ebema꞉ Ma꞉lite negiya, “Na Kawodawa Godokono wiya꞉ woko buwelela. Modobola a꞉ma꞉le degeawa꞉, ebe tanalote nemaigamene,” ebene Godokono nopodawate ebegodone gito tiya.

Ma꞉lite Elisabetiko Uima꞉ Da꞉tiya

39 Ebe tetelo Ma꞉lite samonomamo maigate Yudiya opono unuunu damelamo tote mulu duliyomolo ida꞉mo gito nemaigiya. 40 Ebene ebete Sekalayakono motamo nodolote Elisabetiko eba na꞉wiyamidalo ebetamo nilakapo tabo ebo na꞉kiyawaiya.

41 Ebema꞉ Elisabetite Ma꞉likono nilakapo tabo dolowiya, ebe tetenomolo ebeno tepo magumulo gudute kawo kalakala lawete ebo igiligaiya. Ebene Godokono Uliyanate Elisabetikono tepo magumu detabokaimiya, 42 ebete tabo unamo adipatelo Ma꞉litamo negiya, “Kamiyale bilibilinomo magumulo Godote a꞉ma꞉ unamo adipatelo wadenomamo bowalubinama꞉ta, ega꞉walo a꞉ma꞉le dalaima꞉emene Godote ebe Kawodawa atumu uwomua꞉ tetelo bowalubinamene. 43 Naimano Kawodawano menoko, a꞉ma꞉le na unaema꞉ da꞉pa꞉wa꞉ kalakala kawonomola, wiyasiya me wade tanalonomote na kuba lumagitamo beda꞉ma꞉ ka꞉pemaigale? 44 Nanitabola, nale a꞉imano tabo dolowimo, ebe tetelo naimano tepo magumulo gudute kawo kalakala lawete ebo igiligao, 45 ebema꞉ a꞉ma꞉tamo kalakala beda꞉ kawonomola꞉ka꞉, mabu a꞉ma꞉le Godoko nanitaboma꞉ a꞉midiata ebeno tabote a꞉ma꞉do nanitabonomoma꞉ keda꞉mene!”

Ma꞉lite Godoko Damamatiya

46 Ebene Ma꞉lite negiya,

“Naimano kimalagidilote Godoko nowaloguta, ^k
47 iyo, naimano tepo magumute naimano Igilo Mula꞉dawa Godotamo nekalakalita,
48 mabu ebete na malagidilonelo kalakala tanalo osiyodili
na ebeno da꞉peso wiya꞉ woko buweletamo!
Ebema꞉ me tetene wagilimite uwomua꞉ tetelo
epo bilibilinomate na kalakala lumagima꞉ beka꞉na꞉minakoma꞉na꞉,
49 mabu Elawonomo Godote natamo wadewade tanalo kawokawo osiyodiloli,
iyo, ebe Kawodawano mailo talenala!
50 Nanitabola, piyate ebe da꞉tolemena
ebete iba꞉tamo nilakapo biyatinakomene,
iyo, epate me opolo tete geyageyanomolo eba ilukulinalo,
ebete iba꞉tamo ma kunu bowagelenakomene. ^l
51 Ebema꞉ a tetelo ebete ebeno kotamo kawokawo tanalo osiyodiloli,
ega꞉walo piyate ibi a꞉ka꞉tuwa꞉ amamaolo kawokawoma꞉ degeliya,
ebete ibino nopo kubailamete
ebeno elawamo ibi a꞉na꞉ma꞉lateli. ^m
52 Ega꞉walo ebete kawokawo elawodubu ibino gobebobone iyabaiamo alomi,
wiyasiya ebete ebe atu tetelo dologala epo owadipalateli. ⁿ
53 Iyo, piyate nigologololo dilukulinamiya,
ebete ibi wadewade inamabuamo eba tabokailamelo,
wiyasiya inamabu bilibilinomagopi inamabua꞉no gito aliboli. ^o
54 Ebema꞉ nanitabola,
ebete aimano ewoniatamo nanitabonomolo degiya,
ebe tabote a tetelo nawokala,
iyo, tete tatalila ebeno walubi tanalote ka꞉pemaigamene
ebeno wiya꞉ wokodawa Isalaelatamo.
Me ebe mabuma꞉ Godote A꞉ibalayamatamo kebe nilakapo kawokalimiyale,
ebe nilakapamo ebeno walone gudi uwomua꞉ tetelo bemalagidilolenamene!” ^p
56 Ma꞉lite me iyaiya tabono tanalo kiyawao dolopoligiya, ebete netewa-kapiya sagana Elisabetiago okolite, ebene ebete ebeno duliyomolonomamo walo gito ka꞉tiya.

Yoneko Epo Obamo Waduba꞉midaoledawate Dawokaliya

57 Ebene Elisabetikono gudu alaimi tete da꞉piya ebete dubu gudu alaimite, 58 ebe niyakabolo dilukulinamiya ega꞉walo ebeno mabu epo, iba꞉te Godokono wade walubi tanalo Elisabetigodolo umite eba꞉go nekalakalaiya. 59 Ebene sebeni egela da꞉petoiya, a꞉iti egela tetelo iba꞉te dubu guduno tama itamida pukala osiyodiloma꞉ ebo pelamiya. Ebe tetelo epetapiate ubi iyatiya ebe gudu ebeno nabiwi Sekalayakono mailamo keka꞉ima꞉, ^q 60 wiyasiya ebeno menokote negiya, “Ao, la꞉ ebeno mailo Yonema꞉ neka꞉miala꞉.”

61 Ebene iba꞉te la꞉wa꞉ote ebetamo negeliya, “Numa꞉, a꞉imano epagodolo me mailo kitana꞉!” 62 Ebema꞉ iba꞉te ebeno nabiwitamo kotamo eba gelalo ebe nalatediya, ebeno ubi keba kunu kitanale gudutamo mailo kikaema꞉.

63 Ebene Sekalayate kotamo kiyawaolo epetapiate tabo akuloleno inamabu adaema꞉ danaliya, ebete ebe inamabu lawete ma kunu akuloliya, “Ebeno mailo Yonetela.” Ebe mabuma꞉ iba꞉te kawonomamo anoanoiya, 64 ebene ebe tetenomolo Sekalayakono tabo kiyawao tanalote wadekobi da꞉kolowimiya, ebete Godoko moio ebo wagilimiya. 65 Ebema꞉ ebeno duliyomolo epate ebe anoano tanalo dulamiya iba꞉te kawonomamo toletoleiya, ebene iba꞉te ebe iyaiya tanalo epo epetapi da꞉nikiyawaolamiya, ebe tabote Yudiya opono unuunu damelano duliyomolo bilibilinomamo ebo tiya. 66 Ega꞉walo piyate ebe tabo dolowiya iba꞉te eba malagidilolo negeliya, “Me gudu ebete kebako dawama꞉ na꞉keda꞉mene?” Iba꞉te me tabo negeliya mabu ibino umi magumulo Godokono elawote ebe gudugodolo nanitabonomolo itani.

Sekalayate Godokono Woki Ebeno Uliyanano Elawamo Dawokalilamiya

67 Ebene Godokono Uliyanate Yonekono nabiwi Sekalayakono tepo magumu detabokiya, ebete Godokono woki ma kunu awokalilamiya,

68 “Godote Isalaela epo wadenomamo dowalubilinako,
ale ebe ebema꞉ kemoiomalema꞉,
mabu ebete ebeno epo walubilima꞉ na꞉pe,
tete tatalila ebete ibino kuba osiyodilole magumune
ibi ka꞉powagailimene! ^r
69 Iyo, Godote a mabuma꞉ dadipati,
ebe Kawo Igilo Mula꞉leamedawate na꞉pe,
ebe Godokono wokodawa Da꞉ibidikono walone gudu idila. ^s
70 Nanitabola, piyate dopamo tetelo Godokono talena magumulo dilukulionamiya,
ebete ebe wokopido ebeno woki eba awokalimilo negiya,
71 piyate dowaote atamo gowela tanalo dosiyodilonaka,
ebete a ibino elawo kotone kowagaimene. ^t
72 Iyo, ebete tabo idi ma kunu kegiya,
ebete aimano ewoniatamo ebeno nilakapo biyatinamene,
ega꞉walo ebete iba꞉tamo kebe nopo nanitabonomolo kiyatiyale,
ebe wade-talena tabo eba malagidilonalo
uwomua꞉ tetelo ebete bosiyodilonakomene. ^u
73 Ega꞉walo ebete aimano ewono A꞉ibalayamatamo nanitabonomolo na꞉kegiya, ^v
74 piyate ago da꞉gowelaonaka,
ebete a ibino koto magumune kuwatemene,
ebene ale ibi tolelamea꞉no
ebe kapiyatamo woko bosiyodilonakoma꞉.
75 Iyo, ale ebeno ololo apulo talena epoma꞉ eba eda꞉onalo,
ale uwomua꞉ tetelo ebeno tuputupu gabodo bowapata꞉lamenama꞉.” ^w
76 Ebene Sekalayate ebeno tabo moga꞉melo walo na꞉kegiya,

“O naimano gudu Yone,
epate a꞉ma꞉ Ununomo Godokono woki awokalimidawama꞉ beka꞉minakoma꞉ta,
iyo, ebete dapalibomene,
a꞉ma꞉le ebe Kawodawano gabo dopoma꞉wete eba tonatolo,
ebeno gabo kosiyodiloema꞉ta. ^x
77 Ega꞉walo a꞉ma꞉le Godokono epo ma kunu kiyatulaema꞉ta,
ebete ibino kuba eba egebolelamelo ka꞉dodolomatililaemene,
iyo, ebete ebe gabodo ibino igilo ka꞉mula꞉lelaemene. ^y
78 Ebema꞉ nanitabola, aimano Godote a kawonomamo eba nilakapoiamenalo,
ebeno igilo mula꞉leno alote atamo ebo ka꞉pemaigamene,
egelate epatamo da꞉pemaiganako eba kunu. ^z
79 Ebe alote ebeno Unu Duliyomolone ka꞉pa꞉pukuilaemene,
a꞉e magumulo ega꞉walo idoko magumulo dilukuliona ebe epatamo,
ebema꞉ kalakala kawonomola,
Godote ebeno milolo wapata꞉lame tanalono gabo a ebo kiyatuaemene.”
80 Ebema꞉ Sekalayakono gudute eba apelo Godokono Uliyanate ebe magumulo elawonomoma꞉ ediya, ebene ebete bulu opamo tote ebo nokolinami, wiyasiya walone Godokono ubi tetelo ebete Isalaela epatamo pemaigiya.