Mar 12 | NWI | STEP | Yermamə kɨrik rɨmnəsim kɨn grep ye kafan plantesen, markoparɨn-pən. Kɨni mɨkɨr kwətəgtap kɨrik kape nəviəsɨs-pənien kwənkwai grep ikɨn. Mə nehen tukraiyu, kɨvəh kor waen kɨn. Kɨni in mor nimə apomh kɨrik mə tukramərer aikɨn mamarha huvə tuk kafan plantesen. Kɨni in mərəhu plantesen ai ye kwermɨ narmamə tɨksɨn, tukhapɨk nəriə tɨksɨn, mhavəh-si-pən nan kɨrik rəmhen kɨn nərokien. Marə, mɨtərhav mɨn aikɨn mɨvən ye tanə pɨsɨn.

a 12:1Aes 5:1-2

c 12:8 Hib 13:12

d(Sam 118:22,23)

e 12:13 Luk 11:53-54

f 12:17 Rom 13:7

g 12:18 Wok 23:8

i(Eks 3:2,6)

k 12:28 Luk 10:25-28

l(Dut 6:4-5)

m(Lev 19:18)

n 12:331 Saml 15:22; Hos 6:6

p(Sam 110:1)

r 12:43 2 Kor 8:12

‏ Mark 12

Yesu rɨmɨni nuhpɨkɨnien kɨrik kɨn plantesen kape grep

(Mat 21:33-46; Luk 20:9-19)

1 Yermamə kɨrik rɨmnəsim kɨn grep ye kafan plantesen, markoparɨn-pən. Kɨni mɨkɨr kwətəgtap kɨrik kape nəviəsɨs-pənien kwənkwai grep ikɨn. Mə nehen tukraiyu, kɨvəh kor waen kɨn. Kɨni in mor nimə apomh kɨrik mə tukramərer aikɨn mamarha huvə tuk kafan plantesen. Kɨni in mərəhu plantesen ai ye kwermɨ narmamə tɨksɨn, tukhapɨk nəriə tɨksɨn, mhavəh-si-pən nan kɨrik rəmhen kɨn nərokien. Marə, mɨtərhav mɨn aikɨn mɨvən ye tanə pɨsɨn. ^a 2 Kɨni kwənkwai grep rɨmhiak, kɨni yemehuə kape plantesen rher-pən kɨn kafan manaja mə tukrɨvən məm narmamə yamə mɨne kɨsəsim aikɨn mə tukhavəhsi-pən grep ne yamehuə kape plantesen, rəmhen kɨn nərok kafan. 3 Mərɨg iriə kɨsarar, mharaptərəkɨn manaja ai, mɨsərkɨs-ərkɨs, mɨsher-pən kɨn mə tukrɨrerɨg, mhapəh nhavəhsi-pənien nar kɨrik kɨmin. 4 Kɨni yamehuə ai rarə mher-pən mɨn kɨn kafan kɨrik yermamə. Rɨvən, kɨni khauh kapən kapə, mɨsor ahas pən tukun. 5 Ǝmaikɨn, yamehuə kape plantesen rher-pən mɨn kɨn yermamə kɨrik mɨn. Mərɨg khauh mɨn mɨshopni. Kɨni mərɨg yemehuə ai kape plantesen rher-pən mɨn kɨn kafan tɨksɨn narmamə khavən; narmamə mɨnə ai kɨsor ahas pən mɨn tuk əriə. Tɨksɨn kasərkɨs-ərkɨs əriə; kɨni tɨksɨn kɨmuh əriə, khopni əriə. 6 Kɨsor məknaikɨn mamhavən, yamehuə kape plantesen, kafan narmamə kwənharkək. Kafan yermamə kɨrikianə əmə: Tɨni keikei. Rher-pən mɨn kɨn mə tukrɨvən. Ye nərɨgien kafan rɨmə, ‘Tukmə ror tuksəm kafak kwajikovə, khasiai.’ 7 Mərɨg iriə kɨmɨsəm khamə, ‘Kwajikovə atuatuk e kape yamehuə kape plantesen. Pəh kɨshopni pəh plantesen e tukror kapətawə kɨn.’ 8 Məknekɨn kharaptərəkɨn, mɨshopni, mharəh nɨpran mɨsarkwərhav kɨn ye nəkwai plantesen.” ^{▼▼12:8 Yesu ramni nuhpɨkɨnien kape plantesen mə nəmə Isrel kɨmɨshopni profet tu mɨnə tɨksɨn kape Kughen, kɨni mərɨg ruɨrkun ta mə tukshopni mɨn In.
,} ^c

9 Yesu rɨni-pən tuk nəmehuə mɨnə ai mə, “?Yamehuə kape plantesen ehuə tukrhawor mɨn? Tukrɨvən mhopni-hopni narmamə mɨnə a, mərəhu-pən plantesen ye kwermɨ narmamə pɨsɨn. 10 Tukmə ror kɨmiə nakhapəh nɨsəvhekɨn-hanə-yen nəgkiarien yame Nəkwəkwə kape Kughen rɨmɨni mɨmə,

“‘ ‘Səpaag e, yame narmamə kape nəvhirəkɨnien nimə kɨmɨsarakikɨn,
mərɨg Kughen rɨmnor in ruauə Səpaag huvə yame tukrəkɨr məkupən.
11 Nar e Kughen Yermaru rɨmnor.
Rɨkitawə ragien pɨk tukun.’” ^d
12 Kɨni nəmasur mɨnə ai kɨmɨsorkeikei mə tukharaptərəkɨn Yesu, meinai kharkun mə kafan nuhpɨkɨnien ramni hah əriə. Mərɨg iriə kɨmnhagɨn kɨn narmamə, mɨsap.

Farisi mɨnə khamə tukhavəh-si əhu Yesu tuk nəgkiarien ye nɨkarɨn kape takis

(Mat 22:15-22; Luk 20:20-26)

13 Kɨni nəmehuə mɨnə tɨksɨn kɨsher-pən kɨn Farisi mɨnə, mɨne nukwhao kape King Herod, khauə mɨsaiyoh Yesu kɨn naiyohyen əutən kɨrik mə tuksəm-ru mə tukrɨni nəgkiarien kɨrik rɨpəh nəmhenien. ^e 14 Kɨni ai iriə khauə mɨsəm In, mhani-pən tukun mhamə, “Yhajoun. Yakharkun mə Ik yermamə atuatuk. Nakpəh nɨgɨnien kɨn yermamə mə to rɨvi kafam nərɨgien, meinai rɨkim rɨpəh nəsɨkien mə yermamə kɨrik rhaktə uə yermamə kɨrik reiwaiyu, mərɨg nakaməfrakɨs əmə, kɨni nəvhagien kafam raməri-pən əmə norien yame Kughen rorkeikei. Kɨni yaksorkeikei mə jakharkun mə, ?Ratuatuk ye loa kapətawə mə tukasərok-pən takis kɨmi Sisa, yamehuə kape Rom, uə nɨkam? 15 ?Tukasəkeikei mɨsərok takis uə nɨkam?”

Mərɨg Yesu ruɨrkun mə iriə narmamə kape neikuəyen mɨnə tɨksɨn. Kɨni mɨni-pən tuk əriə mə, “?Nakshawor mɨsarkut mə taksapita Yo? Havən-ru mharəh siren kɨrik mhauə pəh yakəm.”

16 Kɨni khavən, mhavəh siren, mhauə. Kɨni raiyoh-pən əriə mə, “?Nanmɨ pa e? ?Kɨni nhag pa e?”

Khamə, “Nanmɨ Sisa. Mɨne nhagɨn.”

17 Məknekɨn Yesu rɨni-pən tuk əriə mə, “Namhen. Nar kape Sisa, havəhsi-pən kɨmi Sisa. Mərɨg nar kape Kughen, havəhsi-pən kɨmi Kughen.” Kɨsərɨg nəgkiarien kape Yesu, kɨsakur pɨk kɨn. ^f

Sadusi mɨnə khamə tukhavəh-si əhu Yesu tuk nəgkiarien ye nɨkarɨn kape nɨmraghien rerɨn

(Mat 22:23-33; Luk 20:27-40)

18 Kɨni Sadusi mɨnə tɨksɨn khauə mɨsəm Yesu. Sadusi mɨnə a khamə ta mə tukmə yermamə rɨmhə to rɨpəh nɨmragh-mɨnien ye rao ye neai. ^g 19 Kɨni kɨsaiyoh kɨn nərɨgien kɨrik kɨmi Yesu mhamə, “Yhajoun. Moses rɨmɨrai ye Loa mɨmə, ‘Tukmə yerman rɨmhə-tan kɨn piraovɨn kafan, kɨni kapəriu kwajikovə rɨrkək, piau yerman ai tukraməkeikei mɨkɨr piraovɨn ai tukreimək.’ Ye nərɨgien a, iriu kɨrɨrkun nɨraptərəkɨnien nhag piauni yame rɨmamhə. ^{▼▼12:19 Moses rɨmɨni məknekɨn ye Dut 25:5-6.} 20 Tukmə narmamə seven, iriə piauriə mɨnə. Nɨmrɨn nupan rarkurək kɨni mɨpəh nɨrəhyen kafan kɨrik kwajikovə, mɨmhə. 21 Kɨni tukmə yame rɨkwasɨg kɨn rɨkɨr piraovɨn kape piauni yame rɨmamhə, kɨni mɨpəh neiməkien, kɨni mɨmhə mɨn. Kɨni naorahini yame ror kɨsisər kɨn ror əmə mɨn nar kɨrikianə kɨn 22 meriaji iriə fam a seven kɨsarkurək ye piraovɨn a, kɨni mhamhə fam, mhapəh nɨseiməkien. Kɨni en piraovɨn a rɨmhə mɨn. 23 Kɨni ye nɨpɨg kape narmamə tukhamragh mɨn iran, iriə a seven iriə piauriə mɨnə, ?piraovɨn a tukror piraovɨn kɨn kape pa nhagɨn?”

24 Kɨni Yesu rɨni-pən tuk əriə mɨmə, “Nakamhani-əro kɨn en meinai tukmə ror nakseinein nəgkiarien ye Nəkwəkwə kape Kughen, mɨseinein mɨn nɨrkunien kape Kughen. 25 Tukmə narmamə yamə mɨne khamhə mamragh mɨn to khapəh nɨsarkurəkien. Norien kape narkurəkien rɨmnor infamien, rəmhen kɨn narəyen kape agelo mɨnə ye rao ye neai. 26 Kɨni ye nɨkarɨn kape nɨmragh-mɨnien, tukmə ror nakhapəh nɨsəhuekɨnien nəkwəkwə yame Moses rɨmɨrai tu, mə Moses rɨmnəm nai kɨrik ramuək. Aikɨn, Kughen rɨmnamni-pən tukun mɨmə, ‘Ik Ik Kughen yame Ebraham, Aesak mɨne Jakob karhəgnəgɨn hanə Ik.’ ⁱ 27 !Kɨtawə kharkun mə irisɨr kɨrharə iriə Kughen meinai nar apnapɨg kwərhɨmhə ta tu mɨrhəkupən Moses, mərɨg Kughen ramni mə karhəgnəgɨn hanə In. !Kɨni pa rɨmə narmamə mhə mɨnə kasəgnəgɨn Kughen, mərɨg narmamə yamə mɨne kamhamragh! !Kɨmiə naksətəwao əfrakɨs!” ^{▼▼12:27 Sadusi mɨnə kɨmnhani nəfrakɨsien ye Ol Testamen, mərɨg kɨmnhapəh nhaniyen nəfrakɨsien mə narmamə yamə mɨne kwənhamhə tukhamragh mɨn. Mərɨg Yesu ramhajoun əriə mə Ol Testamen ramni mə Ebraham, Aesak mɨne Jekob kwərhamragh mɨn ye rao ye neai, ramhajoun-pən mə narmamə yamə mɨne kwənhamhə tukhamragh mɨn.}

Naha loa in rehuə pɨk

(Mat 22:34-40; Luk 10:25-28)

28 Kɨni yhajoun kɨrik kape loa kape Moses rɨmnərɨg nəgkiarien mɨnə ai, mə Yesu ramhoprai huvə, kɨni ruə mɨnamaiyoh pən In mɨmə, “?Naha loa in rehuə pɨk rapita tɨksɨn, kɨni mɨhuvə pɨk tuk nəripənien?” ^k

29 Kɨni Yesu rɨni-pən tukun mɨmə, “Loa yame rehuə pɨk rapita tɨksɨn in e ramni mɨmə,

“‘!Kɨmiə nəmə Isrel! !Taksərɨg huvə! Kughen in Yermaru kapətawə. Kɨni In pɨsɨn əmə In Kughen. 30 Taksəkeikei mɨsorkeikei pɨk Kughen ai In Yermaru kapəmiə ye rɨkimiə fam, mɨne ye narəyen kapəmiə, mɨne ye nərɨgien kapəmiə, mɨne ye nəsanɨnien kapəmiə.’ ^l
31 Loa yame rɨkwasɨg kɨn ramni mɨmə,

“‘Taksorkeikei narmamə yamə mɨne kasarə ipakə tuk əmiə mɨsor huvə pən tuk əriə, rəmhen kɨn yame kɨmiə naksorkeikei atuk əmiə.’ ^m
Loa kɨrik mɨn rɨrkək yame in rapita yamə mir e.”

32 Kɨni yhajoun kape loa kape Moses a rɨni-pən tukun mɨmə, “Yhajoun. Nakaməfrakɨs mə Kughen pɨsɨn əmə In Yermaru. 33 Kɨni tukasəkeikei mɨsorkeikei In ye rɨkitawə fam, mɨne ye nərɨgien kapətawə, mɨne ye nəsanɨnien kapətawə. Kɨni mɨsorkeikei mɨn narmamə yamə mɨne kasarə ipakə tuk ətawə mɨnə rəmhen kɨn yame kasorkeikei atuk ətawə mɨnə. Nəri-pənien loa mir e rapita nuhyen narmɨragh mɨvaan tuk nɨvəhsi-pənien kɨmi Kughen.” ⁿ

34 Kɨni Yesu rəm mə nəgkiarien kape kwən a rhuvə pɨk, kɨni mɨni-pən tukun mɨmə, “Ik nakuauə pakə ta tuk narmaruyen kape Kughen.”

Ǝmə aikɨn, narmamə kɨnɨsaurɨs kɨn naiyohyen Yesu kɨn nəgkiarien skai kɨrik.

Yesu rɨmɨvəh-si əhu Farisi mɨnə kɨn naiyohyen əutən kafan

(Mat 22:41-23:3; Luk 20:41-47)

35 Kɨni Yesu rɨvən apa ye nimə ehuə kape Kughen, maməvhag kɨmi narmamə, mamaiyoh əriə mɨmə, “?Rhawor e nəmhajoun kape loa kape Moses kamhani mə Kristo In kwənərəus əmə kape Deved? 36 Mərɨg, səmru, Nanmɨn kape Kughen rɨmɨvəhsi-pən nɨrkunien kɨmi Deved mə tukrɨni mə,

“‘Kughen Yermaru rɨmɨni-pən tuk Yermaru kafak mɨmə,
“Ǝkwətə ye kwermɨk matuk
Meriaji nɨpɨg jakor Ik takehuə ye tɨkmɨr mɨnə kafam.” ’” ^{▼▼12:36 Kughen rɨmɨni-pən nəgkiarien e tuk King Deved.
,} ^p
37 Kɨni Yesu rɨrpɨn mɨmə, “Ye nəgkiarien e, Deved rɨmnokrən kɨn Kristo mə ‘Yermaru.’ ?Mərɨg nakshawor mamhani mə Kristo in kwənərəus əmə kape Deved?”

Yesu rəgkiar aikɨn, narmamə khapsaah kɨsərɨg kɨsagien.

38 Kɨni Yesu rɨmnor kwirɨg kɨmi əriə, mɨmə, “Kɨmiə takasərɨg əmiə tuk nəmhajoun kape loa kape Moses. Iriə rɨkiriə ramagien tuk nɨvəhsi-pənien neipən huvə. Kɨni tukmə khavən apa ye maket, mɨsorkeikei pɨk mə narmamə mɨnə fam tuksaowiə kɨn əriə mhasiai əriə. 39 Kɨni tukmə khavən ye nimə kape nofugɨnien, mɨsorkeikei mə tukasəkwətə əkupən, kɨni tukmə khavən ye lafet, mɨsorkeikei mə tuksəkwətə ye kwənmhaan kape nɨsiaiyen. 40 Kɨni tukmə piahwaru yame kɨmnamhə-tan kɨn, kɨni iriə kasəkrəh kɨn kafan narɨmnar. Kɨni masəhuak apomh mɨn mə narmamə mɨnə tukhasiai əriə. !Ah! Narpɨnien kapəriə tukrɨskai rapita.”

Piahwaru yame kɨmnamhə-tan kɨn rɨmɨvəhsi-pən mane kɨmi Kughen

(Luk 21:1-4)

41 Kɨni Yesu ramkwətə ye nəkwai nimə ehuə kape Kughen, ipakə tuk kwənmhan yame kɨvəhsi-pən mane kape Kughen ikɨn. Kɨni maməm narmamə kamhavəhsi-pən mane kapəriə. Narmamə khapsaah, kapəriə mane rehuə, kamhavəh-si-pən mane ehuə. 42 Kɨni piahwaru kɨrik kɨmnamhə-tan kɨn ruə, kafan mane rɨrkək. Kɨni in rɨvəhsi-pən əmə sɨren ^{▼▼12:42 Yesu to rapəh nɨniyen “sɨren” mərɨg rɨmə mane kape nəmə Isrel e “lepta.”} kɨraru.

43 Kɨni Yesu rokrən kɨn narmamə kafan mɨnə khauə. Kɨni rɨni-pən tuk əriə mɨmə, “Yakamni-pre əfrakɨs tuk əmiə mə piahwaru e kɨmhə tan kɨn, kafan mane rɨrkək, mərɨg in rɨmɨvəhsi-pən mane kɨmi Kughen rapita fam mane yame narmamə mɨnə tɨksɨn kɨmnhavəhsi-pən. ^r 44 Narmamə ai kɨmnhavəhsi-pən əmə nɨpar mane, mamhapəh nɨpərɨn. Mərɨg piahwaru e kafan mane rɨrkək pawk, mərɨg rɨmɨvəhsi-pən fam mane yame tukrɨvəh nɨmrɨ nəvɨgɨnien kɨn nan.”