Luk 1 | KjiSC | STEP | Vananigho agho ia faghina leghaha Teofilasi: Tehi nonini dike toraina hioi hetadina dike kakangava ghidi tuturi ghu ira leghu dike dufuro nga ka hoataida ghita.

Luke 1

Neke Heve Ghe Neke Kangavi Nga Luku Ia Nonomoho Ta Veha Ka Manei

1 Vananigho agho ia faghina leghaha Teofilasi:

Tehi nonini dike toraina hioi hetadina dike kakangava ghidi tuturi ghu ira leghu dike dufuro nga ka hoataida ghita. 2 Maneri dike hiori ira tuturi dike va kahe ghini ghitaro ira noni dike kusu au meharo ka ia tatanigaina dike fini hibadiro ghu ka heve neke riva ghidi va hokotoro God va ghorevurarira ira nona naiungene, dike va podolio ghu ia nonomoho. 3 Taghogu haro nake tokeni nake nakai varighara ghidi ghu, va fafahakarira leghu tuturi irahi nga ka ia tatanigaina ta meha ghu, e veha ghu ta kangava hinaeri ta pata ghidi va lotoro vananighona ghu, na ghua ka nganganagu ini, 4 mala agho o toraina ke age avohi ghu ia kamotona hohoghona, ghidi ira leghutau haroharo dike va kakahe ghinighoro.

Ia Fafata Mala Ke Riva Zakaraea Ka Ia Sugana God

5 Ka ia fafata tetu mane ginitaukelana Herodi aianihi Zudia, kaike hiama ka ia butubutu hiama Abiza, babaolonana Zakaraea neke auna aianimu. ^{▼▼1:5aTuturi iahi mu neke nona tataniga ka ia va gahana komuhu kenuna ia doli ka Kraes (5 B.C.). Ka ira tehi komuhu tato fuludu lao, ira noni dike va zezea tahorira ira komuhu ka ia fafata riva ghini ia buka hihile. Vununa ghini va zezea ianimu, dike kangava hinaei ghu maneri neke dolina Zisas ka komuhu 0 A.D. Nga torai komuhu neke dolina Zisas mu neke nona au ka 4 B.C.} Lisabeti ia ghaseborona manei mu, neke meha haroma ka ia butubutu hiama Eroni. ^{▼▼1:5bIra leghu hiama nga mu edi sopai au ka ira 24 pukudi hiama (1 Sukutu 24). Zakaraea mu neke au ka pukuna 8 ka ira 24 pukuna. Abiza lamu neke mane paunana pukuna iahi. Sopai pukudi irahi mu, kaike kolabana edi ghua vari holarai rivana ka ia Sugana God ani Zerusalemu. Taghe kaike pukuna e ghua ghu mu ta rivana ka kaike kolabana leleghu onomo hihile. Leghu hiama nga mu edi au ka ia pagusu Eroni ia tahina mane Mosese nia ka ia butubutu Livae, e ghua. Eroni lamu kusu hiama kenunana.} 6 Zakaraea ghe Lisabeti mu dike noni lotorodi ka ira va fifinina God, dike au banabana ghidi ghu taghodi palu, leghurira ira leghu ungene va gigima nga nia ungene tatangana nga ka ia Lod. 7 Palu noni irahi mu, dike deori ghu rekaha, vununa Lisabeti neke sasahaka, nia dike to age ghaghasekusu, mamanekusu ghedi haro molamo, e ghua.

8 Kaike ravata Zakaraea neke riva taghe kaike hiama vanani God ka ia Sugana God, vununa neke to dufu ia fafata mala ke riva leghu ka ia pukuna hiama manei ka kolabana ianimu. 9 Maneri dike riva ghini ka hilava, faetina Zakaraea ta mala la haghele rivana ghu manei ka ia ringifota ta maduana ta au ia sopebeana ta ite, mala saliga inisenisi vananina ia Lod, leghurira ira puhi mala leghuri ka ira hiama. ^{▼▼1:9Ka ravata ianimu haeba 8,000 hiama bana nga dike aura ani Isiraeli. Vununa neke ghua ianimu, neke kaike fafata ma ghu ta bokaina kaike hiama ka ia kamotona doli manei mala saliga inisenisina ka ia ringifota mala saliga inisenisi, ka ia giliona Sugana God. Iahi mu kaike leghahai va vonavona. Hilava dike mala fafaetena maneri mu e boka mo ka ira feferai ghahipa ba heke teri, ba e boka mo ka sene vona ghahipa ba heke. E boka haroma ta taho kavena maneri ka ira mane ta tetu liloho. Ira noni dike va hohoghonai neke leghuina ia babatu ka God mu, ia fafaete dike riva ghinio maneri.} 10 Ka ia fafata saliga inisenisi manei, ia leghahai varigharana mane dike tetu peghuru dike tarai ghu ka ia galahena ta babara.

Ia Engizeli Ne Kahe Kavei Ia Doli Meha Ka Zone Ia Ta Rivai Sesele Beana

11 Zakaraea neke au ka ia ringifota ta maduana ta mala saliga inisenisi ka ia fafata meha podolona ta tetu ghu ia nona engizeli ia Lod mautuna mo ia sopebeana ta ite. 12 Zakaraea neke age kakazara taremehana maughena fuludu ka ia fini fata laoi manei engizeli ani. 13 Ghe ia engizeli neke kaheina, “!Oka maugheu ghu Zakaraea! !God to nomohi ia tarai ka agho. !Lisabeti ia ghaseborou agho, e age va uraha vananigho kaike gogoso manena! Zone o age ghua ghini ghu agho baolina. 14 Agho o toraina age va ghazaghaza fuludu vununa ghini manei, nia tehi nonini edi puina age va manemane fuludu ka urahanao manei, e ghua, 15 vununa manei e puina age varanga ka ia nahalina ia Lod. Manei e toraina deo kalasu kai ge ketuhu waeni ghu, ba hio ketuhu ta gigima ghu. Nia manei e age foudi ia Tarunga Ta Maduana, geta deo nga ge uraha ghu manei. 16 Manei e age batu ghidi tehi nonini ani Isiraeli mala ke fihiki leghuna ka ia Lod ia nodi God. 17 Manei mu ia mane ta age kurui tarunga nia mana taghe neke ghuao la Ilaiza ia porofeti sepa. Manei mo ta kusu kenu mehana ka ia Lod va tanarira ira noni, ghe ge la dufu meha nga manei. Manei ghatu e ke age hio varighara ghidi ira mama nia ira nodi rekaha, edi ke vari namahai ghu, nia manei e ke age holarari haroma ira noni ta huhughu, edi ke hioi ghu ia avoavoho ta lotoro ka ia nahalina God.”

Zakaraea Ne Deo Boka Ngengenena

18 Zakaraea neke kahe ghua iahi ka ia engizeli, “?Heve a ghua ara ghe ga boka avohi nga e age dufu mamu iahi ghatu ta ghuana? Ara mu tato mamanekusu ini ghatunaina, nia ghaseborogu ini tuna geto ghaghasekusu haro ghu, ta ghua ini.”

19 Ianimu tuna ghe, neke kahe ghua nga iahi ia engizeli, “!Ara mu Gabereli! Ara a tetu ka kenuna God. Manei lamu neke tuhu mehauna ara, mala hio mehaina ka agho nonomoho ta veha iahi. 20 Ghe vununa agho noke deo goke va hohoghonai ghu heve nake kaheio ara, e deo ghu boka age ngengeneuna agho, e vuhai age doli ghu ia rekaha. Vununa ngengene irahi ka ara, edi age ghorevura ka ia toraina fafatana.”

21 Ka fafata ianimu, ira hiama dike afa ghinio Zakaraea ke la kave mehanana, dike hadu ghini ngangana heve mo neke la au ghini soduaina manei ka ia ringifota ta maduana ta mala saliga inisenisi ka giliona ia Sugana God. 22 Ka ia la kave mehana, manei neke to deo ge boka ngengeneri ghu maneri. Ka neke ngengene kame laono manei ghe, dike ngana avohi nga tuna maneri neke la finini manei kaike hahaima ka ia ringifota ta maduana ta mala saliga inisenisi, ta ghuana.

23 Manei neke au ma ka ia Sugana God, neke vuhai age hokoto ghu ia fafata mala riva ka manei, ghe neke leghu lao nga ka nona sugao. 24 Leghudi lao ma iranimu, to au tiana ghu Lisabeti ia ghaseborona. Au ma ge au ghu tuna gaha hihile ka ia sugana, neke ghua. 25 “Va nonoghanana ia a Lod neto toka ghinagu ghatunaina,” neke ghua Lisabeti. “Manei neto va podolo vanagu ia nona varisute ka ia hio kai tagu ia hahaghavana deo rekaha ka kenudi ira noni.”

Gabereli Ne Kahe Kavei Ia Urahana Zisas

26 Ka ia va onomo hihilena ia potena Lisabeti, God neke tuhu laoi engizeli Gabereli ani Nazareti, kaike malau fafaana aianihi Galili. 27 Manei neke hio laoi kaike nonomoho ka Mere ia kupi, dike va paruio ka kaike mane babaolonana Zosepu, ka ia pagusu Deveti ia Mane Ginitaukela. 28 Gabereli neke podolo ghini Mere, neke kahe ghua ghu iahi, “!Bule e au ka agho ta toraina va vonavonaigho ia Lod! Ia Lod ne au taremehau agho.”

29 Mere neke to zea ghena lao meha neke hadu ghidi ngangana ghu, heve mo fafahakadira ira ngengene ka ia engizeli. 30 “!Oka maugheu ghu Mere,” neke ghua ia engizeli. “!God to va vehai ta va beanighona agho! 31 Ghatu agho o age pote, o va urahi ghu kaike gogosona rekaha mane, Zisas o ghua ghini ghu babaolonana. 32 Manei e puina age varanga fuludu, edi age va kudo ghini Tuuna ghu ia God Ta Varanga Sughavona. Nia ia Lod God e age vanani ia nonohe ginitaukela ka Deveti ia faana meha. 33 Manei e age au toghunai, ginitau kamotina Isiraeli. Ia ravutu ka manei e toraina deo kalasu kai ge age nogha ghu.”

34 Mere neke notohi ia engizeli, “?Heve a ghua ara ghe, ga boka age kuruau rekaha nga? Ara mu kaike kupi.”

35 Ia engizeli neke ungene tughui, “Ia Tarunga Ta Maduana e meha au ka agho, nia ia mana ka God ia ta Varanga Sughavona ge age toufigho ghu, e ghua. Rekaha gogoso ta doli mehana ghu ka agho mu, e Maduana, e age va kudo ghini Tuuna ghu God. 36 !Kehanani e ghua mu, Lisabeti ia taremehau agho, neto age pote haroma ka ia tato age ghaghasekusu manei! Ira noni edi fani kahei ta sasahakana manei, ghe manei mu to age onomo hihilena ia potena. 37 Vununa e deo heve ta deona ge boka riva ghini ghu God.”

38 Kahe ghua tuna iahi neke ghua Mere, “Ara mu ia nona noniriva ia Lod, na lao hihingogu ghu ka heve ta kabai ghinina manei. Veha mo edi meha hohoghodi ghu leghu ta kaheri nira nga agho.” Ianimu tuna ghe neke ghahe kaini nga Mere ia engizeli.

Mere Ne La Sigho Ghini Lisabeti

39 Leghudi keha ravatara, Mere neke magali lao ka kaike malau fafaana ka ia hori ta tehi voruhuna aianihi Zudia 40 ka neke auno Zakaraea, neke la haghele ghu ka ia suga, la ungene vehaina Lisabeti. 41 Ne nomohori ghu Lisabeti ira ungene veha ka Mere, ia rekaha ka tianao Lisabeti neke rugata, nia Lisabeti tuna geke to foudi ghu ia Tarunga Ta Maduana, neke ghua.

42 Ianimu tuna ghe neke kahe ghua nga iahi Lisabeti ka Mere ka ia leona ta faa, “God neto va beanigho agho fuludurira ira keha fotati nia neto va beani rekaha ta age va urahi nia agho ghatu, e ghua. 43 !Maughegu nga la mo ka va vonavonara, ta meha ini ia nona uke ia nogu Lod, ta meha sigho ghinagu ini ghu! 44 !Ka ia fafata haghele mehau agho ta ungene vehau ghu ara, tuugu ini ka tiaguna neke rugata ka ia va manemane, ka ia fafata nake torai nomohighono ara leou nia! 45 Agho no au ka ia va beana manei, vununa agho noke va hohoghonai ta va ghorevurarira ia Lod, heve neke kaheriro.”

Ia Koze Helahela Ka Mere

46 Neke kahe ghua ghu iahi Mere,
“Ara na torai helahela ghini ia Lod ka hihingogu kamoto ini.
47 !Ara na puina va ghazaghaza ghini God ia nogu Va Doli!
48 Vununa manei neke fini avohi ia nona ghaseriva ta noni gare,
ghatunaina e vai vona ghu, manei neke va beanio God,
edi ghua ghinagu ira leghu ubaladi noni ta la meha nga.
49 Vununa God ia ta Torai Mana neto riva va hokoto vanagu ira leghutau leghaha,
e maduana ghu ia babaolona.
50 Ia dudumana ka manei, e kadolo ma e lao ghu ka ira leghu ubaladi noni nga,
nia ka heiri haroharo ta heluhelu ghini.
51 !Ka ia kamena ta mana, manei ne riva ghidi ira leghahai leghutau!
!Ne bozo va pirarari ghu ira ta hadu varanga, va vonavonarira taghodi!
52 Manei neke nai hinaeri ira mane ginitaukela ka ira nonohe ginitaukela maneri
nga neke nai vonari ira noni gare.
53 Manei neke vanadi leghutau ta veha ira ta nodi liha
nga ira ta taghotagho mu neke va ghahe kakatori.
54 !Manei neke toka ghidi ira noni Isiraeli, ira nona noniriva!
Manei ne sutei tudu ma ia nona naiungene ta mala dudumana ghidira.
55 Vununa manei neke naiungene vanadi Ebarahamu nia ira nona rekaha e ghua, ira faada,
ta mala dudumana ghidi toghunaina.”

56 Mere neke la au taremehana Lisabeti fatana lito hihile, ghe neke leghu lao nga ka ia torai malauna.

Ia Doli Meha Ka Zone Ia Ta Rivai Sesele Beana

57 To dufu tuna ia fafata mala dolina ia rekaha ka Lisabeti, neke va dolini ghu manei kaike rekaha mane. 58 Ira taremehana nia ira ta au namoi e ghua, dike nomohi ia nona varisute ta faa fuludu ia Lod ta vanani manei, dike va manemane taremehana haro ghu.

59 Ka ia neke to hana ravatanao ia rekaha gogoso, ira taremehana nia ira nona baere e ghua, dike meha ka ia varighara malana ia papahe va ghilaghila ka manei. Maneri dike kabai va baolo ghini leghu Zakaraea ia nona mama. 60 Ghe Lisabeti neke kaheina, “!Deo! !Babaolonana manei mu Zone!” neke ghua ghidi.

61 “?Heve ghe ne ghua nga ianimu? E deo hei ka ia butubutu agho ta auina babaolo iamu,” dike ghua ghini. 62 Ngengene kame lao tuna notohina nona mama rekaha ini dike ghua, ghinina hei mo babaolo neke kabai ghinina manei ta mala vananina tuunamane ani. 63 Kalovo laori tuna neke ghua Zakaraea fangaina kaike leghutau ta tetepele mala kakangava laona. Maneri dike nodi fere haroharo ghu kangavarira manei ngengene irahi, “!Babaolonana manei mu Zone!” ia ta ghua. 64 Ka fafata ianimu lama neto ke boka ngengene leghu ghu Zakaraea, neke tatanigai helahela ghini ghu God.

65 Ira noni haroharo ta au namo dike puina nodi fere nia maughedi, nia ira nonomohodi leghutau irahi tuna, geto ongaha ghu ka ira voruhu kamoto Zudia, neke ghua. 66 Maneri haroharo dike nomohio ianimu, dike hadu ghini ngangana dike notoho ghu, “?Taghe heve e age ghua mu dolina ka rekaha iahi ghatu?” Neke to puina avoavohoana ma ka maneri mu, neke to auna ka manei ia mana ka ia Lod.

Ia Doritohoto Ka Zakaraea Ghini Ia Riva Ka Zone

67 Zakaraea, ia nona mama Zone, neke foudi ia Tarunga Ta Maduana neke kusu kahe ghua ghu iahi:
68 “Helahela ghini ia Lod, ia God na Isiraeli,
vununa manei neke meha mala hio va doliri ira nona noni.
69 Manei neto ke vanada meha ia Va Doli ta torai mana
ka ia pagusu ginitau Deveti, ia nona maneriva,
70 taghe neke to naiungene ghinio la manei
ka ira nona porofeti beana sepaoni.
71 Ghatunaina ghe gada age doli gheda nga ka ira ta kana ghini ghita
nia ka ira ta kikipana ghini ghita, e ghua.
72 Manei neke dudumana ghidi ma neke meha ghu ira faada
ka ia sutei ia nona varivehai ta maduana taremehadi maneri,
73 ia naiungene neke vananio Ebarahamu ia faada.
74 Ghita mu to hio va doli ghita manei, ka ira ta kana ghini ghita,
e deo ghu ta maughinina ghita riva vananina God,
75 ka ia doli ta beana nia ta lotoro e ghua, leleghu ravata ka ira dolida.
76 “Nia agho ia tuugu mane tei,
edi va kudo ghinigho ia porofeti ka God ta Varanga Sughavona,
vununa agho lamu ta va tanaina ia hangana malana ia Lod.
77 Agho ta va kahe ghidira ira nona noni, heve e ghua mala boka hio va dolirira maneri,
ka ia kai hazari ira sasake ka maneri.
78 Vununa ghini ia dudumana ta namanama ka God,
ia fegalana fate neto namo meha pagasa kave ka ghita,
79 mala vanadi fegalana ira ta au ka nagoromo nia ka pekana ia mamaeluna leme, e ghua,
nia mala batu ghini ghita agena ka ia hanganana ia bule.”

80 Zone neke faa vona neke age gigima ghu ka ia tarunga. Ianimu tuna ghe neke la au nga peghuruo manei ka ia malau koroghana ta karango, neke age vuhai tataniga va podoli ghu ia nona riva ka ira noni Isiraeli.