‏ 1 Kings 8

Solomon i kap ra bok na kunubu ta ra kuba i ra Luluai

(2 Tutu 5:2-14)

1Ma Solomon i ga ting varurue ra umana patuana Israel, ma ra umana luluai na vuna tarai, ma ra umana tama i ra lavur apik na tarai Israel pire Solomon ra king urama Ierusalem, upi diat a kap ra bok na kunubu kai ra Luluai maro Sion ra pia na pal kai David. 2Ma ra tarai Israel par dia ga pot pire Solomon ta ra lukara, ta ra gai Etanim, nina ra valaruruana gai. 3Ma ra umana patuana Israel par dia ga pot, ma ra umana tena tinabar dia ga puak pa ra bok. 4Ma dia ga kap ra bok kai ra Luluai, ma ra pal na varbarat, ma ra lavur magit i gomgom ta ra Pal na Mal; a umana tena tinabar ma ra tarai Levi dia ga kap diat. 5Ma ra king Solomon ma ra ngala na kor na tarai nina dia ga pot varurung pirana dia ga vana na lua ta ra bok, ma pa di ga luk valar pa nam ra umana sip ma ra umana bulumakau nina di ga doko diat ure ra tinabar. 6Ma ra umana tena tinabar dia ga kap ra bok na kunubu kai ra Luluai uro ta kana pakana tar ta ra pakana i tabu kakit ta ra pal i gomgom, ta ra vavai ra bebea i ra ura angelo. 7Tago ra ura angelo dir ga pala ra bebea i dir taun ra pakana kai ra bok, ma ra ura angelo dir ga tuba ra bok ma ra ura kip nina di kip ia me. 8Tago ra ura kip dir ga lolovina, i ga tale ba da gire dir kan ra pakana i gomgom ta ra luaina mata i ra pakana i tabu kakit; ia kaka pa di gire mule dir ta ra bala na taman; dir tar ki abara tuk tar ta go ra bung. 9Pa ta magit i ga ki ta ra bala na bok, ia kaka nam ra ura pal a vat nina ba Moses i ga varuk dir aro Koreb, ba ra Luluai i ga pait ra kunubu ma ra tarai Israel, ba dia ga irop kan ra gunan Aigipto.

10Ma ba ra umana tena tinabar dia ga irop kan ra pakana i gomgom, tika na gobol a bakut i ga vabuka ra kuba i ra Luluai, 11ma pa i ga tale ra umana tena tinabar pi diat a pait kadia tiniba ure ra bakut; tago ra minamar i ra Luluai i ga vabuka ra kuba i ra Luluai.

Di vadoane ra kuba i ra Luluai

(2 Tutu 6:1-7:10)

12Ma Solomon i ga biti: A Luluai i ga biti ba na bang ta ra bakut i bobotoi; 13iau tar pait kaum ta pal, a pakana upi una bang vatikai atana.

14Ma ra king i ga tur tapuku, ma i ga tata vadoane ra tarai Israel par; ma ra tarai Israel par dia ga tur. 15Ma i ga biti: Da pite pa ra Luluai ra God kai Israel, nina i ga pait ot pa nam ba i ga vaarike pire David tamagu, ba i ga biti: 16Papa nam ra bung iau ga agure vairop vue kaugu tarai Israel kan Aigipto, pa iau ti pilak pa ta pia na pal livuan ta ra umana vuna tarai Israel, upi da pait ta pal tana ure ra iangigu; ia kaka iau ga pilak pa David upi na kure kaugu tarai Israel. 17A dovotina i ga ki ta ra nuknuk i David tamagu upi na pait ta pal ure ra iang i ra Luluai ra God kai Israel. 18la kaka ra Luluai i ga biti tai David tamagu: U ga pait ra boina tago i ga ki ta ra nuknukim upi una pait ta pal ure ra iangigu; 19ia kaka, pa una pait nam ra pal, natum iat nina una vangala, ia iat na pait ra pal ure ra iangigu. 20Ma gori ra Luluai i tar pait ot pa nam ra tinata i ga tatike, tago iau tar tut ma iau tar kia vue David tamagu, ma iau ki ta ra kiki na king kai Israel, da ra Luluai i ga vamading ure, ma iau tar pait ra pal ure ra iang i ra Luluai ra God kai Israel. 21Ma iau ga tibe ta pakana tana ure ra bok, nina ra kunubu kai ra Luluai i ki tana, nina i ga pait ia pire ra umana tama i dat, ba i ga ben vairop diat kan ra gunan Aigipto.

22Ma Solomon i ga tur ta ra luaina mata i ra uguugu na vartabar kai ra Luluai, ma i ga tulue ra ura limana urama ra bakut ta ra luaina mata i ra tarai Israel, 23ma i ga biti: Ea, Luluai, ra God kai Israel, pa ta god dir varogop ma u arama ra bala na bakut ma ra pia bula; u pait ot pa kaum kunubu ma u vaarike ra varmari pire kaum umana tultul nina dia vana ta ra luaina matam ma ra dovot na bala i diat; 24U tar pait muka kaum tinata na vamading pire kaum tultul David tamagu; maia, a ngiem i tar tatike, ma ra limam i tar pait ot pa ia ta go ra bung. 25Ea, Luluai, ra God kai Israel, una nuk pa bula nam kaum tinata na vamading pire David tamagu, ba u ga biti: Gala ra umana natum diat a vanavana ta ra luaina matagu da u ga vanavana tana, ma diat a balaure kadia mangamangana, pa una iba upi ta tikai pi na ki ta ra kiki na king kai Israel. 26I boina, God kai Israel, ba na ot kaum tinata nina u ga vaarike pire David tamagu. 27Dave, God na bang tuna ta ra rakarakan a gunagunan? Ea, u kor ika ta ra lavur bala na bakut, ma una ki dave ta go ra pal nina iau tar pait ia? 28la kaka, una valongore ra niaring kai kaum tultul, ma kana kinail; ea Luluai kaugu God, una valongore ra kinail ma ra niaring kai kaum tultul, ba i kail gori, 29ba una matamataure go ra pal ra keake ma ra marum, ra pakana nina u ga biti ba ra iangim na ki tana, upi una nuk pa ra niaring nina ba kaum tultul na araring tadav go ra pakana me.

30Ma ba kaum tultul ma kaum tarai Israel diat a araring tadav go ra pal, una valongore kadia kinail; maia, una valongore ta ra kubam arama ra bala na bakut, ma ba u valongore una mari diat.

31Gala ta tutana na pait ra nirara tadav talaina, ma di vo pa ia pi na vavalima ure ta ra luaina mata i kaum uguugu na vartabar ta go ra pal, 32una valongore arama ra bala na bakut, ma una kure kaum ura tultul, ma una kure vakaina nina ra tena varpiam upi ra vuai kana mangamangana na ki taun ia, ma una kure vatakodo ra tena takodo upi na vatur vake ra vuai kana mangamangana takodo.

33Ba ra umana ebar dia ubu dudur pa kaum tarai Israel, tago dia tar piam vue u, ma ba dia nukpuku piram, ma dia vatang vaarike ra iangim, ma dia araring ma dia kail piram ta go ra pal, 34una valongore arama ra bala na bakut, ma una pun vue ra lavur varpiam kai kaum tarai Israel, ma una ben valilikun mule diat tadav ra gunan nina u ga tul tar ia pire ra umana tama i diat.

35Ba ona pa i bata tago dia tar piam vue u, ma dia araring piram ta go ra pal, ma dia vatang vaarike ra iangim, ma dia nukpuku ure kadia lavur varpiam, ba u kure vakaina diat ure, 36una valongore arama ra bala na bakut, ma una pun vue ra lavur varpiam kai kaum umana tultul, ma kaum tarai Israel, ba u tovo diat ure ra nga i takodo pi diat a mur ia, ma una vabilim mule ra gunan nina u ga tul tar ia pire kaum tarai ba kadiat.

37Ba ona ta mulmulum, ba ta ngala na minait, ba ta ngala na lapap, ba ta kungal, ba ta kubau, ba ta vui na bebe, ba kadia ebar i tur vartakalat bat kadia umana pia na pal, ba ta kaina minait, ba ta mangana kinadik ava bar i tup diat, 38ma ba ta niaring ba ta kinail i vana rikai, kai ta tikai ba kai kaum tarai Israel par tago tikatikai i kapa ure ra magit i monong ia, ma i tulue ra limana tadav go ra pal, 39una valongore ta kaum kiki arama ra bala na bakut, ma una mari diat, ma u, u nunure ra bala i ra tarai par, (tago u kaka u nunure ra bala i ra lavur natu i ra tarai,) una bali ia pire ra tarai par tikatikai da kadia mangamangana, 40upi diat a ru u ta ra lavur bungbung par ba dia ki ta ra gunan nina u ga tabar ra umana tama i vevet me.

41Ma ure ra vaira nina pa di ga vangala ta kaum tarai Israel, ba na pot kan ra gunan vailik ure ra iangim, 42(tago diat a valongore ure kaum minamar, ma ra dekdek na limam nina u tulue,) ba na pot ma na araring tadav go ra pal, 43una valongore ta kaum kiki arama ra bala na bakut, ma una pait muka nam ra vaira i lul upi ia piram, upi ra lavur vuna tarai ta ra rakarakan a gunagunan diat a nunure ra iangim, ma diat a ru u da kaum tarai Israel, ma upi diat a nunure ba go ra pal nina iau tar pait ia di vatang ra iangim tana.

44Ma ona kaum tarai diat a tut ure kadia ebar, ta nam ra nga u tulue diat i tana, ma dia araring tadav ra Luluai ma ra mata i diat tadav go ra pia na pal nina u ga pilak pa ia, ma tadav go ra pal nina iau tar pait ia ure ra iangim, 45una valongore arama ra bala na bakut kadia niaring ma kadia kinail, ma una tur maravut diat.

46Ona dia piam u, (ma pa ta tutana i langalanga kan ra varpiam,) ma una kankanuane diat, ma una nur tar diat pire kadia ebar, ma dia ben vavilavilau vue diat ta ra gunan kai kadia ebar, a gunan nina i vailik ba i maravai ka, 47ma dia ki na nuknuk ta ra gunan nina di ga ben vavilavilau tar diat i tana, ma dia nukpuku, ma dia kail piram ta ra gunan kadiat dia ga ben vavilavilau vue diat, ma dia biti, Ave tar rara, ave tar tut na varpiam, ave tar pait ra kaina mangamangana, 48ma ona dia talil piram ma ra bala i diat par ma ra nuknuk i diat par ta ra gunan nina ba kadia ebar dia ga ben vavilavilau tar diat i tana, ma dia araring piram tadav ra gunan nina u ga tul tar ia pire ra lavur tama i diat, tadav ra pia na pal nina u ga pilak pa ia, tadav ra pal nina iau tar pait ia ure ra iangim, 49una valongore kadia niaring ma kadia kinail ta kaum kiki arama ra bala na bakut, ma una tur maravut diat; 50ma una mari kaum tarai nina dia piam u, ma una pun vue kadia varpiam piram, ma una mari diat ta ra luaina mata i diat dia ben vavilavilau diat, upi kadia umana ebar diat a mari diat; 51tago diat kaum tarai, nina ba kaum tiniba iat, nina u ga agure vairop vue diat kan ra gunan Aigipto, kan ra ubu na palariam.

52Una mataure kaum tultul ma kaum tarai Israel, ma una valongore diat ba dia tangi piram; 53tago u ga pilak vaire pa diat kan ra lavur vuna tarai ta ra rakarakan a gunagunan upi kaum tiniba, da u ga tata tai Moses kaum tultul, ba u ga ben vairop vue ra lavur tama i vevet kan ra gunan Aigipto, Luluai God.

54Ma ba Solomon i ga tar vapar vue go ra niaring ma go ra kinail tadav ra Luluai, i ga tut kan ra pakana i ga va timtibum tana ta ra luaina mata i ra uguugu na vartabar kai ra Luluai ba i ga tulue ra ura limana urama tadav ra bala na bakut. 55Ma i ga tur ma i ga tata vadoane ra tarai Israel ma ra ngala na nilaina dari: 56Da pite pa ra Luluai, nina i tar tul tar ra ningo pire kana tarai Israel, da i ga vamading tana; ta ra lavur tinata na vamading nina i ga vamading tar ia tai Moses kana tultul, pa ta kopono tinata ba i ga rara. 57A Luluai kada God na ki pire dat da i ga ki pire ra lavur tama i dat; koko na vana kan dat, ma koko na nur vue dat; 58upi na pukue ra bala i dat tadav ia, upi dat a mur kana lavur nga, ma upi dat a kodop vake kana lavur vartuluai, ma kana lavur togotogo, ma kana lavur varkurai, nina i ga tul tar ia pire ra lavur tama i dat. 59Boina ba go kaugu lavur tinata, nina iau tar kail tadav ra Luluai me, diat a ki pire ra Luluai kada God ta ra lavur bungbung na keake ma ra ra lavur bungbung na marum, upi na tur maravut iau kana tultul ma kana tarai Israel, da kada niiba ta ra bungbung; 60upi ra lavur Tematana ta ra rakarakan a gunagunan diat a nunure ba ra Luluai ia God, ma pa ta na mulai. 61Boina ba ra bala i vavat na dovot pire ra Luluai kada God, upi avat a mur kana lavur togotogo ma avat a kodop vake kana lavur vartuluai, da ava mainge gori.

62Ma ra king varurung ma ra tarai Israel par dia ga pait ra vartabar ta ra luaina mata i ra Luluai. 63Ma Solomon i ga vartabar tar a ura vinun ma a urua na arip na marmar na bulumakau ma tika na mar ma a ura vinun na arip na marmar na sip ure ra tinabar na varmaram tadav ra Luluai. Damana ra king ma ra tarai Israel par dia ga vakilang vaire ra kuba i ra Luluai. 64Ta nam iat ra bung ra king i ga vagomgom ra bala na gunan livuan nina i tur abara ta ra luaina mata i ra kuba i ra Luluai; ma i ga tul tar ra tinabar di tuntun tar ia, ma ra tinabar na vuai na uma, ma ra bira i ra tinabar na varmaram abara, tago ra uguugu na vartabar na palariam gobol nina i ga tur ta ra luaina mata i ra Luluai pa i ga topa diat, tago pa i ga ngala. 65Damana Solomon, ma Israel par, papa ra langun Kamat ma tuk tar ta ra Tava Alir Aigipto, dia ga pait ra lukara ure ra vinun ma a ivat na bung ta nam ra e, ta ra luaina mata i ra Luluai kada God. 66Ta ra valavutuluna bung Solomon i ga pala vue ra tarai, ma dia ga tata vadoane ra king, ma dia ga vana ta kadia umana pal na mal ma ra gugu ta ra bala i diat ure ra varmari nina ra Luluai i ga tul tar ia tai David kana tultul ma pire Israel kana tarai.