‏ Acts 7

Stepan Alangana Ka Pangamologa

1Ka baina piris e kapunu ke ballage Stepan roma, “Ka kaomanna ka pangamologa kakai?”

2Nae Stepan ke ale roma, “Kolingaume ba Tamau memena, ngaka longo te iau! Pala ta sisiukita ae Abaram momongana ngae Aran ba ka ine mommo ngae Mesopotemia tale, nae Nutu a kana ka olamana e toakala ke lele nge i. 3Na ke role kia roma, ‘Ngo ka'e magapuna ae one ba ragau rae one, na ngo loa ta mogalo a iau la pangapanaunga one kia.’

4“Minmina na i ke ka'e mogalo ae Kalriame na ke tara ngae Aran. Ba ngarume nga tamana matengana nae Nutu ke ba'e ta i momong nga inaekia a miau ka tara ngia sonrau. 5Ka kae nginngina nae Nutu ke sane tunge mogalo laekia inte te Abaram. Ke sa. Ke sane tunge isunte e sina mana te i. Avae Nutu ke patokala ta ngarume na i nge tunge mogalo laekia te i ba nga i a mogalo a Abaram sivuna memena re ngarume. Ka inae Abaram sana nena goe tale nae Nutu ke patokala minmina te i. 6Bae Nutu ke role kia roma, ‘Sisivungu memena ka la ri ra ragasila nga maga kunna a sana i a maga kunna ae ri. Na ka la ri ra barangaleleme ba ragau keke la baingasoali rea ka pesingmatana ka ri 400. 7Ava iau ka la kalingnanange ra nginngina reke bai kerea minmina, ba ngarume na sisivungu memena keke la lelengmalaga nga maga kunna laeala. Na keke la kavanga te iau nga maga laekia ikia.’ 8Nae Nutu ke tunge bainga e nga totongtaliu a i a piunga ba bonga kala nge Nutu te Abaram. Ka bainae Abaram ka tuna nge Aisak ba ke tototaliue mirana ka ina kana kaeme ka ri lima ba mologi ke rongo tapu. Na ngarume nae Aisak ka tuna nge Iekop, ba ngarume muni nae Iekop ka tuna memena nge sisiukita memena ka ri pana tangulelu ba lua.

9“Nae Iekop tuna pattoto keke kelalelea teiteikerea ae Iosep, ka baina keke ba kia ta i a barangalele ngae Isip. Avae Nutu ke momo kala nge i 10ba ke ravulelea nga maenangme kinung reke lele nge i. Ba ka inae Iosep meisi ngamuga nga kelangpatali e ngae Isip eke patoe kae Pero raguna, nae Nutu ke tunge lomatana e pe raumana te Iosep. Na nga kelangpatali laeala kelangana kae Iosep ka i a agau ore pe. Minmina na i ke pulia Iosep ta i nge kelapatali tae Isip ba ta i nge kelapatali ta bale rae i.

11“Ngarume na osangana ke lele nga ina re ngae Isip bae Kenan, ba ka i a maenang e bollau raumana. Na sisiukita memena ka sana karea kaning. 12Na ka inae Iekop longe kaning ine momo ngae Isip, na i ke ba'e sisiukita memena ta inaeala ka taongarea e kapunu. 13Ba ka taongarea a lua nae Iosep ke turupote i muni ta tataokia memena, nae Pero ka lonamatana kae Iosep balekaina ae i. 14Ngarume nae Iosep ke ba te tamana ae Iekop kala nga balekaina ae i kinung ta ri atung te i tae Isip. Ra nginngina kinung ka ri pana 75. 15Minmina nae Iekop ke loapisigi tae Isip, na ke momo nga inaeala ta ke lele nga kae ra mateng rave i kala nga sisiukita memena. 16Ngarume na keke loa ka lavusakereame galiu tae Sekam. Na keke talu rea nga o a i a lollo masina a sisiukita ae Abaram kolia nga goe rae Amor ngae Sekam ka lollokanna palu.

17“Na ka ina kae rae Nutu puli rea ta i kumangng kurumea patongkala laeala ae i tunge te Abaram ke lele kokoro, na ragau rae ita keke umma ta ri leleng papatu raumana ngae Isip. 18Na ngarume, ka inae Iosep mate tapu na kelangpatali te a sana lonamatana kae Iosep ke paturu ta i a kelangpatali ngae Isip. 19Kelangpatali laeala ke patutaoe ragau rae ita ka goangana. Ba ke pamiralalia sisiukita memena ka kaonaginapitangana kerea ta ri saunga ka goe rae ri ra lagalaga lagapotu nga bale nga ri, ta baina ri ngeke mate.

20“Na ka kae nginngina nae Moses naname ke toapisigia, ba ka i a goe tuna paenakena nge Nutu raguna. Ba keke pangngamasia nga bale ae tamana ka inname ka ri mologi. 21Ka ineke pulia lagapotu nga bale ae i, nae Pero tunapiau ke rave ta pangnge ma i a tuna. 22Ngarume na re ngae Isip keke palomatane Moses ka lomatana kinung nga ri. Ba i ke lele ma i a agau a kana ka gingginga raumana nga pangamologangana ba nga bainganame.

23“Ka inae Moses kana pesingmatana ka ri giaukaina lua na i ke bai ta loanga ta kelange ragau rae i re ngae Israel. 24Ba ka ine loa na i ke kele agau te e ngae Isip ine balvalia agau te nge ri. Ka bainae Moses ke loa ta kalaunge ba ke balia Isip laeala na ke mate. 25Moses ka lonangana roma, ragau rae i nga loreamatana roma i ka i a agau a Nutu ba'e ta ravungulele rea. Ava ri ke sane ke kelapatokone ollaeala. 26Me ngangaila, nae Moses ke lele nga Israelme ka ri lua ka ineke palivalvali rea, na i ke ava ta kangalele kerea ka pangamologangana roma, ‘Rapanung, ka onemea kinung ra koli ava kama ka palivalvali miau?’

27“Ava te e nge ri pana lua a i a baling puna ke botalale Moses, na ke role kia roma, ‘Tai ke puli one ta one kelanga te mangng ba kalingnana nge mangng? 28Alo bai ta sapingpunu iau base ino sapune Isip laeala ngalla ae?’ 29Na ka inae Moses longe pangamologa laeala na i ke ka'e Isip ba ke loa e lele ma i a agasila nga mogalo eke patoe kae Miria. Ngarume na i ka nena ka goe lua ra panung nga inaeala.

30“Ngarume ka ina pesingmatana giaukaina lua ke rongo tapu, na anggelo te ke lele nge Moses ngallo nga bega a matana ora sia toto ngia nga ina a sana ragau ngia kokoro nga kapangnga eke patoe kae Sainai. 31Ka inae Moses kele ollaeala na i ke kallo raumana nga kelangana. Ba ka ine loa kokoro ta inaeala ta baina i nge kelamasia, na i ke longe Nutu kalingngana ine role roma, 32‘Ka iau ae Nutu orae sisiukone memena ae Abaram bae Aisak bae Iekop ke kavkave.’ Minmina nae Moses mirana ke mammalu ka mataungana ba i ke matau ta kelangatupu ta inaeala.

33“Nae Nutu ke role kia roma, ‘Ngo rusulage kesingsilagi rae one, ta malle laekolong a one maisi kia ka i a mogalo e tupu. 34Iau ka kele re ngae Isip ineke tunge miralali reke bollau ta ragau rae iau. Iau ka longokale taningarea, na ka atu lagape ta ravungmalaga rea. Iala na one ngo atu nasai ta iau ka la bangagaliu one tae Isip.’

35“Moses laekia ka i a agau laeala mana orama Israelme ke tangulelea ka balinglagangarea kia roma, ‘Tai ke puli one ta one kelanga te mangng ba kalingnana nge mangng?’ Ka i a agau ae Nutu muni ba'e ta i nge kelapatali te ri ba nge ravulele rea ka gingginga ae anggelo e lele nge i nga bega a sia toto ngia. 36Moses laekia ke ngalu rea malaga ngae Isip, ba ke kuma ka kumangng reke gingging ba killa reke bollalau ngae Isip, ba nga Pelau E Tente, ba ngallo nga ina a sana ragau ngia ka pesingmatana ka ri giaukaina lua.

37“Moses laekia a iau rorole te ka i ae Moses laeala mana ame pala ne role ka Israelme roma, ‘Nutu ke la bange agau e toe kaona e base me iau ba ka la i e nge miau te.’ 38Ka i a agau e momo kala nga Israelme ka ineke katukala nga ina a sana ragau ngia. I ke momo nga inaeala kala nga sisiukita memena, ba ke momo kala nga anggelo e pamologa te i nga Kapangnga Ae Sainai. Ba ke rave pangamologa rae Nutu kanna reke momo passavele ta i kalangavasa rea te ita.

39“Avae sisiukita memena keke longosa te i. Keke tangulelea ba ngallo nga lorea keke bai ta kangagaliu tae Isip muni. 40Ka inae Moses mome panna te tale nga kapangng na keke role kae teiteikia ae Aron roma, ‘Ngo kuma ka nutu palu ta ri taongamuga kamangng ta mangng ka sana lomangngmatana ka taru e lele nge Moses laeala e ravumalaga mangng ngae Isip.’ 41Kae laeala ka i a kae a ri ke kuma ka nutu te a goanga a sinna ma bulmakau. Na keke balia posime ba keke tungu rea ma tungame te nutu a goanga laeala. Ba keke baia kaning a alangpaga ore nga oraeala a ri muni ke kuma kia ka kamareame. 42Avae Nutu ke bali ka gina te ri, ba ke tungu rea ta baingarea reke sosoali ta ri kavang ta mata reke momo ngailu nga tava. Ke loa kurumea pangamologa ineke pa'e nga lau ae ragau reke toe Nutu kaona roma,

“‘Ragau re ngae Israel! Ka ina miau ka momo
ngallo nga ina a sana ragau ngia
ka pesingmatana ka ri giaukaina lua,
na miau ka sana ka balia posime
ta tunga rea ma tungame te iau. Ke sa.
43Miau kaka paue balvale orae nutu aka patoe kae Malak,
ba kaka paue oru a sinna ma mata nga tava orae
nutu ae miau aka patoe kae Rampa;
ka ri ra nutu ra goanga ra miau ka kuma ki ta kavanga tao.
Minmina na iau ka la bange ragau ta ri ravungpatali ka miau
ta ina nge ngae Babilon bavana tetoto.’
44“Ava balvale ore nga Turungpota ke momo kala nge sisiukita memena nga ina a sana ragau ngia. Ba ri keke kuma kia basema inae Nutu panana kia te Moses kurumea Nutu pakosiningngana kia te i. 45Ngarume nae sisiukita memena reke rave balvale laeala nga tamarea memena keke paue kala nge ri ineke loakurumea Iosua. Ba keke paue kala nge ri ka ineke rave mogalo nga ragau ra Nutu taomalaga rea nga mallereame ine taoamugmuga kerea. Balvale laeala ke momo nga inaeala ta ke lele nga kae ae Revit 46a i a agau ae Nutu materaumane. Ba ka i a agau e ballage Nutu ta i nge kuma ka bale te orae Nutu ae sisiukia ae Iekop kavkave. 47Ava tuna ae Solomon ka i a agau ore kuma ka bale orae Nutu.

48“Avae Nutu E Ngailu Raumana ke sane momolu nga bale ra ragau ke kuma ki ka kamareame. Ba ollaeala ke loakurumea pangamologa a agau e toe Nutu kaona rolea pala e role roma,

49“Nutu ke role roma, ‘Tarang ae iau nga kelangpatali ke momo nga tava,
ba mogalo e ngape ka i a patangapaikala orae kaegu.
Minmina na miau ka sana kamiau gingginga ta kumangng ka bale ae iau,
ba ka sana kamiau gingginga ta kumangng ka mallegu e nga pannang kia.
50Ta iau muni ka kuma ka oru nginngina.’”
51Nae Stepan ke role ka ra nginngina reke tattara ngallo nga Ginunga Nga Reke Taoamugmuga Ka Iurame roma, “Ka miau ra longasakana! Lomiaume keke tangulelea Nutu palimule ba longamiaume keke rutukala ta pangamologa a kanna. Miau ka tongamiau kena mana ma sisiukamiau memena ra sana omorea ta ri loangakurumea Kannu E Tupu. 52Sisiukamiau memena keke pamiralalia ragau reke toe Nutu kaona kinung. Ba bole keke sapune reke tuture Barangalele ae Nutu kanna e Tupu atungngana e ngarume. Ba sonrau na miau kaka potulu kana ba kaka balia e mate. 53Ka miau ra ragau raka rave bangapaga rae Nutu kanna ra anggelome ke atupisigi ki, ava miau ka sana ka longo tao.”

Keke Tamalipune Stepan Ka Lollome

54Ka ina ravollalau nginngina ke longe pangamologa laeala, na ri ka iukerea kia raumana ba keke tampite ngingireame te i ka siarealalingana. 55Avae Stepan ke ponu kae Kannu E Tupu ba ke kelapatae ta tava. Na ke kele olamana ae Nutu e toakala bae Iesus ine maisi nga Nutu bavana e pe. 56Na i ke role roma, “Ngaka kela! Iau ka kele tava ke pulapatali bae Agau Tuna ke maisinsi nge Nutu bavana e pe.”

57Na ra nginngina kinung keke tangakale longareame ka kamarea, ba keke lavoalla kaligi ka kalingngareame. Na keke piraguru kinung te Stepan 58ba keke utulale lagapotu nga maga kunna laeala e bollau. Na keke tamalia ka lollome. Ba reke kuma ka ollaeala keke ule lungapaga ngae ri re ngapotu nga agau a taulai a giana nge Sol kaena puname.

59Ka ineke tantamalia Stepan tale na i ke kiu te Avolau roma, “Iesus One A Bollau, ngo rave kannugu.” Na i ke pupu ka banungkiame ba ke kiu kaligi roma, “Avolau, ko sono ngo ale baingarea laekia e soali te ri.” Ka ine role minmina tapu na matana kanname keke balipunu ka matengana.

60

Sol Ke Pamiralalia Ra Lopatokonakana Te Karais Reke Katualla Kinung