‏ Luke 1

Luuknoŋ tere Tiofiluswaa ooro.

1Gejatootoo ejembanoŋ Hamoqeqe Toya koloowaatiwaa qaa jegi iikawaa hoŋa batunananoŋ asugiroti, ejemba mamaganoŋ kawaa sunduya kanaiŋ oogi. 2Iwoi hoŋa ii batunananoŋ asugiro tosianoŋ ii kanakanaiyanoŋga kanaiŋ kouma iyaŋgiaa jaagianoŋ iima moma yagogiti, yoŋonoŋ iikawaa so kawaa bujuya toroqeŋ jeŋ seigi gejanananoŋ kemeŋ ananaa buŋa kolooro. Ejemba kaaŋa yoŋonoŋ Buŋa ii kanaiŋ papianoŋ ooŋ areŋgogita eja.

3Niinoŋ kaaŋagadeeŋ iwoi kuuya asugiŋ kouroti, ii tororo qisiŋ oŋombe kanianoŋga kanaiŋ jegi moma kotojeŋ. Oo Tiofilus niinoŋ goojoŋ mobe uuta koloojaŋ. Niinoŋ giwo qaa amiŋ mobotiwaajoŋ mobe awaa kolooro Jiisaswaa sunduya ii kuuyagadeeŋ areŋgoŋ oojeŋ. 4Buŋa qaa hoŋa kuma goŋgi mojaŋi, giinoŋ iikawaa kania weeŋgoŋ korebore moma komuwa. Kiaŋ.

Jon koloowaatiwaa qaaya Geibrielnoŋ jero.

5Judia prowinswaa kiŋ qata Herod iwaa kambaŋanoŋ eja moŋ qata Zekaraia laligoro. Iinoŋ jigo gawoŋ galeŋ laligoŋ Abaiawaa gawoŋ areŋnoŋ nano. Embia qata Elisabet iinoŋ kaaŋagadeeŋ jigo gawoŋ galeŋ Aarombaa gbili moŋ kolooro. 6Yoronoŋ Anutuwaa jaanoŋ laaligo dindiŋa laligoŋ Pombaa jojopaŋ qaa ano jeŋkooto ii kuuya tororo otaaŋ koposowaa qaagara qaa laligori. 7Laligorito, Elisabetnoŋ kopimbaajoŋ gbiligara qaa laligoŋ ejemba waŋa koloori.

8Kambaŋ moŋnoŋ Abaiawaa gawoŋ areŋ kambaŋanoŋ karo Zekaraianoŋ jigonoŋ galeŋ gawoŋ mewaatiwaajoŋ Anutuwaa jaasewaŋanoŋ kouro. 9Kouro jigo gawoŋ galeŋ yoŋonoŋ kaiyakagia otaaŋ batugianoŋ gawoŋ mendeema Zekaraia metogogi Pombaa alatanoŋ uma jiniŋ moroŋawo ooro. 10Jiniŋ marae ooŋooŋ kambaŋanoŋ kaŋ kuuro iinoŋ iwoi moroŋawo ii ooro ejemba tuuŋ kuuya yoŋonoŋ jiwowoŋ jigo seleeŋgeŋ mamboma Anutu qama kooliŋ ragi.

11Jiniŋ ooro moroŋanoŋ pumpuŋgoŋ miri uuta sokono kanoŋ Pombaa gajoba moŋnoŋ alatanoŋ eu asugiŋ muŋ boria dindiŋaageŋ nano. 12Nano Zekaraianoŋ iima aaruŋ toroko moro. 13Toroko moroto, gajobanoŋ kokaeŋ ijoro moro, “Zekaraia, gii toroko mende moba. Anutunoŋ qamakooliga modaboroja. Kawaajoŋ embaganoŋ koro ama koko meraga mewaa. Ii mero giinoŋ qata Jon qaba.

14Meraga kolooro uuganoŋ iwaajoŋ qeaŋgoro aisoona ejemba mamaganoŋ korisoro mobuya. 15Ii nemuŋaa goroŋ uutanoŋ raro Uŋa Toroyanoŋ iikanondeeŋ kanaiŋ uuta saa qero somariiŋ wain me apu kotiga ii mende neŋ Pombaa kooroŋanoŋ eja uuta kolooŋ laligowaa.

16Kaeŋ laligoŋ Israel ejemba mamaga uugia meleeno Poŋgia Anutuwaanoŋ eleembuya. 17Anutuwaa Uŋanoŋ gejatootoo eja Elaija inaaro ku-usuŋ qaganoŋ gawoŋ meroti, iinoŋ mono iikawaa so waladeeŋ keno Poŋnoŋ gematanoŋ kawaa. Iinoŋ kema kanageso uu kuuŋ oŋono Poŋnoŋ kawaatiwaajoŋ jojoriŋ nambuya. Maŋ ano merabora juma deeŋgi uukuukuu meŋ oŋono mombo metulaŋgoŋ aowuya ano qootogo ejemba ii dindiŋa yoŋoo momo areŋnoŋ keubuya.”

18Siwe gajobanoŋ kaeŋ ijoro Zekaraianoŋ jero, “Embanawo noronoŋ ejemba waŋa koloojotiwaajoŋ qaaganoŋ mono nomaeŋ hoŋawo koloonaga?”

19Kaeŋ jero meleeno, “Nii Geibriel. Niinoŋ Anutuwaa wambu-sooŋanoŋ nambe wasiŋ nono buju awaa koi meŋ kaŋ gijowe mojaŋ. 20Noo qaa jena hoŋawo koloowaati, giinoŋ ii jewe mende moma laarijaŋiwaajoŋ qaaga mono muuŋgoro nekoŋ laligowa. Kaeŋ laligona buju qaa kokawaa hoŋa koloowaatiwaa kambaŋa kaŋ kuuro iikanoŋ neselaŋga lolooro qaa mombo jewaga.”

21Kambaŋ biiwianoŋ kanoŋ ejembanoŋ mamboma rama Zekaraianoŋ jiwowoŋ jigonoŋ eu kambaŋ koriga nanotiwaajoŋ uugianoŋ motoqoto mogi. 22Kaeŋ ama ragi seleeŋgeŋ kamaaŋ qaa jemambaajoŋ amamaaro moma asariŋ kokaeŋ jegi, “Iinoŋ jiwowoŋ jigonoŋ nama jaaya meleeno Siwenoŋga uŋa moŋ iija.” Kaeŋ jegi borianondeeŋ kaisare ama oŋoma nekoŋ kolooŋ laligoro.

23Kaeŋ laligoŋ jigo gawoŋ meme kambaŋanoŋ tegoro eleema mirianoŋ keno. 24Weeŋ tosia tegoro Elisabetnoŋ koro ama koiŋ 5 kawaa so mirinoŋ asaŋgoŋ kokaeŋ jeŋ rama laligoro, 25“Merana qaawaajoŋ ejembanoŋ meŋ kamaaŋ noŋgi Poŋnoŋ wambusooŋ qeŋ noma iikawaa lombota meŋ giliŋ kiaŋkomuŋ nonja.” Kiaŋ. ^{a , b , c , d}

Jiisas koloowaatiwaa qaaya Geibrielnoŋ jero.

26Elisabetnoŋ koro anotiwaa koiŋa 6 kolooro Anutunoŋ gajobaya qata Geibriel wasiro Galili prowinswaa gomaŋa moŋ qata Nazaret kanoŋ kamaaro. 27Kamaaŋ emba saraŋ jumuŋa qata Maria iwaanoŋ keno. Iinoŋ eja qata Joosef iwaa emba buŋaga laligoro. Joosefnoŋ kiŋ Deiwidwaa gbilia moŋ kolooro. 28Gajobanoŋ Mariawaanoŋ kema kokaeŋ ijoro, “Oo Maria, weeŋga awaa. Poŋnoŋ kaleŋmoriaŋ goma giwo namba.”

29Kaeŋ ijoroto, Marianoŋ joloŋ iikawaajoŋ mamaga aaruŋ kania moŋgama motoqoto moro. 30Motoqoto moro kokaeŋ ijoro, “Maria, Anutunoŋ kaleŋmoriaŋ gono iwaa jaanoŋ sokonjaŋ. Kawaajoŋ toroko mende moba. 31Moba, giinoŋ koro ama koko meraga mewaga. Meŋ qata Jiisas qaba. 32Jiisas iinoŋ somariiŋ eja qabuŋayawo kolooro qata ‘Uuta somataa Meria,’ qagi laligowaa. Kaeŋ laligoro Poŋ Anutunoŋ amboya kiŋ Deiwidwaa jiŋkaroŋ duŋ muro ejemba galeŋ koma oŋoma laligowaa. 33Jeikobwaa kanageso yoŋoo kiŋgia kolooŋ tetegoya qaa galeŋ koma oŋoma laligowaa. Bentotoŋa iikanoŋ mono kambaŋ moŋnoŋ mende qaombaa.”

34Gajobanoŋ kaeŋ ijoro Marianoŋ jero moro, “Yei! Nii ejawaa kania mende mojeŋ. Kawaajoŋ qaa jejaŋi, iikawaa hoŋa mono nomaeŋ koloowaa?”

35Kaeŋ jero moma meleeno, “Uŋa Toroyanoŋ mono aŋgoŋ koma gono Anutu uuta somataa esuŋanoŋ sokoma turuŋ gombaa. Kawaajoŋ mera mewagati, iinoŋ toroya kolooro ejembanoŋ qata ‘Anutuwaa Meria,’ jeŋ qamakebuya. 36Moba. Tinitosaga Elisabet iinoŋ kaaŋagadeeŋ ‘Kopiŋ laligoŋ mera memambaajoŋ amamaaja,’ jegito, kileŋ emba waŋa kolooŋ kambaŋ kokaamba koko merawaa koroyawo kolooro koiŋa 6 kolooja. 37Anutunoŋ iwoi moŋ amambaajoŋ jeŋ ii mende amamaaŋkeja.”

38Kaeŋ jero Marianoŋ ijoro, “Moba, niinoŋ Pombaa weleŋqeqe emba koloojeŋ. Kawaajoŋ qaa jejaŋi, iikawaa so saanoŋ kolooŋ nomba.” Kaeŋ ijoro Siwe gajobanoŋ mesaoŋ keno. Kiaŋ. ^{e , f , g , h}

Marianoŋ Elisabetwaanoŋ kusu kema iiro.

39Marianoŋ ii moma kambaŋ koriga mende kolooro waama uulaŋawo jojoriŋ gomaŋ baaŋanoŋ uma Judia prowinswaa taoŋa moŋnoŋ keno. 40Kema Zekaraiawaa mirinoŋ uma embia Elisabet iima aisooŋ joloŋa jero. 41Joloŋa jero iikanondeeŋ moro koko meranoŋ goroŋ uutanoŋ luguŋ uma kamaaro Uŋa Toroyanoŋ Elisabetwaa uuta saa qero.

42Saa qero qa somata qama kokaeŋ jero, “Oo alana, Anutunoŋ kotumotueya uuta ama gono emba batunananoŋ laligowaga ano mera mewagati, ii kaaŋiadeeŋ kotuegoŋ mubaa. 43Nomaembaajoŋ Poŋnaa nemuŋanoŋ kaŋ niiro kaeŋ kolooŋ nonja? 44Moba, gii jolona jena qaa aroga gejananoŋ kemero meranoŋ goronanoŋ kaaŋagadeeŋ korisoro qaganoŋ luguŋ uma kamaaja. 45Poŋnoŋ buju qaaya jero moma iikawaa hoŋa asugiwaati, ii moma laarijaŋiwaajoŋ goojoŋ mobe simbawoŋawo koloojaŋ.” Kiaŋ.

Marianoŋ korisoro rii qaro.

46Marianoŋ qaa ii moma kokaeŋ jero,

“Ii-ia! Noo uu kononanoŋ mono jinoŋa qaa Poŋ mepeseeja.
47Noo uŋananoŋ Anutu, Hamoqeqe Tonaajoŋ aisooŋ koriaŋ maaja.
48Niinoŋ weleŋqeqe emba kamaaŋqeqeta laligojento, Anutunoŋ kileŋ ba koma kiaŋkomuŋ nonja.
Moba, ejemba tuuŋa tuuŋa kete kanaiŋ koloowuti, yoŋonoŋ mono noojoŋa ‘Simbawoŋawo!’ jeŋ mepeseeŋ noma laligowuya.
49Ku-usuŋ Toyanoŋ mono aŋgoleto uuta meŋ nono laligojeŋ.
Iwaa qata ii Toroya.
50Ejemba kete namonoŋ laligojuti ano kanageŋ kolooŋ seiwuti, iyoŋoo batugianoŋ isi daeŋ yoŋonoŋ Anutuwaa jeta uuguwubotiwaa toroko mobuti, iwaa kiaŋkomuyanoŋ mono yoŋowo pondaŋ ewaa.
51Anutunoŋ borianoŋ aŋgoleto meŋ iikanoŋ usuŋa

qendeema nonono iiniŋ.
Ejemba iyaŋgia meŋ biwiiŋ aoŋ sewaŋpiriŋ laligojuti, Anutunoŋ mono ii kondeema oŋono simbiriŋsambaraŋ kolooŋ laligoju.
52Kiŋ poŋa poŋa jiŋkaroŋ duŋgianoŋ rama ejemba galeŋ

koma oŋoma laligogiti, Anutunoŋ ii iikanoŋa qetegoŋ utama oŋono kamaagi.
Kamaagito, kamaaŋqeqeta iiga mono meŋ uma oŋono.
53Ejemba iwoiwaa memeqemeyaŋ ama laligogiti, iyoŋoo uugia mono

iwoi awaa awaanoŋ saa qeroto,
ejemba qaqabuŋagiawo ii wasiŋ oŋono borogia bobora eeŋ keŋgi.
54Anutunoŋ ambosakoŋurunana metogoŋ uŋuano Israel koloogi nono

toroqeŋ Anutuwaa weleŋqeqeuruta laligojoŋ.
Anutunoŋ wala eeŋanoŋ jojopaŋ qaaya kokaeŋ jeŋ somoŋgoŋ nonono, ‘Niinoŋ Aabram ano iwaa gbiliuruta tetegoya qaa laligoŋ uma laligowuti, ii kiaŋkomuŋ oŋoma laligomaŋa.’
Kaeŋ jeŋ qaaya ii mende duduuŋ laligoŋ kouro.

Qaagoto, iinoŋ mono qaa jeta ii otaaŋ laligoŋ kete baagoŋ nonomambaajoŋ kaja.”
Marianoŋ kaeŋ jero.

56Marianoŋ koiŋ karooŋ kawaa so Elisabetwo laligoŋ mombo mirianoŋ eleeno. Kiaŋ. ^{i , j , k , l}

Jon Oomulu ejanoŋ kolooro.

57Elisabetwaa mera meme kambaŋanoŋ kaŋ kuuro koko meraga mero. 58Koko meraga mero miri kosianoŋ laligogiti ano tinitosauruta yoŋonoŋ Poŋnoŋ kiaŋkomu uuta qendeema muroti, ii moma asariŋ iwo motooŋ korisoro aŋgi.

59Korisoro ama weeŋ 7 tegoro waama kema Anutuwaa aiweseya mera selianoŋ kotowutiwaajoŋ ajoroogi. Ajorooŋ maŋaa qata Zekaraia ii wase meŋ muwombaajoŋ jegi. 60Jegito, nemuŋanoŋ jero, “Ii qaagoto, qata mono Jon qaboŋa.”

61Jero kokaeŋ ijogi moro, “Jon qajanto, goo tinitosaga yoŋoonoŋga mombaa qata kaeŋ mende eja.” 62Kaeŋ ijogi nama maŋanoŋ iwaa qata qabaatiwaa qisiŋ borogianoŋ kaisare aŋgi.

63Kaisare aŋgi tafewaajoŋ qisiro mugi iikanoŋ tere kokaeŋ ooro, “Qata ii Jon.” Kaeŋ ooro iikawaajoŋ kuuya aaruŋ tililiŋgogi. 64Aaruŋ tililiŋgogi iikanondeeŋ buuta afaaŋgoro neselaŋa lolooro qaa jeŋ Anutu mepeseero. 65Mepeseero alaurugia kuuya yoŋonoŋ qarasombugia mamaga mogi. Mogi iwoi kolooroti, iikawaa bujuya amiŋ mogi seiŋ Judia baaŋa gomaŋ kuuya sokono.

66Bujuya amiŋ mogi kuuyanoŋ ii moma uu konoŋgianoŋ ama aŋgoŋ koŋgi. Poŋnoŋ ku-usuŋa kokosaposapo qaganoŋ maaro laligoroti, iikawaa kania moma asariŋ kokaeŋ jegi, “Mera koi kanoŋ somariiŋ mono naa iwoiga moŋ nomaeŋ ama menaga?” Kiaŋ. ^m

Zekaraianoŋ gejatootoo qaa jero.

67Kaeŋ jegi Uŋa Toroyanoŋ maŋa Zekaraiawaa uuta saa qero gejatootoo qaa kokaeŋ jero,

68“Nono Israel nonoonoŋ Poŋ Anutu mepeseewoŋa. Ii-ia!

Iinoŋ mono kanagesouruta ba koma nonoma dowenana memambaajoŋ jojoriŋ kawaa.
69Anutunoŋ weleŋ ejia kiŋ Deiwidwaa kanageso nonoo batunananoŋga

eja ku-usuŋawo kuuro waama Hamoqeqe Tonanaga koloowaa.
70Monowaa monoyanoŋga gejatootoo ejembauruta tak-kootoya

ii sololooŋ oŋono qaa je kokaeŋ jeŋ laligogi,
71‘Niinoŋ mono kereurugia yoŋoo esuŋgia qewe kamaaro oŋoo sewaŋgia somoŋgomaŋa.
Daeŋ yoŋonoŋ kazi ama oŋombuti, niinoŋ mono kuuya iyoŋoo borogianoŋga metogoŋ sopa somoŋgoŋ oŋomaŋa.’
72Qaa kaeŋ jeŋ beŋurunana kiaŋkomuŋ oŋoma yoŋowo soomoŋgo

areŋ tania moŋ somoŋgoroti, ii romoŋgoŋ otaaro hamoqeqewaa hoŋa asugiwaa.
73Soomoŋgo qaa ii beŋnana Aabrahambaajoŋ jeŋ jojopaŋ qaanoŋ jeŋ kotiirota eja.
74Soomoŋgo qaa iikawaa hoŋa kokaeŋ:
Iinoŋ nono kereurunana yoŋoo borogianoŋga metogoŋ nonono yoŋoojoŋ toroko mende moma weleŋa qeŋ muŋ laligowoŋa.
75Iinoŋ qaanana jeŋ tegoro solaŋaniŋ iwaa jaanoŋ soraaya kolooŋ

laaligonana hoŋa dindiŋa kaeŋ laligoŋ komuwoŋa.
76Oo kokona Jon, giinoŋ somariiŋ laligoŋ waladeeŋ kema ejemba uugia mindiŋgoŋ iikaaŋ ama Pombaa kania meleuna kawaa.
Kawaajoŋ qaga ‘Anutu uuta somataa gejatootoo ejaga,’ kaeŋ qagi laligowaga.
77Kaeŋ laligoŋ hamoqeqe Toyaa kania ii Anutuwaa kanagesouruta kuma

oŋona ii moma kotoŋ uugia meleeŋgi Anutunoŋ siŋgisoŋgogia soŋgbama mesaowaa.
78Anutunananoŋ uutanoŋ jopagoŋ kiaŋkomuŋ nonomakeja.

Kaeŋ ama ba koma nonoma widia eukanoŋa ano bilikbilik anja.
Kawaajoŋa nononoŋ mono weŋgeraŋ suluro asuganoŋ asariwombaa anjoŋ.
79Nono paŋgamanoŋ tiŋtuaŋ raniŋ koomuwaa kondomondo Toyanoŋ aŋgoŋ koma nonomakejato, weeŋ jiliŋjolaŋ kouma qanananoŋ kuuŋ meŋ asariŋ nonombaa.
Meŋ asariŋ nonono luaewaa kania asuganoŋ asugiro iima iikanoŋ keuma riiŋ namboŋa.” Zekaraianoŋ kaeŋ jero.
80Mera Jon iinoŋ somariiŋ waaro Uŋa Toroyanoŋ inaaŋ muro Anutuwaa qele eja kotakota kolooro. Kaeŋ kolooŋ baloŋ qararaŋkoŋkoŋanoŋ laligoro kambaŋanoŋ kaŋ kuuro Israel kanageso yoŋoo jaagianoŋ asuganoŋ asugiŋ qenjaaro gawoŋa kanaiŋ mero. Kiaŋ. ^{n , o}