Joh 6 | MVA | STEP | Bong alu dilako muridi nge Iesus dang* biabia ara Galili (ara takaia Taibirias) nge itotoki be ege takaianao ilako.

‏ John 6

Iesus ‘5,000’ Moane Iakolangdi

(Mat 14:13-21; Mar 6:30-44; Luk 9:10-17)

1 Bong alu dilako muridi nge Iesus dang* biabia ara Galili (ara takaia Taibirias) nge itotoki be ege takaianao ilako. 2 Be tamoata be aine dum kanabiabia teke nge itagai. Iesus kilala kaiboangdi moremore-o iemaki nge dita ka ditagai. 3 Kodeka Iesus buku tekenao ilako be isoakiria tagataga* ne zaiza. 4 Iuda moanako nedi biabia ara ‘Pasoba’* nge ambe isaringa.

5 Iesus igea be tamoata be aine dum kanabiabia teke taona ditaotao be ite nge Pilip bokai irai, “Kangkang inanga tazazai be tamoata be aine ngaedi tandi be dakang?” 6 (Iesus nena-la nge ikaua masa rakana ngaemaki. Ata ngena ono Pilip ngatoi kana ka bokai ipile.)

7 Be Pilip ikatu be bokai ipile, “Kalea lima-toli zazanga nedi tadoki be kangkang tazazai nge tago iboadu tamoata be aine ngaedi ono takolangdi. Dikoko-tina-ma! Muku-tina-muku tanege, ata tago masa daboadu.”

8 Makara nge tagataga* ne teke ara Endru, Saimon Pita tari bokai ipile, 9 “Natu moane teke maka isoaki ‘bereti’ kana kangkang ‘bali’ oti ememaki lima be ika kana rua idokidoki. Ata nge masa tamoata ira dakang? Dikoko-tina ma!”

10 Be Iesus itaguraki be bokai iradi, “Kamaradi be dasoakiria.” Makara nge siresire iauia ono soakinga ieno. Bokaibe tamoata be aine moarunga disoakiria. Moane-la makara disoaki nge ‘5,000’ moarunga. 11 Kodeka Iesus ‘bereti’ idoki be Nanaranga iperui be tamoata be aine makara disoaki nge inegedi. Alauri nge ika bokai ibasaki. ‘Bereti’ be ika inege be moarunga nge rerengadia-lo iandi nibe diboadu-tina.

12 Moarunga dimoanako be didoli-tina nge Iesus tagataga ne bokai iradi, “Kangkang enobangadi kamabudinaki. Moaki tabizagam-ba.” 13 Kodeka tagataga ne ditaguraki be kangkang tamoata be aine dimoanako be dimuleaki nge dibudinaki be raba kanabibia kulemoa-be-rua diau. ‘Bereti’ lima ane ka kangkang ngae emaka ipura be tamoata be aine dimoanako, ata zongzong-la ieno-ba.

14 Tamoata be aine makara disoaki Iesus kilala* kaiboangi ngae iemaki be dite nge bokai dipile, “Moimoina-tina ngai ka ‘Propet’* makare kateka-o ngapura kana!” 15 Makara nge Iesus ikaua tamoata be aine ngaedi ambe damai be dadoki-repeki be tago rerengana-lo be anuatanepoa kandi bokana danangai kana. Bokaibe rubena-ba be buku kaba-lo ilako.

Iesus Dang Kusi-nao Ialale

(Mat 14:22-33; Mar 6:45-52)

16 Ambe rairaituka nge Iesus tagataga* ne ditaolako dang biabia ara Galili-lo. 17 Kodeka kati rebareba-o dibuli be Kaperneam dalako kana. Ambe irodo, ata Iesus tago isi ipurakadi. 18 Oasa ambe ikai be dang ambe ikauborua-ramo. 19 Iesus tagataga* ne nge diore be ambe dang lukangana-o direbareba ^{▼▼Kaleti pile-lo nge ‘3 mail’ bokana.} noko Iesus dang kusi-nao ialale be taonadi itaotao be dite. Dite nge taburidi dira-tina. 20 Kodeka Iesus bokai ipile, “Taburi-ming moaki dira! Ngena ngau.” 21 Makara nge direre-tina Iesus kati-o dasalangaki kana, ata ambe oaikiki-tina kaba odio dilakolako-lo ditoka.

Tamoata Be Aine Iesus Dilelelei

22 Izama nge tamoata be aine dum biabia dang* biabia Galili ege takaianao disoaki be perekadi dipura nge kaba bokai dita kati rebareba tekena-la ka makara ieno. Di dikaua Iesus tago kati ono tagataga* ne dialale-o ibuli. Tagataga ne nge rubediaba ka dialale. 23 Kodeka kati takadi Taibirias-lonalona nge makara dipura be kaba odio tamoata be aine Tanepoa ‘bereti’ iperutaki be dikang kana nge saringadi ditoka. 24 Tamoata be aine kaba bokai dita Iesus ki tagataga ne tago makara disoaki nge kati-o dibuli be Kaperneam-lo Iesus dalelei kana be dilako.

Iesus Ka Kangkang Ono Moauringa

25 Bong tamoata be aine dang biabia ditotoki be ege takaianao dilako be Iesus dite nge bokai ditegi, “‘Tisa,’* aira be makare kupura?”

26 Be Iesus ikatu be bokai ipile, “Moimoi ka ura-kaming! Nge tago kilala* kaiboangdi uemaki kaita be labudi kakauataki ka kaleleleia. Tago! Ngena uakolang-kaming be kadoli-tina ka kaleleleia! 27 Moaki kangkang maka digoalagoala kanabe kamalipilipi. Moaki. Kangkang ono moauriuri-la nem-kusoaki soaki ipurapura kanabe kamamalipilipi. Kangkang bokainaina masa Tamoata* Natu ngang-kaming. Tamoata Natu-o ka Nanaranga kilala ne ono kauataka nge inangai, be labu ngaenao ka inepi be makare kateka-o ipura.”

28 Kodeka bokai ditegi, “Rakana gaemaki be masa Nanaranga malipi ne gaememaki?”

29 Be Iesus ikatu be bokai ipile, “Nanaranga malipi ne nge bokai: Tamoata maka inepi be makare ipura nge lama kamaunani.”

30 Be di kaba ditegi, “Kilala* kaiboangi nangata masa goemaki be gate be lama gauni? Masa rakana goemaki? 31 Tubuma toira kangkang ara ‘mana’ nge lulu kaba-lo dikang, Nanaranga-la ‘Buku’ ne ipile bokana. Nanaranga* ‘Buku’ ne bokai ipile, ‘Kangkang lang anua-lonalona iandi be dikang.’” ^{▼▼Eks 16:4; Nim 9:15; Sam 78:24-25}

32 Be Iesus ikatu be bokai iradi, “Moimoi ka ura-kaming. Kangkang Moses toira tubu-ming iandi nge tago kangkang lang anua-lo ka ibala. Tago! Ata kangkang maka Tamagu iang-kaming nge ka kangkang kalingo be lang* anua-lo be ibala. 33 Maka ma Nanaranga kangkang ne nge tamoata lang anua-lo be ibala. Be ngai ka tamoata be aine kateka ngaenao ono moauringa ianiandi.”

34 Be di bokai dipile, “Biabiadi, kangkang ngae izamaizama goaniang-kama.”

35 Makara nge Iesus bokai iradi, “Ngau ka kangkang ngae gokangkang be moauriuri-la gosukoaki! Tamoata naita ngau-lo imai nge tagona-tina iboadu tole ngamate. Be tamoata naita ngau lama iunana nge tagona-tina iboadu madole ngamate. 36 Ata ambe urakaming-doi. Katea, ata lama tago kaunana! 37 Tama-gu ka itaguraki be tamoata nangata idoki be ngau iana masa tamoata ngae ngau-lo ngamai. Bokaibe tamoata naita ngau-lo imai nge tagona-tina iboadu mtaoni be ngalale. 38 Maka ma ngau lang anua-lo be makare ubala nge tago rerengagu ka mtagadi kana ka ubala. Tago-tina. Nepinepi negu rerengana mtagadi kana ka makare ubala. 39 Nepinepi negu rerenga bokai dieno: Tamoata be aine ngau iana nge moakina-tina teke ileua. Moaki-tina. Tamoata be aine ngau iana nge moarunga marangakidi be bong alalaurituka-o nge moauriuri-la dasukoaki. 40 Bakara, Tamagu rerenga nge bokai: Tamoata moarunga Natu dite be lama diunani nge moauriuri-la nem-kusoaki dasukoaki. Bokai masa bong alalauritukao marangakidi be moauriuri-la dasukoaki.”

41 Iesus bokai ipile, “Ngau ka kangkang ngae lang* anua-lo be ubala,” nge Iuda tamoata ditaguraki be digulungaetaki. 42 Be bokai dipile, “Tamoata ngae ka Iesus, Iosep natu ki taila? Tama be tina takauatakidi! Nge bakara be bokai ipile lang anua-lo be ibala?”

43 Be Iesus ikatu be bokai iradi, “Moaki makara neming-la mara-ming kagulungaengae! 44 Tamoata tago teke iboadu rerenganaba-lo be ngau-lo ngamai. Tago-tina! Tamagu inepia be makare upura ka ngarepeki be masa ngau-lo ngamai. Tago irepeki nge tago ngamai. Be bong alalaurituka-o masa ngau marangaki be moauriuri-la ngasukoaki. 45 ‘Propet’* bokai digere, ‘Tamoata moarunga masa Nanaranga ngasuledi.’ ^{▼▼Ais 54:13} Bokaibe tamoata naita Tama-gu ilongori be sule ne idoki be ikaua masa ngau-lo ngamai. 46 Ata nge tago bokai upile tamoata teke ambe Tamagu ite. Tago. Tamoata-la Nanaranga-lo be ipura ka Tama-gu ite.

47 “Moimoi ka ura-kaming! Tamoata naita lama iuni nge moauriuri-la nem-kusoaki ngasukoaki kana. 48 Ngau ka kangkang gokang be moauriuri-la gosukoaki kana! 49 Toira tubu-ming kangkang ara ‘mana’ lulu kaba-lo dikani, ata ambe dimate. 50 Ata kangkang lang* anua-lo be ibala nge bokainaina: Tamoata naita ikani nge tagona-tina iboadu ngamate. 51 Ngau ka kangkang moauriuri-la isukoaki ngae lang anua-lo be ibala. Tamoata naita kangkang ngae ikani nge tagona-tina iboadu ngamate. Masa bokaina-la moauriuri ngasukoaki. Kangkang maka ngau miani kana nge negu tamoata-gu. Tamoata-gu ngae ka tamoata be aine moarunga kateka-o uiandi be ono moauriuri-la dasukoaki kana.”

52 Iesus bokai ipile nge Iuda namadi dira-tina be nedia-la maradi bokai diegore, “Masa bakara be tamoata ngae ne tamoata ngang-kita be takani?”

53 Bokaibe Iesus bokai iradi, “Moimoi ka ura-kaming! Tamoata* Natu ne tamoata tago kakani ki daraka tago kasing nge tagona-tina iboadu ono moauringa ngaeno-kaming. 54 Tamoata naita tamoata-gu ikani be daraka-gu ising masa nem-kusoaki ngasukoaki, be bong alalaurituka-o masa ngau marangaki be moauriuri ngasoaki. 55 Maka ma tamoata-gu nge kangkang-tina, be daraka-gu nge dang-tina singsing. 56 Tamoata naita tamoata-gu ikani be daraka-gu ising nge ngau-lo isoaki be ngau ngaia-lo usoaki. 57 Tama-gu moauriuri-la sukoaki ka inepia be ngai kana ka ngau moauriuri usoaki. Bokainatuka-la, tamoata naita ngau ikana masa ngau kanabe moauriuri-la ngasukoaki. 58 Kangkang ngae ka lang* anua-lo be ibala. Kangkang ngae nge tago kangkang toira tubu-ming dikani be dimate bokana. Tago. Tamoata naita kangkang ngae ikani masa moauriuri-la ngasukoaki. Tago iboadu ngamate.”

59 Iesus pile ngaedi Kaperneam anua-lo be ipile. Pera nedi ono serereinga-lo isulesuledi be ipile.

Tagataga* Kokoko Iesus Dipereki

60 Pile bokainaina dilongo nge tagataga ne kokoko-tina bokai dipile, “Sule ngaedi nge dikaiboang-tina! Masa naita sule bokainaina ngadoki?”

61 Ata Iesus ikaua rakana kata ka tagataga ne digulungaengaetaki. Bokaibe bokai iradi, “Pile ngaedi dilo-sururu-kaming ki? 62 Ak, Tamoata* Natu matamata isoaki kanana-lo ngakaukautaki be kamate masa bakara? 63 Bokai kamakaua: Oli Spirit ka ono moauriuri soakinga tamoata ianiandi. Tamoata-ming nge kanaba. Bokaibe pile ngaedi ura-kaming nge Oli Spirit ne, be ono moauringa odio dieno. 64 Ata kam alu nge lama tago diuni.” Iesus bokai ipile, bakara, matamatana-la be Iesus ikaua tagataga ne nangatadi masa lama tago dauni, be naita masa ngadoki be erekei ne luma-dio nganangai. 65 Bokaibe kaba bokai iradi, “Labu ngaenao ka bokai ura-kaming: Tamoata tago teke iboadu ngau-lo ngamai. Tago-la. Tama-gu isumoalani ka iboadu ngau-lo ngamai. Tago be tago!”

66 Bokaibe tagataga ne kokoko-tina dipereki be dialale, be kaba alauri nge tago ditagatagai. 67 Kodeka Iesus tagataga ne kulemoa-be-rua itegidi, “Be kam? Kamapereka kana karere ki?”

68 Be Saimon Pita ikatu be bokai irai, “Tanepoa, masa naitai-lo galako? Moauriuri-la nem-kusoaki soaki ipurapura nge pilengam-lo ka ieno. 69 Keka lama kiuni be kikaua kaiko Kusim Rata, be kaiko nge Nanaranga tamoata ne.”

70 Kodeka Iesus bokai iradi, “Ngau ka kam kulemoa-be-rua udoki-kaming be unanga-kaming. Ata teke mara-ming nge Satang!”* 71 Nge bokai ipile nge Iudas, Saimon Iskariot natu ka irangaki. Iudas nge Iesus tagataga ne kulemoa-be-rua kata, ata alauri masa Iesus ngadoki be erekei luma-dio nganangai.