Mat 13 | KjiSC | STEP | Ka ravata haro ianimu la, Zisas neke kave kaini ia suga, neke hinae lao ghu ka ia tapuruna Lokana Galili, la nohe hinae ta vari va kakaheina ghu.

Matthew 13

Ia Ungene Talevarana Mane Ponogara Ta Fusai Subu

Maki 4:1-20; Luku 8:4-15

1 Ka ravata haro ianimu la, Zisas neke kave kaini ia suga, neke hinae lao ghu ka ia tapuruna Lokana Galili, la nohe hinae ta vari va kakaheina ghu. 2 Ia varigharana noni dike varighara lilohio Zisas neke toraina faa fuludu, neke haghe lao ghu manei ka ia giliona koaka, ka ia fafata tetu ta au ghu ira tehi noni ka ia tapuruna loka. 3 Manei e tuturi vanadi ira noni tehi leghutauni ka ungene talevara taghe iahi la:

“Kaike fafata, kaike mane ponogara neke ghahe la numa subuna witi. 4 Ka ia fafata fusa ghidi manei ira subudi, keha subudira dike zoghu hinae ka ia hangana mala ghaghahe, neke meha mahairi ghu ira memeha. 5 Keha subudira dike zoghu ka fatena kava ta parimisi ta ghahipai ia pekana. Magali ma dike kodolo vona ghu ira subudi vununa ia kava neke parimisi. 6 Ghe ne vona meha ghu ia taunu, ira subudi ta kodolo vona dike dangavari dike age leleme ghu, vununa e deo gedi ke tehi zagharadi ghu. 7 Keha subudira dike zoghu ka hoataidi ira rekahadi heke ta kekere ta age kodolo aianimu, dike age panauku kaputuri ghu ka ia fafata kodolo vonadi. 8 Nga keha subudira mu dike zoghu hinae ka ia kava ta veha, dike fua dufui ghu kaike ghobi subudi, onomo ngavulu subudi nia litofulu subudi e ghua, tehi fuludu laoina ia subuna neke numa ghinio. 9 !Hei ia ta ohoꞌohoi nonomoho, geala e va melongo, e va fafahakari ghu!”

10 Ira nona mane ta nonofoi dike meha ka Zisas dike notohi ghu, “?Heve no ghua agho ghe, no tuturi tudu nga ka ungene talevara noto turi vanadi la ira noni?” dike ghua ghini.

11 Va fafahaka vanadi tuna neke ghua Zisas, “Ia avoavoho ghidira ira ta poika ka ia Ravutu ka malauo God fate mu to vanamu ghau, nga eka ghua ghu ka maneri. 12 Ka hei ia ta kusu kurui avoavoho ghinina ia nona Ravutu mu, God e fuludu laoni avoavoho ta age vananina ghatu manei. Nga ka hei ia ta deoi avoavoho ta hohoghona mu, geta ghua ghu ia rekahana avoavoho ne kurui ia ta ghua manei ghe, e age hio kai tana ghatu. 13 Ianimu la ghe, na turi vanadi nga ara ka ira ungene talevara:
“vununa maneri edi mato, ghe e deo gedi fifini ghu, nia maneri edi va melongo,
ghe e deo gedi nonomoho ghu nia va fafahaka ghu, e ghua.

14 Iahi lamu ghu mu age ghorevurana neke kusu kahe kenuio Aesaea kahe ghuana iahi:
“‘Noni irahi edi age va melongo edi va melongo ghu,
ghe deo tadi age va fafahakina;
maneri edi age mato edi mato ghu,
ghe e deo ma tadi age fininina,
15 vununa ira hihingodi noni irahi to kaputu,
nia ira talingadi to melongo,
nia ira hibadi to mimisi.
Nga geala edi boka fifini mo hibadi ari
boka nonomoho mo ka talingadi ari,
boka va fafahaka mo ka hihingodi ari, e ghua,
edi boka fihiki meha ghu ka ara
mala va vehari ghedira ara.’ ^{▼▼Asaea 6:9, 10}

16 Ghe God neto va beana ghau, vununa ira hibamu di fifini nia ira talingamu di nonomoho, e ghua. 17 Ara a toraina va kahe ghini ghau ghu, tehi porofeti nia tehi nona noni ta veha God e ghua, dike toraina hagala ghini fuludu ta finiri nia nomohorira heve tato finiri nia nomohori nira ghau, ghe dike deo bokadina.

18 “O nonomoho meha ghu tuna ka fafahakana ungene talevara ghinina iahi ia mane ponogara ta fusai subuna witi: 19 Ira subudi ta zoghu hinae ka ia fatena hangana mu, ghidi ira noni ta nomohi ia Nonomoho Ta Veha ghinina ia Ravutu, ghe taka va fafahaki ghu. La meha tuna Satana ge meha hio kai tadi ghu ia nonomoho ka ira hihingodi, e ghua. 20 Ira subudi ta zoghu hinae ka ia kava ta ghahipai ia pekana mu, ghidi ira noni ta hioi ia nonomoho, ta va ghazaghaza ghini ghu. 21 Ghe taghe ira rekahadi heke teri la taka haghele va veha lao ghu gilio ira zagharadi edi ghua, e deo ghu soduaina ia nodi va hohoghona ka ia nonomohona God, vununa e deo ge toraina gigima ghu ia va hohoghona ka maneri. Ianimu la ghe di age bualefo nga dito la meha la ira mamarutana ba kuitimamazora, vununa ka ia va hohoghonai maneri ia Saorona God. 22 Ira subudi ta zoghu hinae ka ira rekahadi heke ta kekere mu, ghidi ira noni ta nomohi ia Nonomoho Ta Veha, ghe ira nganganadi ta hangapuaha ghini doli iahi nia ia hagalaina taghotagho e ghua, ne age va gogohai ia nonomoho, di deo ghu boka fuadira. 23 Ira subudi ta zoghu hinae ka ia kava ta veha mu, ghidi ira noni ta nomohi ia Nonomoho Ta Veha ta va fafahaki ghu. Maneri mu edi pigha, kehara edi dufu ka kaike ghobi fuadi, kehara onomo ngavulu ghu nia kehara litofulu fafata e ghua, tehi fuludu laoina ia subuna neke numa ghinio.”

Ia Ungene Talevarana Sesehu Ka Giliodi Ira Witi

24 Zisas neke turi vanadini keha ungene talevara iahi: “Ia Ravutu ka malauo God fate mu, taghe ta ghua kaike mane ponogara ta fusai subu ta veha ka ia nona galahena kava, e ghua. 25 Kaike redu, ka ia fafata epu maneri haroharo, kaike noni ta kana ghini manei neke la fusa ghidi ira subudi sesehu ka giliodi ira witi manei, ghe neke ghahe nga. 26 Ka ia age kodolo faa vonadi ira witi, ta age tatanigai fua ghu ira heludi, ira sesehu to age kodolo vona molamo. 27 Meha tuna ira nona maneriva gedi meha notoho ghu, dike ghua, ‘?Faghina agho, subudi ta veha ngama noke numa ghidira agho ka nou nunuma ani: hae mo dike la mehara mu sesehu ari?’ dike la ghua.

28 “‘Kaike ta vari kanai neke riva ghinina iahi,’ neke ghua ghidi manei.

“‘?No kabai ghini ghu agho ta la huba kairira ghai sesehu ari?’ dike ghua notohina.

29 “‘Deo, ghatu heve ba o ghua, o huba fatari ghu witi nira,’ neke ghua ghidi. 30 ‘Nairi ma edi doli varighara vona haro ghu, e vuhai age dufui ghu ia fafata mala haharui. Ianimu tuna ghe, ga va kahe ghidi nga ara ira nogu noniriva gedi kusu huba vonari ghu sesehu ari gedi piliga varighara ghidi ghu ka sopai pipiliga saligarira e ghua, nia varighara ghidi tuna ira witi gedi hio mehari ghu ka ia giliona nogu suga mala nanakai, e ghua.’”

Ia Ungene Talevarana Ia Subuna Heke Masitadi Nia Ia Isi

Maki 4:30-32; Luku 13:18-21

31 Zisas neke turi vanadi kaike ungene talevarani: “Ia Ravutu ka ia malau God fate mu taghe kaike subuna masitadi neke hioio kaike mane neke numa ghinio ghu ka ia giliona kaike galahena kava, e ghua. 32 Manei mu kaike subu ta toraina rekahana ka ira leghu subu nga, ghe ka ia age kodolo vonana, manei lamu ta toraina faa fuludu laona ka ira leghu heke numa nga. Manei e age kodolo vona ka kaike heke ta faa, edi la meha rivai sugadi ghu ira memeha ka ira hobona.”

33 Zisas neke turi vanadini kaike ungene talevara: “Ia Ravutu ka ia malau God fate mu taghe ia isi neke mala rivao kaike fotati ka ia rivai bereti, e ghua. Ne faa leghaha mo ia falao neke gaginio ghe, ia birusuna isi tei ne soni suku kamoti mo.”

34 Zisas e turi tudu ma ka ungene talevara ka ia fafata tuturi vanadi manei ira varigharadi noni. Manei eka boka deo ghu tuturi vanadira maneri ka ungene talevara. 35 Iahi mu neke age va ghuduvi ghu heve neke kahe ghua ghinio iahi ia porofeti,
“Ara a age ngengene ka ira noni ka ungene talevara.
Ara a va kahe vanadi ghatu ira leghutau dike poikaro ka ia vuhana mehaoni malau iahi peka.” ^{▼▼Samu 78:2}

Zisas Ne Va Fafahaki Ia Ungene Talevarana Ira Sesehu

36 Leghuna ghahe kaini ia varigharana noni peghuru, Zisas neke lao ka ia giliona suga. Ira nona mane ta nonofoi dike meha ka manei dike la kahe ghua ghu iahi, “Va fafahaka vanamai ko ia ungene talevarana ira sesehu ka ia giliona ia galahena nunuma.”

37 Ungene tughuri tuna neke ghua Zisas, “Ia mane neke fusa ghidiro ira subudi ta veha mu ia Tuuna ia Noni. 38 Ia galahena nunuma mu malau iahi peka nia ira subudi ta veha tuna mu ira noni ta nona ia Ravutu, e ghua. Ira sesehu mu ira noni ta nona Satana. 39 Ia kana neke numa ghidiro ira sesehu mu ia Faghinadi ira nazahi. Ia haharui tuna mu ia va nonoghanana malau iahi peka, nia ira ta mala haharui tuna mu ira engizeli, e ghua.

40 “Taghe ira sesehu ta varighara ghidi ta saligari ghu ka ia totoi, e age ghua haro molamo ghatu ka ia va nonoghana malau iahi peka. 41 Ia Tuuna ia Noni e age tuhu kaveri ghatu ira nona engizeli edi age hio varighara ghidi ghu nai kaverira ka ia nona ravutu heiri haroharo ira ta hio va sasakeri ira noni nia heiri haroharo ta riva ghidi ira leghutau ta muko, e ghua. 42 Ianimu tuna ghe gedi age kai laori nga tuna ka giliona ia totoi ta ngizala, la nakele ta la ghani va ghiritira ghu. 43 Ka ianimu ghe, gedi la pelara taghe taunu gedi la ghua nga ghatu ira noni ta lotoro ka giliona ia Ravutu nodi Mama. !Hei ia ta kuru talingana geala e va melongo e va fafahaka ghu!

Ia Ungene Talevarana Ia Popoika Ta Vona Tabarana

44 “Ia Ravutu ka Malauo God fate mu, taghe kaike leghutau ta torai vona tabarana neke toha ghini poikao ka kaike galahena kava, neke la fini fatino ghu kaike noni, e ghua. Ka ia va manemane manei, neke la toha ghini poika leghu ghu manei leghutau ianimu. Ianimu tuna ghe neke la tatabara ghidi nga tuna ira nona leghutau haroharo neke taghoriro nia ke leghu lao tuna geke la tabari ghu galahena kava ianimu, neke ghua.

Ia Ungene Talevarana Ia Bololona Davi Ta Vona Tabarana

45 “Kehanani mu, ia Ravutu ka malauo God fate mu, taghe kaike noni bisinisi neke hadu bololodi davi ta torai mamalahu veveha ghedi, e ghua haro molamo. 46 !Ka ia la fini fati manei kaike bololona davi ta torai mamalahu veveha ghena, manei neke la tatabara ghidi ira vahina nona leghutau nga neke la tabari ghu bololona davi ianimu!

Ia Ungene Talevarana Ia Voloizoghu

47 “Kehanani mu, ia Ravutu ka malauo God fate mu, taghe kaike voloizoghu ta va zoghui ka ia giliona kaike loka ta la gepa ghu leghu kokolodi namari nga, e ghua. 48 Ka ia fouduna ia voloizoghu, maneri di koroho kalaei ka kavao, ghe di nohe hinae nga tuna di sopai faeteri ghu ira namari. Ira ta veha, di nakai laori ka giliodi ira mala nanakai nia ira ta muko tuna gedi sakomo kai laori ghu, di ghua. 49 Taghe ianimu e age ghua ghatu ka ia va nonoghana malau iahi peka. Ira engizeli edi la meha ghatu edi fotari ghu ira noni ta muko ka ira noni ta lotoro. 50 Ianimu tuna ghe, ge age kai laori nga tuna ira noni ta muko ka giliona ia totoi ta ngizala gedi la ngezolo ghu ghani va ghiritina ira hingadi, e ghua.

51 “?Ghau no va fafahakari mo leghu irahi nga?” neke ghua notohona Zisas.

“Uve,” dike ghua ungene tughuina.

52 Ke kahe ghuani tuna iahi neke ghua Zisas, “Leghu noni ta vari va kakahei ghini nga ia vetula beana, ta meha mane nonofoi ghu ka ia Ravutu ka malauo God fate mu, taghe ta ghua nia la ia noni ta hio kave mehari ira foforudi nia ira sesepadi leghutau ta kuru lighorodi ka giliona ia nona ringifota mala nanakai, e ghua.”

Zisas Di Sokei Aianihi Nazareti

Maki 6:1-6; Luku 4:16-30

53 Leghuna tuturi ghidi manei ungene talevara irahi, manei neke ghahe kaini kobosona malau ianimu, 54 neke leghu lao ghu ka ia toraina malauna, ke la vari va kakaheina ka giliona ia suga mala varighara ira Ziu. Ira noni dike nodi fere ghu kahe ghuadira iahi. “?Hae mu neke hiorira manei avoavoho namanamadi irahi nia mana mala rivai hahaima irahi, e ghua?” dike ghua notohodira. 55 “Manei mu ia tuuna ma ia mane ta rivai suga nia ghita da avohi haroma ta nona ukena manei mu Mere nia tahina manera tuna mu Zemesi, Zosepu, Saemoni nia Zudasi, e ghua. 56 Ira leghu tahina fotati nga manei mu ta au taremehada haro irahi ma ghita. ?Hae ghu mu neke hiorira manei leghu irahi nga?” 57 Ira noni dike age zea vanadi dike sokei ghu manei deo harona gedi kabai va hohoghonai ghu.

Ghe Zisas neke va kahe ghidi, “Ia porofeti mu edi va vonavonai hae ghe hae ghu ta laona manei, nga ka ia torai malauna nia ka ia sugana taghonai lama mu ta deona.” 58 Vununa ka ia deori va hohoghona maneri, neke deo ghu manei ge rivai hahaima va tehi ghu aianimu.