Proverbs 1
Uva maara maava ni ho kahaqianaro
1King Devitiva Isareri avuhainaava vauvaro vira maaqu Soromonuva uva maara tivatova maa vukuraqi vairo.2Maa uvava ni avu aato kahaqiramanta ne koqe uvave, koqe uva maarave, kankomake iriha, vo uva okaravano kukeqa vinara, vira okaravata anomake irivara.
3Maa uvava ni kahaqiramanta ne ˻maa vataraqaa˼ qaqi variqi viha, avuqavu okara avataqi viha, avuqavuqama keha nenta kena vaiintinavu koqema nimitaqi vivara.
4Vo haika vo haika kia kankomake iri tavaa vaiinti nahentika maa uvava vika avu aatovata kahaqiramanta vikavata koqe uva okara kankomake iri tavevara.
Maa uvava qaraaka vaiintie, nahentie, kahaqiraro vika avu aatovano ho vairamanta vika koqe aaraqaa nirave, qora aaraqaa nirave, rairake iri tavevara.
5Maa uvava vaiinti nahenti avu aato vataaka kahaqiraro vika avu aatovano voqavata koqe iroma varianaro.
Maa uvava avu aato vataaka koqe aara numiqaira vika koqe aaraqaaqai nivara.
6Maa uvava ni kahaqiramanta ne uva maara tirave, uva tuqantaake tirave, uva okara kukeqaterave, ne vi uvara vi uvara ho iri tavevara.
7Are koqe avu aato varareva irera, avuni Nora Kotira aatu qetehara variana.
Kia avu aato vataaka vika avu aato vataaka ti varia uvarara qumina uvave tivakeha, koqe aaraqaa ni varia okararavata kia iriataa imanta variara.
Qaraaka vaiintiara tu uvara
8Ti maaquo, ai qova ai tiva amiaina uvara koqema kera iriqira vuana. Nina nova ariara tina uvaravata kia qaqira kaana.9Maurakanaa taaqima taara ai qiataqaa aqu amitero, kunkura taaqima taara ai auntaqi ruvu amitaintema kero, ai noka qoka uvavano ai koqema amitairara are koqe vaiintivanoma vainara.
10Ti maaquo, muara vaiintinavu ariara tinavu hampata qora kaiqa varaarire ti, ai aaraivera, kiama are vika uva iriraitira, kiama vika avataqira vuane.
11Vika ariara tiha, Are tinavu hampata aniraqe tenavu oru vaara autute vo vaiinti arukaare. Varaiqenavu oru kukeqavi vaiha vo vaiinti qaqi qumina arukaare.
12Qaakau vairivano aantau arukero nampiqama kaintemake, kaiqenavu vi vaiintika aru kaari vika qutu vika vainaini vuate. 13Tenavu vi vaiintika aruke, vika ia haikara, vo haika vo haika vara vuru vataariraro tinavu naavu mpiqaarire.
14Are tinavu hampata aniraqe tenavu vi haikara vi haikara vare vuru vohaaraqi vate, rairake aivata amiare, tivara. Muara vaiintinavu mintima tivara.
15Minti ti varia vaiintika are kia vika uva iriraitira, kia vika hampata vuana. Kia vika vi varia aararaqaa avataqira vuana.
16Minti varia vaiintika vaaka qora kaiqa varareka auti vaiha, vika vaakama vo vaiinti arukevara.
17Uvirivano tavaivaro vaiintivano vaara vuitaivaro tavero, kia viraqaa aru viraitiro, qetakero qaqini virave. Vi vaiintika kia vi uvirira voqaara variara. Minti varia vaiintika vaivaro vika vaiinti arukareka vaara vuiteva vika náima arukaanaro.
19Vo vaiinti vo vaiinti qoraiqama nimiteha muara vare variaka, ekaa vikavata variqi vi, vohaa qaramake qoraiqama vivara.
Koqe avu aato vovano qoririma kaantora
20Nahentivano aaraqaavemaaketiqive, himpi vaiharo vaiinti nahentiara naverai tintema kero, koqe avu aatovano naverai ti vaira.21Airi vaiinti nahenti vi ani varia aararaqaave, vaantaavura qentianave, vaiinti nahenti ruvaaqumavi varianainive, viva naverai tiharo mintima tiro:
22Ne kia avu aato vataaka, tairentae hampi kaiqara noraiqaake iri vai okarara qaqira kevarave?
Ne quaheha koqe vaiinti nahenti naaraihama nimite variara, tairentae vi okarara qaqira kevarave?
Ne koqe avu aato vai okarara navutaiqi variaka, tairentae vira qaqirake koqe avu aato varevarave?
23Te niara ne nenta qora okara autira qaqira kaate turamanta ne kia ti uva iriarave. Ne ti uva iriatirio, te ni koqe aara numiqeha, koqe avu aato ni nimuraitirio.
24Te ni naarauramanta ne kia te unanaini aniarave. Te ni kauqu katu nturaro niqihairo kia vovano anirave.
25Te koqe avu aato ni nimiare turamanta ne ti tauvaqa utu timiteha kia ti uva iriarave. Te niara qora aara qaqirake koqe aaraqaa vuate turamanta ne kia iriarave.
26Ne mintimake ti qoririma timitaara kaara tevata ninta qoririma karerave.
Vo haika kaara ne qoraiqama viqe, te niara huviqorave tivakeha ni naaraihama nimitarerave.
Qora entavano niqaa qovaraiqiramanta ne voqamake qete vaiqe vi entara te kia ni kahaqiraiti, ni tauvaqa vauraa uvaqai tiva nimitarerave.
27Aaronaavano utintema kero, qora entavano niqaa qovaraiqiaina entarave, vetora noraiqaakero utiharo naavu maaqa rampai raampairima kaintema kero, qora maaravano niqaa qovarama viramanta ne vehiqamavi entarave, 28vi entara ne ti haareha tinavu kahaqiane tiqe, te kia ni uva irirerave. Ne vi entara ti rantareka iha kiama ho ti ranta kevarave.
29Ne koqe avu aato iri varia okarara navutaiqiha Nora Kotira qoririma keha kia vira aatu qetaraiti, 30te koqe avu aato nimunara ne kia iriraiti, te nenta qora okara qaqira kaate tuna uvaravata ne kia iriarave.
31Ne mintiara kaara naantiara nenta qora kaiqa varera vira koqaa, qora koqaama varevarave. Nenta qora kaiqa vare variava, vivama ni qoraiqama nimitaanarove.
32Kia avu aato vataaka hampi kaiqaraqai noraiqaake iri variaka variqi vivaro, nái vare kaiqava vika aru kaanarove.
Koqe avu aatora kia noraiqaake iriaka vaivaro nái mintimake iri variava vika qoraiqama kairamanta taiqa vivarave.
33Ti uva iriaka koqemake qaqi variqi vivarave. Maaravano kia vikaqi vairaro vika muntukavano qihaaqama kero vairamanta vika kia vo haika aatu qetevarave, tiro.
˻Nahentivano aaraqaa himpi vaiharo naverai tintema kero, koqe avu aatovano vi uvara vi uvarara ti vaura.˼
Copyright information for
TBG