‏ Luke 12

Xona nêm ên kɨyang kɨtyooên

(Matyu 10:26-27)

1Vô buc tige xomxo tɨbeac hɨwocên la kɨtucma vô Yesu, om he la pup lec vɨgwe xocbê ob dô lecma vɨxa hɨxôn, dêc Yesu nêl vô nue ngɨvihi tax ên nêbê, “Xam viac xam ên môp nipaên wê Palisi** mi vông ge, ên he mi vɨyum kɨyang nipaên vac kɨyang nivɨha, om môp tige tɨyi xocbê yis** wê ob vông blet vuac mɨ vô levac ge. 2Ên kɨyang vɨhati wê yêp xôpacên ge obêc lam le seac, dɨ kɨyang vɨhati wê yêp vac xomxo nɨlô ge obêc hɨvelac lec dɨ xomxo vɨhati xovô. 3Om kɨyang vɨhati wê xam nêl vô bucên ge od xomxo obêc ngô vô vɨdiiên, dɨ kɨyang vɨhati wê xam kɨmuna vôma vac xumac lôma ge od obêc nêl i vô levac lec wetôv.

Xomxo i xona ên Anutu tibed

(Matyu 10:28-31)

4“Xam lige, a ob nêl vô xam bê xam o lêc xona ên xomxo wê ob hi xam nimnɨvi yib ge lêm, ên he o tɨyi wê obêc vông vɨyin yaya vô xam hɨxôn tɨmuên ge lêm. 5Lêc a ob nêl xomxo ti wê xam ob xona ên ge kɨtong vô xam bê Anutu tibed wê obêc hi xomxo yib, dêc obêc tɨmuên ge xêkɨzêc wê i vông ob nêx xomxo la vac vɨgwe nipaên. Om a nêl vô xam bê xam xona ên i tibed.

6“Xam xovô ên xam nêbê xomxo ti obêc kɨsuu menac nipwo vɨgê vɨlu ge od obêc kɨsuu ya mone nipwo tɨyi xocbê mone hi yuubed ge. Bêge mêlêc Anutu o lungên menac nipwopwo gee lêm. Nge, xovô gee vɨhati. 7Dɨ Anutu o lungên xam êno lêm. Nge, kɨtong xam bamzub lihi vɨhati pyap. Om xam xonaên i ma, ên Anutu xêyaa vin lec xam ngɨnoo menac vɨhati vêl.

Il ob nêl Yesu kɨtong vô xomxo

(Matyu 10:19-20,32-33 Matyu 12:32)

8“A ob nêl vô xam bê xomxo ti obêc nêl a kɨtong vô xomxo ge od a, Xomxo Nu**, a ob nêl i kɨtong vô Anutu nue angela. 9Lêc xomxo ti obêc yax a vun vô xomxo manôn ge od a obêc yax i vun vô Anutu nue angela manôn êno bêge.

10“Xomxo ti obêc so vya vô a, Xomxo Nu ge od tɨyi wê Anutu obêc kɨtya nipaên tige vêl ge. Lêc xomxo ti obêc so vya vô Myakɨlôhô Ngɨbua ge od o tɨyi wê Anutu ob kɨtya i nên nipaên tige vêl ge lêm.

11“Mêd buc wê xomxo obêc kô xam mɨ la vô xomxo levac vac xumac lɨlo me gavman ti me xomxo levac ti ge od xam o lêc xona dɨ xo bêga bê ‘Xe ob luu he vya ya kɨyang tina, dɨ xe ob nêl kɨyang bêna vô he?’ Le i lêc xo kɨyang tibêge lêm. 12Ên obêc hɨyôv manôn myabo tya ge od Myakɨlôhô Ngɨbua ob hɨlung kɨyang wê xam ob nêl ge vô xam.”

Kɨyang pɨlepacên lec xomxo wê mone tɨbeac ge ti

13Xomxo ti vac xomxo tɨbeac mahɨgun nêl vô Yesu ên nêbê, “Xolac kehe, ông nêl vô a lig ngwe ge bê i vông susu wê mag vɨgê ge vɨwen vô a.” 14Lêc Yesu nêl vô i ên nêbê, “Letya vɨnoo a nêb a tɨtô xam nêm kɨyang mɨ vông byed vô xam susu? Ge yêp vô xacxam va.” 15Mêgem Yesu nêl vô he vɨhati ên nêbê, “Xam xona nêm ên mamdoên vô susu vɨyang vɨyang ge, ên susu tɨbeac wê xomxo vông ge o tɨyi wê ob vông he dô mavɨha ge lêm.”

16Mêgem Yesu nêl kɨyang pɨlepacên ti vô he bêga ên nêbê, “Xomxo wê susu levac ge ti dô, lêc yuac wê i vông ge vô nôn tɨbeac, 17om xo bêga ên nêbê, ‘A ob vông bêna? Ên xumac wê a ob kɨtuc susu vɨhati nôn vac ge tɨyiên ma.’ 18Om nêl bêga ên nêbê, ‘A ob vông môp bêga bê a ob dii xumac wê a kɨtuc susu nôn vac ge mɨ lox xumac levac levac pɨleva ên kɨtuc yaên nôn yuu susu vɨhati wê a vông ge i loc dô vac. 19Pyap dêc a ob xo bêga bê a kɨtuc susu tɨbeac dɨ obêc dô tɨyi klismas tɨbeac om a ob dô seac vêl mɨ xa dɨ num hɨxôn xêgyaa nivɨha.’ 20Mêlêc Anutu nêl vô i ên nêbê, ‘Ông xomxo pɨyôp maên. Bucên hig ge ông obêc wib, om susu tɨbeac wê ông kɨtuc ge obêc tu letya xe?’”

21Mêgem Yesu nêl ên nêbê, “Kɨyang tige tɨyi xocbê xomxo ti kɨtuc susu tɨbeac tu ici va xe lêc o xovô Anutu lêm om Anutu yê i tɨyi xocbê xomxo pɨleva ti.”

Il ob vông il nɨlôd i vô vɨyin lêm

(Matyu 6:25-34)

22Yesu nêl vô nue ngɨvihi ên nêbê, “Bêge mêgem a ob nêl vô xam bê xam o lêc vông nɨlôm i vô vɨyin lec yaên wê xam ob wa ge yuu ngakwi wê xam ob vɨnyum ge lêm, 23ên môp wê il ob dô madvɨha ya ge luu susu yaên vêl, dɨ il nidnɨvi luu ngakwi vêl.

24“Om xam xovô menac lê. Ên menac o xin vê vac yuac lêm, dɨ he o kô yaên nôn vac yuac lêm, dɨ he nên xumac wê ob kɨtuc yaên vac ge ti o le lêm. Mêlêc Anutu vet he tɨyi buc vɨhati. Dɨ Anutu xêyaa vin lec xomxo ngɨnoo menac gee vêl om ob viac xam nivɨha. 25Xame, xam ti obêc xo kɨyang tɨbeac nêb xam ob dô mamvɨha ge od tɨyi wê xam ob tul lec buc wê ob dô mavɨha ge i loc dia, me? 26Ma vêl, xam o tɨyi wê xam ob vông bêge ge lêm. Om bêna lêc xam xo kɨyang tɨbeac lec susu ninɨvi xen?

27“Dɨ xam xovô nita wê vuac mavɨya ge. Mavɨya o duu nivɨmihi lêm, dɨ he o vông yuac ti lec ngakwi lêm, lêc a ob nêl vô xam bê vunac vunac wê he vông ge luu vunac vunac nivɨha wê King Solomon vông ge vêl. 28Nita wê vuac mavɨya mɨ le vac yuac gwêba dɨ obêc tɨtige pɨsaên vêl ge od ob nêx i la vac ngwax, lêc Anutu vunac vô he nivɨha. Mêgem xam xovô bêga bê Anutu ob viac xam nivɨha luu nita mavɨya vêl. Lêc vông vinên wê xam vông ge o xêkɨzêc lêm. 29Om xam o lêc vông nɨlôm i loc vô susu yaên yuu numên lêm, me xam o lêc vông nɨlôm i vô vɨyin lec lêm. 30Ên tɨbii madɨluhu ge wê vông nɨlô la vô susu ninɨvi xen ge, dom Mag Anutu xovô susu wê ma vô xam ge. 31Mêgem xam vông nɨlôm i loc vô Anutu xolac yuu ben** tibed lê, ge od Anutu obêc vông susu bêge vô xam hɨxôn.

Kɨyang lec susu nivɨha lag puunê

(Matyu 6:19-21)

32“Xam kɨdu nipwo tya ga, xam xona ên i ma. Ên Mag Anutu xovô pyap nêb xam ob tu xomxo levac hɨxôn i vac i ben lag puunê. 33Om xam vông susu wê xam vông ge mɨ tɨbii i kɨsuu, dêc xam vông mone vô tɨbii wê nên susu maên ge ên i vô nivɨha vô he. Dêc xam kɨtuc susu nivɨhavɨha i loc yêp lag puunê i tɨyi xocbê mone yêp vac kɨlong nivɨha ge. Ên susu wê yêp lag puunê ge, tɨbii yôdac ti obêc vun lêm, dɨ gwaakivac yuu susu nipɨpaa ti obêc vông i vô nipaên lêm. 34Ên vɨgwe wê susu nivɨhavɨha wê xam vông ge la dô vac ge, xam ob vông nɨlôm la vô vɨgwe tige.

Nue yuac i le mavɨha

35“Xam viac xam dêc xam vêx let lec dɨ byêx ngwax vac lam, 36dɨ xam dô i tɨyi xocbê tɨbii yuac wê dô bin xomxo levac wê ob vena vac vɨzid ge, ên xomxo tyo obêc vena hi vɨgê lec vuayen ge od he i tax xumac lutibed. 37Om xomxo levac tyo obêc vena yê wê nue yuac dô mavɨha dɨ yêpên ma ge od ob hi vɨxa pec ên he. A ob nêl hɨxôn nôn vô xam bê xomxo levac tyo obêc vêx nivɨmihi tɨyi wê nue yuac mi vɨnyum ge dɨ vông he dô kɨdu ti dêc ici va obêc tɨtang yaên vô he. 38Dɨ xomxo levac tyo obêc vena vô vɨvuaên mahɨgun me obêc vô kwabo lec wê kokɨlêx ob vô vya ge, lêc nue yuac obêc dô dɨ yêpên ma ge od ob hi vɨxa ên he.

39“Xam xovô lê. Xomxo ti wê i xumac ge obêc xovô buc wê tɨbii yôdac ob val lec ge od ob dô mavɨha mɨ bin i xumac êdêc tɨbii i o lêc loc vac i ben nɨlô mɨ vun i susu lêm. 40Om xam êno viac xam mɨ dô bin buc wê a Xomxo Nu** obêc vena lec ge, ên buc wê xam obêc xovô lêm ge wê a obêc vena lec ge.”

Kɨyang pɨlepacên lec nue yuac nivɨha yuu nipaên

(Matyu 24:45-51)

41Pita kɨnêg vô Yesu ên nêbê, “Apumtau, ông nêl kɨyang pɨlepacên ga vô xecxe va, me ông nêl vô xomxo vɨhati?” 42Lêc Yesu nêl ên nêbê, “Xomxo yuac letya wê viac yuac hɨxôn pɨyôp nivɨha ge? Xomxo levac obêc vɨnoo i ên nêb i viac lie yuac vɨhati dɨ vông yaên vô he i tɨyi buc vɨhati. 43Om xomxo levac tyo obêc vena yê wê nu yuac tige viac yuac wê i vông ge nivɨha ge od ob hi vɨxa ên i. 44A ob nêl hɨxôn nôn vô xam bê xomxo levac tige obêc vông nu yuac tyo tu levac mɨ viac susu wê i vông ge vɨhati. 45Lêc nu yuac tige obêc xo bêga vac nɨlô bê, ‘Tɨbii levac la dô ilatɨkwê dɨ o vena lutibed lêm’, om loc hi lie yuac vêx yuu vux, dɨ ya dɨ num levac dɨ mav ge 46od xomxo levac obêc vena lec buc wê nu yuac tige lungên dɨ o dô bin i lec ge lêm, om xomxo levac obêc vông myavɨwen vô i dɨ vông i la dô hɨxôn tɨbii wê o vông i vin lêm ge.

47“Tɨbii yuac ti obêc xovô môp wê i tɨbii levac vông vô i ge lêc o viac mɨ vông i vô nôn lec lêm ge od levac tyo obêc pɨsa i vô nipaên. 48Lêc tɨbii yuac ti obêc lungên môp wê i tɨbii levac nêb i vông ge, dêc vông ti so tɨyi wê ob kô myavɨwen nipaên lec ge od tɨbii tyo obêc vông myavɨwen nipwo tya vô dɨ hiên i luu vêlên ob ma. Ên xomxo wê kô susu tɨbeac vô Anutu ge, ge wê Anutu nêb i vông myavɨwen tɨbeac vac. Dɨ xomxo obêc vông susu tɨbeac vô xomxo ti ên nêb i vông yuac ya ge od he obêc nêl nêbê, ‘Ông vông susu vô xe i luu vêl vac.’”

Yesu yuac obêc hɨbu xomxo la yuu

(Matyu 10:34-36)

49Yesu nêl bêga ên nêbê, “A lam ên a nêb a ob lii ngwax i yêp kɨbun ga, om a nɨlôg xo ên a nêbê i tum lutibed. 50Mêlêc vɨyin ti vô kwabo lec wê a ob kɨlê ge, lêc gên o val lêm, om a ob dô hɨxôn nɨlôg vɨyin levac dɨ i mɨloc vô buc wê vɨyin tyo obêc lam la vêl ge lê. 51Xam xo ên xam nêb a lam ên a nêb a ob vông kɨyang malehe i yêp gê kɨbun ga, me? Ma vêl, a lam ên a nêb xomxo i hɨbu he sea lec a. 52Om gwêbaga dɨ obêc buc tɨmuên hɨxôn ge od obêc môp bêga bê xomxo vɨgê vɨlu vac xumac ti obêc hɨbuma sea lec a lêg, lêc yuu dô kɨdu ngwe dɨ yon dô kɨdu ngwe. 53Om he obêc hɨbuma, dɨ ma yuu nu vux ob yêma nipaên, dɨ ta yuu nu vêx ob yêma nipaên, dɨ vêxta yuu yen vêx ob yêma nipaên.”

Môp wê il ob xovô susu wê ob val tɨmuên ge

(Matyu 16:2-3)

54Pyap dêc Yesu nêl vô xomxo gee vɨhati ên nêbê, “Xam obêc wê mapɨtoc ti le vac vɨyobtoc ge od xam mi nêl ên xam nêbê lun ob val, dêc vɨxôhɨlôg, lun val tɨyi xocbê xam nêl ge. 55Dɨ buc wê lea ob val ge od xam nêl ên xam nêbê hɨyôv ob linac nivɨha, dêc vɨxôhɨlôg, hɨyôv linac i tɨyi wê xam nêl ge. 56Lêcom xam tɨbii kɨtyooên, ên xam wê susu wê dô vac lag ge lê, lêc xovô nivɨha, dɨ bêna lêc xam dɨlungên môp wê Anutu vông gwêbaga vô xam mamnôn ge?”

Il ob tɨtô nêd kɨyang

(Matyu 5:25-26)

57Yesu nêl ên nêbê, “Bêna lêc xam o vyac xovô môp nivɨha mô lê? 58Xomxo ti obêc kô ông mɨ muu la kɨyang ge od muu hi kɨyang i yib lutibed vac môp wê muu gên loc ge, êdêc i o lêc vông ông loc le vô hɨzap manôn dêc hɨzap i vông ông loc vô xêhɨpu mɨ xêhɨpu i vông ông loc kalabuhu lêm. 59A ob nêl vô ông bê ông ob la dô vac kalabuhu dɨ hi myavɨwen vɨhati i ma vêl lê.”