Luk 12 | NHR | STEP | Gaa koes kò kaias xg'aes tcám̀-tcám̀s khóè ne di sa xg'aea hãa, ne kò xáèkua hãa i kòm̀ ga káà a, kam kò Jeso ba Gam di xu xgaa-xgaase-kg'ao xu cgoa tc'ãà a tshoa-tshoa a máá: “Farasai xu di péré gãé-gãean koe méé xao q'õésea hãa, ncẽe qãè khóèan khama ko ma kúrúse igaba cg'ãè cau xu.

‏ Luke 12

Jeso ba ko khóè ne q'ãa-q'ãa Farasai xu ka

(Mt 10:26-27)

1 Gaa koes kò kaias xg'aes tcám̀-tcám̀s khóè ne di sa xg'aea hãa, ne kò xáèkua hãa i kòm̀ ga káà a, kam kòJeso ba Gam di xu xgaa-xgaase-kg'ao xu cgoa tc'ãà a tshoa-tshoa a máá: “Farasai xu di péré gãé-gãean koe méé xao q'õésea hãa, ncẽe qãè khóèan khama ko ma kúrúse igaba cg'ãè cau xu. 2 Wèés gúùs ẽe chóm̀sea hãa sa gha xgòre-kg'aiè, si gha wèés tchõàs ẽe chóm̀sea hãa sa q'ãase. 3 Eẽ xao ko ntcùúan q'oo koe kg'ui sa gha x'áàn q'oo koe kóḿse, si gha gataga ẽe xao kòo nquuan q'oo koe c'am̀ sa thẽé nquuan tco̱be koe nxàese.

Q'áòè gha ba

(Mt 10:28-31)

4 “Tíí ka c'ẽea tuè, bìrí tu ur ko, a ko máá: Táákhóè ne ẽe ko tc'áró ba cg'õo, a ne a gaa koe guus ka kúrú ne gha gúù úú tama ne q'áò guu. 5 Igabar gha bìrí tu u dìí ba méé tu q'áò sa:Nqarim ẽem kòo cg'õoa xg'ara ne ko chõò tamas c'ees dxãwam dis koe xaoa úú di qarian úúa hãa ba méé tu q'áò. Eè, bìrí tu ur ko, q'áò Me méé tu! 6 A 5 tsa̱rá zia gáé mari-coa tsara cgoa x'ámáguè tama? Igabas cúís ga sa Nqarim ka c'urùèa hãa tite. 7 I gataga wèé c'õòan tcúúa tu di ga nxáráèa. Ke táá q'áò guu, káí zi tsa̱rá zi ka tu kaisase cgáé tu u ke.

Nxàea tcg'òóse sa hẽé naka Kreste ba xo̱ase sa hẽéthẽé e

(Mt 10:32-33; 12:32; 10:19-20)

8 “Bìrí tu ur ko a ko máá: Dìím wèém ẽe gha khóè ne cookg'ai koe Tíí ka nxàese bam gha Khóèm dim Cóá ba thẽé Nqarim di xu moengele xu cookg'ai koe nxàea tcg'òó. 9 Igaba dìím wèém ẽe gha khóè ne cookg'ai koe xo̱ase Te ba gha Nqarim di xu moengele xu cookg'ai koe xo̱aseè. 10 Me gha wèém khóèm ẽe ko Khóèm dim Cóám ka cg'ãèse kg'ui ba qgóóa mááè, igaba ẽe gha Tcom-tcomsam Tc'ẽem ka cg'ãè kg'uian kg'ui ba cuiskaga qgóóa mááèa hãa tite.

11 “Igaba ẽe ne kòo còrè-nquu xu koe hẽé naka x'áèan di xu kaia xu koe hẽé naka tc'ãà-cookg'ai xu koe hẽéthẽé xo̱ara máásean ka tcãà tu u, ne méé tu táá káíse tc'ẽe-tc'ẽese guu, dùú sa tu gha nxàe sa, kana nta tu gha ma nxàe e sa, ncẽem x'aèm kòo hàà ne tu gha nxàe tu gha sa máàè ke, 12 Tcom-tcomsam Tc'ẽe ba gha ẽem x'aèm ka xgaa-xgaa tu u, dùú sa méé tu nxàe sa ke,” tam méé.

Qguùam khóèm káà tc'ẽem dis sere-sere sa

13 C'ẽem khóè ba kò ẽes xg'aes q'oo koe guu a Jeso ba bìrí a máá: “Xgaa-xgaa-kg'ao Tseè, tíí kíím cgoa kg'ui nakam sitsam ka xõòm x'óóa guua zi gúù zi tíí cgoa q'aa-q'aaku,” témé. 14 Igabam kò Jeso ba xo̱a me a máá: “Khóè tseè, dìí na qarian máà Tea, gúùa ner gha q'aa-q'aa tsao o di i?” témé. 15 MeJeso ba bìrí ne a máá: “Bóò naka tua chìikuan koe q'õése, khóèm dis kg'õè sa gúù zi káí zi ẽem kàoa hãa zi koe hãa tama ke,” témé.

16 A ba a ncẽes sere-sere sa bìrí ne a máá: “C'ẽem khóèm qguùa kò hãa ba xg'ao hàna, gam dim xháràm kòo káí tc'õoan kúrú ba. 17 Me tcáóa ba koe tẽèse a máá: ‘Dùú ra gha kúrú? C'ẽe qgáì gar úú tama ka, tiri tc'õoa ner gha tòóa mááse e,’ témé. 18 Kam ko máá: ‘Ncẽea ra gha hẽé ga a: Tòóa máásean di xu nquu xu tiri xur gha ko̱be a ra a kaia xu tshào, a tiri mabere cãan hẽé naka tiri zi gúù zi c'ẽe zi hẽéthẽé gaa koe tòó. 19 Ra ghanxãaska bìríse a máá: ‘Qãè zi gúù zi wèé zi ẽer ko qaa zir úúa hãa, káí kurian gha kg'õèkagu te zi. A ra a gha kg'õè sa thamkase séè, a gha tc'õó a kg'áà, a ra a qãè-tcaoa mááse,’ ’ témé. 20 Igabagam ko Nqari ba bìrí me a máá: ‘Tsáá khóè tsi káà tc'ẽe tseè, ncẽem ntcùúm ka tsi gha kg'õèa tsi séè cgaeè, ka zia gha nxãaska ẽe tsi kúrúa máásea hãa zi gúù zi dìín di ii?’ témé. 21 Ncẽea i gha ii ga a, dìím wèém ẽe ko x'aia ba tòóa mááse ba Nqarim cookg'ai koe qguù tama,” tamJeso ba méé.

Káíse tc'ẽe-tc'ẽese sa

(Mt 6:25-34)

22 Me Jeso ba Gam di xu xgaa-xgaase-kg'ao xu bìrí a máá: “Gaa domkar ko bìrí xao o, a ko máá: Táá gaxao di kg'õèan ka káíse tc'ẽe-tc'ẽese guu, dùú xao gha tc'õó kana dùú xao gha cgáé-q'ooa xao koe hã̱a sa. Kg'õè sa tc'õoan ka cgáé si i, me tc'áró ba qgáían ka cgáé me e ke. 23 Kg'õè sa tc'õoan ka kaisase cgáé si i, me cgáé-q'oo ba qgáían ka kaisase cgáé me e. 24 Ho̱aran bóò, xhárà tama i hãa, a tcuù tama, a tc'õoan i gha tòóa mááse nquuan úú tama, gabàm ko Nqari ba xárò o. Tu gatu tsa̱rán ka kaisase cgáé tu u. 25 A gatu ka c'ẽem dìí ba gha kg'õèa ba di cáḿan koe káíse tc'ẽe-tc'ẽesean ka cáḿ ba càù? 26 Ncẽes gúùs cg'árés kúrú kaga tu ko tààè, ka tu koáé nxãaska dùúska c'ẽe zi ka káíse tc'ẽe-tc'ẽesea máá? 27 Bóò, nta zi qãáka di zi x'aa zi ii sa, zi ko ma tso̱m sa; tséé tama zi hãa, a zi a gataga qgáían qgãéa mááse tama. Igabar ko bìrí tu u,x'aigam Solomonem ga ba kò gam di x'aian wèé koe ga ncẽe zi x'aa zi ka c'ẽea zi khama ma hã̱a tama. 28 A ncẽè Nqarim kòo qãáka di dcãan ncẽe ko ncẽe cáḿ ka hãa, a q'uu ka c'eean q'oo koe xaoa tcãàè, nxãan ncẽeta ma hã̱akagu, nem gha tseegukaga cgáése gatua hã̱akagu tu u, oo, gatu ncẽe cg'áré dtcòm̀an úúa tuè?

29 “Ke tu táá dùú sa tu gha tc'õó kana kg'áà sa qaa guu, naka káíse tc'ẽe-tc'ẽese guu. 30 Tãá zi qhàò zi di nea ko wèé gúùan ncẽe ga qaa, Me gatu ka Xõòm ga ba ncẽe gúùan tu ko qaa sa q'ana hãa. 31 Igabaga méé tu kg'aika X'aigam Nqarim di x'aian qaa, naka tua gha ncẽe zi gúù zi wèé zi thẽé máàè.

Nqarikg'ai di qguùa ne

(Mt 6:19-21)

32 “Ghùu-coa tuè, táá tu q'áò guu, qãè-tcaokagu i ko gatu ka Xõò ba, Me gha ntcõó-q'ooan máà tu u ke. 33 Eẽ tu úúa hãa zi tu x'ámágu, naka tua gazi di marian dxàua ne khóè ne máà. Cg'ãa-cg'anase tama qgóán tu kúrúa mááse,naka nqarikg'ai di qguùan ncẽe kaà titecgoa, cúí ts'ãà-kg'ao kaga cúù-cuuse cgaeè tite e kana tcg'ãàn kaga tc'õóè tite e. 34 Eẽ tsari qguùan hãa koe i gha gataga thẽé tsari tcáóan hãa khama.

Kókòa hãa xu qãà xu

35 “Tséé sa méé tu kg'ónòsea máána hãa, naka i gatu di x'áà-x'aa-kg'ai cgoa di gúùan ko ka̱ru. 36 Gane ka q'õòse ba qãà hãa ne tséé-kg'ao ne khama ma, séèkuan dis kõ̱ès koe kò qõòa hãa ba. Eẽm ko hàà a ko nquu-kg'áḿ ba xg'áḿ-xg'am, ne gha kúúga xgobekg'ama máá me ne. 37 Eẽ xu qãà xu, ncẽe gaxu ka q'õòsem ko hàà a hàà sao-xg'ae xu kókòa hãa xu ka i gha kaisase cgáé ii. Tseegukar ko bìrí tu u: Tsééam gha máá xu sam kg'ónòsea máána hãa, a gha tafolem koe ntcòo xu, a tsééa máá xu. 38 Eẽ gaxu ka q'õòsem kòo ntcùú ka hàà kana ntcùú nqáè ka igaba gha kókòa hãa xu qãà xua ts'ee-ts'eekg'aièa. 39 Igaba méé xao ncẽe sa q'ana hãa: Ncẽè nquu ba kàoa hãam khóèm kò q'ana hãa ts'ãà-kg'aom ko dùútsa x'aè ka tcãà sa, nem ga kò táá gam dim nquu ba guu me khõaèa hãa. 40 Ke méé tu gatu igaba kg'ónòsea hãa, Khóèm dim Cóá ba gha tcom tama tu hãam cáḿ ka hàà cgae tu u ke,” tam méé.

Tcom-tcomsa kana tcom-tcomsa tamam qãà ba

(Mt 24:45-51)

41 Petere ba kò máá: “X'aigaè, ncẽes sere-seres ncẽe Tsi ko nxàe sa koáé sixae cgoa kg'ui, kana saa ko wèém khóèm cgoa kg'ui?” témé. 42 Me X'aigamJeso ba xo̱a me a máá: “Kháé dìí ba nxãaska tcom-tcomsa a tc'ẽegam qãà baa? Ncẽe gam ka q'õòsem gha nquua ba di qarian máà ba, me qãè x'aè ka gaxu di tc'õoan máà xu ba. 43 Ts'ee-ts'eekg'aièa baa ẽem qãà ba, ncẽe gam ka q'õòsem ko hàà nem ko hàà sao-xg'ae me ko gatà hẽé ba. 44 Tseegukar ko bìrí tu u a ko máá: wèé zi gúù zi ẽem úúa hãa zi di qaria nem gha gam koe tòó. 45 Igabaga ncẽè ẽem qãàm ko tcáóa ba q'oo koe bìríse a máá: ‘Tíí q'õò ba ãoa hãa a qháése hàà tite,’ témé, a ba a tshoa-tshoa a c'ẽe ne qãà ne xg'áḿku cgoa, a tc'õó a kg'áà a tshoa-tshoa a nqàre, 46 nem gha ẽem qãàm ka q'õòse ba tcom tamam hãam cáḿ ka hàà, c'úùam hãa x'aè ka, a ba a gha hàà xgàra me, a ẽe tcom-tcomsa tama ne cgoa xg'ae-xg'ae me.

47 “Qãàm ẽe gam ka q'õòsem ko qaa sa q'ana hãa, igaba kg'ónòse naka kúrú si tama ba gha káítsa̱man xg'áḿmè. 48 Igaba ẽem kúrúa hãas domkam ko xgàraè sa c'úùa hãam qãà ba gha cg'oròtsa̱man xg'áḿmè. Wèém ẽe káían máàèam koe i gha káían qaaè, ẽe kaisase káían máàèam koe i gha gataga kaisase káían qaaè.

Jeso ba ko q'aa-q'aase sa óá

(Mt 10:34-36)

49 “Nqõómkg'ai koer gha hàà c'eean óá kar hààra, a kò gataga káíse ncàm̀aa, nxãakamaga i ga kò ka̱rukaguèa sa! 50 Tcguù-tcguuku sa hàna tcguù-tcguuèr gha ko sa, gaas kar qgóóèa si gha nxãakg'aiga síí xg'ara. 51 Nqõómkg'ai koer ko hàà tòókuan óá, ta tu gáé tc'ẽea? Bìrí tu ur ko: nxãas tama si i, igabar ko q'aa-q'aase sa óága. 52 Ncẽe koe guus ka ne gha 5 ne khóè ne cúím x'áém di ne q'aa-q'aaè, ne gha nqoana ne cám̀an cgoa táá kóḿku, i cám̀an táá nqoanan cgoa kóḿku. 53 Q'aa-q'aaè ne gha, me xõò ba cóám cgoa táá kóḿku, me cóá ba xõòm cgoa táá kóḿku, si xõò sa cóás cgoa táá kóḿku, si cóá sa gaas ka xõòs cgoa táá kóḿku, si c'uì sa c'uìse-coas cgoa táá kóḿku, si c'uìse-coa sa c'uìses cgoa táá kóḿku,” tam méé.

X'aèm di zi x'áí zi

(Mt 16:2-3)

54 A ba a xg'ae zi bìrí a máá: “Túú-c'õò sa tu kò bóò si ko cáḿs ko tcãà xòè za guu a ko qaò ne tu ko kúúga máá: ‘Tuu i ko sene,’ témé, i gataga ii. 55 Dtcẽè xòè za guuam tc'ãá ba tu kòo bóò ne, tu ko máá: ‘Sene i gha kaisase kùrusa a,’ témé, i gataga ii. 56 Gatu khóè tu qãè khóèan khama ko ma kúrúse tuè! Nqõómkg'ai hẽé naka nqarikg'ai hẽéthẽé koe gha kúrúse zi gúù zi nxàe tu q'ana hãa, igaba tu dùús domka x'aèan di zi x'áí zi nxàean c'úùa hãa?

Tsarim chìbi-chibi-kg'aom cgoa qhàìs koe dtcòm̀kua ne

(Mt 5:25-26)

57 “Dùús domka tu cúíaga bóòa tcg'òóa mááse tama qãè gúùan kúrúè gha a? 58 Eẽ ko chìbi-chibi tsim cgoa, méé tsi wèé qaria tsi kúrú naka tsao xg'aen ntcõó naka ẽes chìbi sa nxàe nakas qanega tsao dàòm q'oo koe hãa a xgàrakuan dis qhàìs koe síí ta ga hãase chõò. Nxãa tama kò ii nem gha xgàra-kg'aom tshàu q'oo koe tcãà tsi, me gha xgàra-kg'ao ba qáé-kg'aom tshàu q'oo koe tcãà tsi, tsi gha qáé-nquus koe tcãàè. 59 Bìrí tsir ko a ko máá: Cuiskaga tsi gaa koe tcg'oara hãa tite, a gha nxãakg'aiga síí ẽe qaùa hãam mari-coa ba suruta,” tam méé.