‏ Luke 12

Mande Godange Nguro Ingonda Teyi

(Matiyu 10:26-27)

1Naru gurano, oni simoo bare urungga oorengo, endeni endeni bidodo mayero yowuruwooro, ebe wongoowoonggo tero tero ombuyingo. Yisasdo ootoogero enengo kirikiri oni mande yunoro eyingo. Ye Parisi oniro ebe ganagana mande nguro ingonda teyi! Ene oni doongeyemo ngu oni muri nenengo keyootenggoku ngundiro tewanggoku, nguno ngu godange tetenggo. Kootuyisina, ngu muri erayaga tetenggoku, ngu endesina tunootewa. 2Oo bidodo oongooro wiriyootoni oorooteku ngu, kootuyisina, ngu tunoo temukowa. Oo doobengootoni oorooteku ngu, kootuyisina, dobe wesiyootoni tunootetoni, oni nguya kenoro ingowanggo. 3Ngundiro nguro, mande bidodo suwoo oorerikono ewonggoku ngu, oni simoo baredo sano tunoo ero ingowanggo. Mande bidodo yendo ya newendemo torige gisigosononggo ero ingowonggoku ngu, onindo ende kewoorokono dikaro, ngunonggo wesiyoro meno manggaru tero ewanggo. Eyingo.

Oni Ene Anutro Nangge Sosorewanggo

(Matiyu 10:28-31)

4Yisas mande gura eyingo. Ye noro dobookurine, nondo yeno ngandiro eteno. Ye onindo goweyega nga ureyi kumootekungga nguro ma sosorewero. Ndadiro nguro, ene kootuyisina, oo gura yeno teweroyi, ereremo kini. 5Oni ye nguro sosoreweroyi ngu etuyerowano. Ye komo Anutro sosoreyi, ngundo oni ureyi kumoowa. Kootuyisina, ene yanggangonidodo, ngundo oni yoro, de nombo ma kumooteku nguno oorongooni uwa. Yo, no yeno eteno. Ye komo Anutro nangge sosoreyi. 6Ye ingoyi! Nu sibe bobodi kandegura ngu uriyi bodaga nangge (2 Toya 2 Toya). Ene Anutdo nu bobodi ngundiro ngu ma kabetete. 7Anutdo ye tabaye uye ngu bidodo kandangemukoote. Ye nguro ma sosorewero. Anutdo nu bobodi nguro ingoro sobowooro oo yunooteku ngu, asa, ye ingootenggoku, ene ye nguya gome soboyerowa. Eyingo.

Yisas Oowooyi Yootunoro Eweroyi Nguro Muri

(Matiyu 10:32-33; 12:32; 10:19-20)

8Yisasdo eyingo. No mande gura nguya yeno eteno. Oni gurado simoo bare doongeyemo no oowoone yootunoro ewaku ngu, no Oniro Nangoni nguya ngu oningga nguro oowooyi Anutro Engel onino yootunoro ewano. 9Ene oni gura simoo bare doongeyemo, noya mande biyomi ero, no kootu nunowaku ngu, no nguya Anutro oni Engel doongeyemo eneya mandeni biyomi ero kootu inowano. 10Oni gurado no Oniro Nangoni yomooyinoro mandega ewoku, ngu andangeweroyimboro yemboongewaku ngu, asa, Anutdo ngu oningga nguro weti mbumbuwani andangeyinowa. Ene oni gura Yuka Kundingiyi yomooyinoro mandega ewaku ngu, Anutdo ngu oningga nguro weti mbumbuwani hamoo oorengo ngu ma andangeyinowa. 11Ene oni gidarega ye yoyoro yambo ya newendemo yoyero, ngundi, Gabuman oni doongeyemo yoyero, ngunonggo yoyoro oni oowooyedodomu nguno nguya yoyewanggoku ngu, asa, ye ma sosorero ngandiro ma ingowero. Noore ndadiro mandega ero nguno enengo mande ngu wongoowe utoni sawato? Noore mande ndadiro ewato? Ero ma ingowero eyingo. Yuka Kundingiyimbo ngu naruno nguno nangge, ye mande eweroyi ngu ingonduduyemo tunootetoni, ye ngu yoro eneno ewanggo. Eyingo.

Oni Sitowiyedodo Teweroyimboro Nangge Ingootenggoku Nguro Mande Adingayi

13Naru gurano, ngu oni simoo bare urungga kewooroyemonggo oni gurado Yisasno ero eyingo. Oo etuyeroyingo oni, no ngandiro ingooteno. Gedo banemo etooga noorengo awanarimboro oo sitowiku wesoowooya gumi gidare no nunoni. Eyingo. 14Ngundiro etoni, Yisasdo ngu oningga nguya eyingo. Onendo no roogonerootoni, no yengo oo wirikoro ngu wesoowooro bayetero, ye yunoweroyi tabango noyewo? Eyingo. 15Ngundiro tero, Yisasdo simoo bare bidodomo eyingo. Ye ingonda teyi! Ye oo sitowi urungga yowero ko oo gidaregaro nguya doongeye ma urutewero. Anutdo keta oruweroyiga ngu yunoote. Oo sitowi ngundo keta oruweroyi ngu uriyoweroyi, ereremo kini. Kini, oo sitowi ngu gowenani nga hoorooweyeroyimboro nangge yunoote. 16Yisasdo mande adingayi gura ero eyingo. Sitowidodo oni guraro konimo oo urungga enggemukowo. 17Ngu sitowidodo oningga ngundo newendemonggo ingondudu tero ewa. No ndadiro tewano? Oowarine nga yeweroyi yane nguya kini. 18Ngu oningga ngundo enengo ingonduduno ingoro eyingo. Yo, no nenengo oowariro ya nga toongooro ya ururumu nangge yero, nguno oowari bidodo yoro, nguno wata yewano. Nggire ko nenengo oo gome gomemu ngu yano nguno yetoowe oruwa. 19No ataga mete ero ingondudunemo ingowano. Nenengo oo gome gome urungga oorooteku, ngaro ngu dagoma oowooyingga oorengo yoro netoowe, ma kini tewa. No yoro nero, sonoyi nguya yoro nero, kengero, oni oni tero, oruwano. Ero ingoyingo. 20Ene Anutdo kenoro eneya eyingo. Ge wenonoyingo oni! Ataga suwoono ge kumoowa. Ngundiro tetoyi, gengo oo yomosiyoro yewoku ngu onendo yowa? Anutdo eyingo. 21Oo ngundiro yeno nguya tunootewa. Oni ene oo sitowi urungga yoro enengo wata yetenggoku ngu, ene Anut nowoondoyemo hamoo teyingongga ngu kini. Anut doongeyimo ngu, ene angoyi oorengo yetenggo. Eyingo.

Mera Ngaro Oo Sitowi Oowariro Ingondudu Urungga Tero Nguro Ingowatu Teweroyi

(Matiyu 6:25-34)

22Yisasdo ngundiro ero, enengo kirikiri onikuno, ero eyingo. Ngundiro nguro, no yeno eteno. Ye goweyeboro oo nguro ye ma ingondudu urungga tewero. Noore ndawu ooga newato? Ngundi noore ndawu ooga kutuwoowato? Ngundiro ero, ye goweyega ngaro ma ingondudu urungga tewero. 23Ketangga Anutdo yunoyingo ngu urungga oorengo. Ngu oowari ngundi towikumba oo nguro ingootenggoku ngu oo bobodimu nangge. 24Ye nu yeyoya ingoyi. Ene ko tero oowari ma mitenggo. Ene oowari engge ma yoro yowuruwooro wata yetenggo. Ene Anutdo suwooyi sano oowari oo yunoro muwooyeroote. Ye oni simoo bare ngando Anut doongeyimo ngu, nu oo ngu dagayerootenggo! Anutdo kuri watayi, ye towikumba, oo neweroyi, ya wereweroyi oo ngu yunowero ingoote. 25Ye kewooroyemo nguno oni gurado enengo ingondudu tero, enengo keta oruweroyi nguro naruni, ene mete soweyowa, bine? Kini, ye ereremo kini. 26Nguro ngu, yendo oo bobodi ngundiromu ngu ma tetenggoku, ndawugaro ye gidaregado ngundiro ingondudu urungga tetenggo? 27Ye so irosara nga yeyoya ingoyi. Ene bungge koyi tero towikumba ma tetenggo. Nguro, no yeno eteno. Ye ooro ma ingondudu tero, ma hahangewero. Kurimi Solomon ngu, ene towikumbani gome mesarangomu ngu bidodo teyingo. Ene ataga nga irosarangga kenootenggoku, enengo irosarani ngu Solomonro ngu dagate. 28Yo, uru so oo kono ooretenggoku ngu, ataga nangge oorero dikatenggo. Yangeni ngu gumooro de nombono oorongootoyi dewa. Kingo so uru ngundiromu ngu, Anutdo ngu gome nakangoyeroote. Ngundiro nguro, ye komo gome ingoyi! Ye simoo bare yengo nowoondoyemo hamoo teyingo ngu bodaga nangge. Anutdo yengo nowoondoyi urungga oorengo tero gome soboyeroote. 29Ngundiro nguro, ye ndawu ooga ko sonongga neweroyi ngundiro ingondudu urungga ma tewero. 30Oni endeni endeni ngu, ene oo ngaro erewetenggo. Ene yengo Awaye sambono oorootekungga, ngundo ngu yengo oo nguro ingootenggoku ngu, oo ngu enendo hoorooweyerootoni yowanggo. 31Ene ye Anutro nowoondoyemo hamoo teyingo nguno nowoondoye yero, ngunonggo dobookuriye nguya mande nguno hoorooweyeroro ero yunoro ngu, asa, Anutdo oo songo nguno hoorooweyerowa. Ero eyingo.

Sambo Endemo Oo Gome Yowuruwooweroyi, Nguro Murini

(Matiyu 6:19-21)

32Ye noro nowoondoye hamoo teyingo oni wata bodaga nangge, ye ma sosorewero. Yengo awayembo ene kuri enengo endega enengo simoo bare sobowooteku, ngu yunowero yomosiyoyingo. 33Yengo oo bidodo oni yunootoyiga uriyoyi, nguro beyeni ngu yoya, angoyi oni ooro wenonootenggoku, ngu hoorooweyeroya yunoyi. Ngu muri gomengga merako ngano tetenggoku ngu, sambo endemo ngu duwoo ma yokowa. Sambo endemo yakaka onindo oo gomemu ma yowanggo. Nguno googoose ma tetoni, toowumbo nguya ngu ma netoni biyomi yewa. 34Yengo oo gome oorooteku musiyongga nguno, yengo nowoondoye nguya nguno yetoyi oruwa. Ye oo gome gome ngano oorooteku, nguro hahangero ingoro ngu, asa, nowoondoye ngu bidodo nguno damooro oruwa. Ngundiro nguya ye Anutro ko tewero nguro hahangero ingootenggoku ngu, asa, yengo nowoondoyemo ngu bidodo sambono oruwanggo. Yo, hamoo, Anutdo sambo endemo musiyo metemimu nguno noorengo oo gome yoonenengootoni ooroote. Eyingo.

Doongedoongoodoongo Tero Sobowooro Oruweroyi

35Ye oo yomosiyoya doongedoongoodoongo teya noorengo Simbunani urungga ngu sobowooya oodoyi, ene omburo ko yoyoweroyi, ngu ko onindo enengo sobosobo oni urungga sobowootenggoku ngundiro. Ene towikumba ingonda tero, yemuro, wanggayemo utombo gome gosiyoro, enengo soruye karo dowooro oorootenggo. Ngundiro tero, oodoyi, enengo oni urunggaku bare kameyoweroyi oo simbo ngu kinitetoni suwoo kewooroko omburo, enengo ko onikuno yamuko udoni, ya goosootoyi, nguno yeyootoni, doongedoongoodoongo tero ootooro, nguro ene sodedomangge yamuko goosooyinootenggo. 37Oni urungga ngu omburo, enengo kirikiri oniku yeyootoni, ma wereyingo doongetero oodoyi yeyoro ngu, kirikiri oni ngu, ene oni oni tewanggo. No hamoo oorengo yeno eteno. Kirikiri oni enengombo kumba yemuro kimbonambo wanggaye gosiyoro, ya simburibo sobowooro oodoni, omburo oo neweroyi yabano bibitetoyi, enengombo oowari yunowa. 38Ngu oni urunggaku suwoo kewooro oorengomo ombuwa, bine, ngundi, sengeweroyi tero, nu kootoori koretero etoni nguno, bine, omburo, enengo kirikiri oni yeyootoni, ma wereyingo. Nguro ngu, kirikiri oni ngu, ene mete oni oni tewanggo. 39Ye nga mande oo nga gome ingoyi! Ya simburi ngu, ene yakaka oni ombuweroyi naruwo ingoro, ene nguro doongedoongoodoongo tero oruwa. Ndadiro nguro, yakaka oni enengo yano ma ombuwero ero nguro. 40Ye komo nguro suwooyi sano doongeteya, doongedoongoodoongo teya oriyi! Oniro Nangoni ngu naru gurano ombuweroyi ngu, ye ma ingootoyi nguno ene ko ombuwa. Eyingo.

Kirikiri Oni Gome ko Kirikiri Oni Biyomi Nguro Mande Adingayi

(Matiyu 24:45-51)

41Pitando eyingo. Urungga oo bidodo Simburi Simbunani, ge ngu mande adingayingga ngu nooreya nangge ete, bine; ngundi simoo bare bidodoboro ete? Eyingo. 42Etoni, Urungga oo bidodo Simburi Yisas, ngundo mande gumi eyingo. Oone ngu newende gomemo sobosobo ootooro enengo ko gome tete? Enengo oni urungga, ngundo ngu oningga ngu yetoni, ngundo enengo ko oni ngu soboyeroro, naru nenengo oorengo roogoyimo ingoro oowari yunowa. 43Kootuyisina, oni urunggaku ko yowoorengoro omburo, ngu ko sobosobogaku kenootoni, ko kuri teroruwoku ngundiro tero oodoni kenoro ngu, asa, ngu sobosobo oninggaku ngu, ene oni oni urungga teyinowa. 44Hamoo oorengo no yeno eteno. Oni urungga, ngundo ko oni gome ngundiro kenoro, asa, enengo beye sitowi bidodo ngu sobosobo oningga ngu kandeyimo yetoni ngundo gome sobowoowa. 45Ene ngu ko oningga nguro ingondudunimonggo ingowaku ngu, nenengo oni urungga ngu sodedo ma ombuwa, ero ingoro, nguro ene damoni yero, ko oni simoo bareku yutoro, ene sono kowoo nero, ngundo yeni wenonoro oruwa. 46Ene ngundiro tero ngu, enengo oni urungga ngu ma sobowooro oodoni, naru gurano, enengo oni urunggaku ko omburo ngu, ko sobosobo oninggaku gome gome utoro yomburiyoro yoro oni enedodo ko gome ma sobowooro oorootenggoku nguno yetoni oruwa. 47Ko sobosobo oninggakundo enengo oni urungga nguro ingonduduni koni murini ngu gome oorengo ingooteku ngu, ene oo ma yomosiyoro enengo oni urungga nguro ingonduduni ma keyoyingo. Ngundiro nguro, enengo oni urungga, ngundo gome gome utoro, ureni biyomi yeyingo. 48Ene ko sobosobo oningga ngu enengo oni urungga nguro ingonduduni ngu, ene ma ingoro, ngundiro ko biyomi tero, nguro enengombo kowuri bodaga ngu yowa. Oni ene oo oowooyingga yowoku ngu, ene ngundiro nangge gumi oowooyingga wendangero hoorooweyerowa. Simoo baredo oo urungga oni gura kandeyimo yetoyi, gome sobowoowaku ngu, asa, ingootenggoku ngu oningga ngu, ene mete ko oo urungga oorengo tero ngu gome sobowoowa. Eyingo.

Yisas Ngu Oni Simoo Bare Wesoowooyerowero Ombuyingo

(Matiyu 10:34-36)

49No de kawero merako ngano ombuwono. Noro nowoondonemo ngu de soru dero sodedo gidooreya deni ero gome ingooteno. (Ene Anutro mande keta gome mesarango nguro eyingo.) 50Ene koretero no oniro weti mbumbuwaro de omukondi koorowooro ogingo ingoro kumoowano. Kumoowero, nguro nowoondone kowuri oorengo yetoni, ene ngu ma tunooteyingo. 51Ye bine ngandiro ingootenggo? No merako ngano ombuwonomu ngu, imakeyingo muri ngu yunowero ero ma ombuyingo. Kini, no yeno eteno. No mera ngano oni simoo bare wesoowooyerowero ombuwono. Gidarega Anutno nowoondoye hamoo tetoyi, gidarega nowoondoye hamoo ma tewonggo. 52Ataga nga naruno ngano, nga wesoowooyeroweroyi muringga nga, ngu ngandiro. Oni gidarega noro nowoondoyemo hamoo teweroyi nguro ataga ko kootuyisina, oni simoonggoro kandegura ya gurananggemo oodoyi, oni kabusa, ngundo oni erayaga nguya ero boguwootoyi, ko oni erayaga ngundo kabusayiga nguya boguwooro ronggeyoro songo songo oruwanggo. 53Eweyimbo nangonimboya sanggiri tetoni, nangonimbo eweyimboya sanggiri tewa. Nemimbo nambonimboya sanggiri tetoni, nambonimbo nemimboya sanggiri tewa. Oni gura bareyibo, neboyiboya sanggiri tetoni, ko nangoni bareyi enebana ootoogero neboyiboya sanggiri tewa. Eyingo.

Oo Tunooteweroyi, Nguro Sunggi

(Matiyu 16:2-3; Mak 8:11-13)

54Yisasdo simoo bareno ero eyingo. Ye sambono goboore sa utekusina kenoro sodedo ingootenggo, sono ombuwa, ero ingootenggo. Ngundiro ingootoyi ngu, hamoo oorengo sono ombute. 55Sono midugu naru kinitetoni, doogo urungga mayetoni ngu, ye ingoro etenggo. Sa kookingo urungga tewa, ero etoyi, ngundiro nangge tete. 56Ye mebuye tegedodo oni! Ye mera ngaro naru sunggi oo ko samboga awero naru sunggi, oo ngu gome kenoro ingootenggo. Ene ndawugaro nguro, ye naru ngaro oo nga gome ma wirikoro kenoro ingootenggo? Eyingo.

Oni Yeya Sanggiri Mande Etenggoku, Nguya Mande Yoonenengowanggo

(Matiyu 5:25-26)

57Ndawugaro yengombo ingondudu gome ma tero, ngunonggo muri nenengo ngu wirikootenggo? 58Ye oni gurado yoyoro mande wirikoyingo onino oorowutoningga ngu, asa, ooreko nguno yengo nangge mandeye sodedomangge yomosiyoyi. Kinitetoni, enendo ye yoyoro mande wirikoyingo oni urungga ngu kandeyemo yoyetoni, ngu oningga ngu enebana yoyoro, kumba ootuwoo oni kandeyemo yoyetoyi, enendo yoyoro, oororo ya biyomimo yoyewanggo. 59No ye eteno. Ye ya biyomi ngu sodedo ma yokoro sawanggo. Ye komo koretero yengo weti ururu ko weti bobodi ngu bidodo wendangemukoya yokoyi! Ero eyingo.