Mark 12

Wa pena neng tep, Yesusdi domon upu deiki di pepra peterepu upu

(Matius 21:33-46; Lukas 20:9-19)

1Yahudi yala nengdi Allah tep karerbarami ati dam, Yesus tekmaua di, abulupra wekmai neng tep, domona upu deiki di peteremau. Yesusdi aupu pepu.

Tenpu taruda, anggur tapu du mouramunge taleamu ngebo kuramu. Anggur tapu kouamudi, awa dana-dana tara yuma gel beilya ongopgenepra wipdongopu. Ukupudi, anggur tapu du taingna tep, gel kumupra keteneipu. Tonda, anggur tapu du wa kalekra dina tep, awa damai ila lyom co ikrapudi, adeiki di kalengna ati dopu. Ange yuma konum ketenepra deipudi, ‘Yuk nengdi awada ke taru talepra pel donkameng’ tenen, yuk neng tep karepupa, anengdi awaidam kwamu keca pununa tep co bo karepi. Ukupi pangeda, awa deiyo ngebodi, yuk karen mutu er kayapu neng uruna tep beu.

2Anggur tapu du wisipudi engna taru konum kupupa, awa tu deiyo ngebodi tenepu. ‘Anggur tapu du dakra kipmengedi karepkamneng’ tenen, er pel don ngebo dopra, deipupa beu. 3Beupa, awa tu ke taru tep taleamidi pel dorami neng epidi, ayanmau ngebo er nong talepra weika di popi. Popidi akeca karena gum dipapu, “Tamupra beo,” pepipa beu. 4Ukupi pangeda, awa tu deiyo ngebo, ka di tamupra, er pel melimna ngebo ton dopra, aneng damai dokotepu. Dokotepupa, awa tu ke tep talepra pel dorami nengdi ton cap tapakra dokotepu ngebo, giso copra popidi, er nong deiki ikin keca weik deipi pangeda, er popi ngebo ali kupupa beu.

5Ukupi pangeda, ka di ton cap anggur tapu du wa deiyo ngebodi, yuk pel melimna ngebo ton tapakra dokotepu. Angeboda tek sisi pio poptapipa depu. Utopu ton, awa tu deiyo ngebodi, er pel melimna neng ton weika di dokotemamupa, awa tu talepra pel dorami nengdi, ton nengda tali balana di porami dinin, ton nengda, tek sisi pio portamamipa derami.

6Ukuramipane, sirya taruda, tenpu ton dokotepmanto ngebo kupu. Ada anggur tapu du wa tu deiyo ngebo, er mi sisa cadi, pio bicau teneramu ngebo kuramu. Adeiyo ngebodi, ‘Ada ne mi sisa cadi, ne wa tu ke talepra kunge nengdi gispal dopkamenge,’ tenepudi dokotepu. 7Dokotepupa, awa tu talepra pel dorami neng damai yakanmaupa, epidi upepi. “Awa tu deiyo ngebo deprepa, er punupkamre ngeboda, ayakanmar adano. Atep nengeda, nundi er popmeko. Popmepe dingeda, awa tu nun pepu dopropkamepe,” pepi.

8Upepi dingeda, angebo popra, er nongda awa tu tep, beilya wiamya bura tara donoki. 9Ukuramya tep, awa tu deiyo ngebodi ware kupkamre do? Gume, awa tu ke talepra perami neng damai yaredi, aneng yuma popyopda, anggur tapu du wa dopra, yuk neng tep karenkamre. Yesusdi adomon upu pepu.

10Upepudi, aupu ton cap pepu. “Dauddi sekamu buku neitamai sekeiamu upu pepkusen upuda, sun ton men peramrum do? Dauddi domon upu deiki sekeiamu upuda adano.
‘Gel ati dorami nengdi “Agelda mali gel” tenen, tapi gelda, dela dungdongona tep ati kumunai derirameng gel, pio mambul gel utopu konum kupre.
11Pio telep kupre ngeda, Allahdi telep kupra deipka cadi, nundi “Ange pio telepe,” tenenupe.’ (Mazmur 118:22-23)

Ada Dauddi sekeiamu upu konum pepsene,” Yesusdi Yahudi yala deiyo neng awekmaiya tep pepu.

12Yesus upepupa, Allah er si eremna ati pumbon pel dona deiyo neng cap, Allahdi ‘Ange ukunkamrume, angeda pio men kunkamrume,’ peipupa, Musadi sekeiamu mem upu peteremna deiyo neng cap, Yahudi yala deiyo neng cap yumadi utenepi. ‘E, Yesusdi domon upu deiki apepmaserada, nun wenemna tep pepmasera,’ tenepidi yu kupu. Yu kupupa, ‘Yesus ware kupra popkamep do?’ tenen, upu sisikembarami. Dinino, ataruda, Allah er si eremami ati dam wekmai nengdi, ‘Yesusda telepe,’ tenenmaidi er tep sun yumadi kange deipmai. Sun kange deipmaiya cadi, sun Yahudi yala deiyo nengdi, ‘Yesus katuai di popmepyopda, awekmai nengdi popsenung’ tenen, adeiyo nengdi Yesusda apu tapra yukai bei.

“Roma mutu Pemerintah ila nimi deiyo ngebo Kaisar tep, co bo karenupada, telep do?” pepra, dina di tali asipetepi upu

(Matius 22:15-22; Lukas 20:20-26)

13Uda yuk taruda, Yahudi yala deiyo nengdi, ‘Yesus er upu peptua deiki di mali kuptu’ tenen, sundi peipipa, Farisi neng cap, Raja Herodes er upu gekerami neng cap, dina di ‘Yesus tali asipetepkup’ tenen, Yesus damai yai. Yaidi, Yesus tep aupu asipetepi. 14“Kanda peteremna deiyo ngebo kumemdi, upu dumsisi upupu perume. Tonda, kan peteremem taruda, ‘Peterepnepa gekepnengedi, derepkuneng do? Kange deipkuneng do?’ men tenerume. Kan peteremem taruda, ‘Anengda isomka neng do? Anengda nimi deiyo neng do? Anengda ila-ila neng do?’ tenena gum di, Allah upu deiki di, ‘Ukunkamrume,’ peseretopu, dumsisipu peterememdi, tenpunge peda men tamrume.

Ange tep nengeda, asipetepkukepe. Ada, Nun mutu yuma talepra ila nimi deiyo ngebo Kaisar kuredi, ‘Pemerintah tep, co bo karenkamrume,’ peseryada, karena telep do, gum do? Aco bo karenada, ikin kuserura cadi, Pemerintah tep tupa karenkamep do, angeda tapkamep do?” pepra, mawa di asipetepi.

15Anengdi, ‘Yesusda mali peptue’ tenen, upepra mawa di asipetepi pangeda, Yesusdi aneng sun dipru neitamai di iniptapra tali pepmai upu konum kael kepudi, aupu pepu. “Sunda, ‘Er upu peptua deiki di mali kuptue’ tenen, dina di asipetepmanerum ngeda, warya tep do? Sun gel uangda dopra benbenepnemumpa, dipetepkune,” pepu.

16Upepupa, sundi agel uang dopra benbenepi pangeda, Yesusdi asipetepu. “Sun ton agel uang dipetepso. Agel uang deikida, er nimi urasin utopu petupra deipi ngeda, ware ngebo urasin do? Tonda, nimi si sekra deipi ngeda, ware ngebo si do?” pepra Yesusdi asipetepu. Asipetepupa, sundi tamupra, “Ada ila nimi deiyo ngebo Kaisar
Kaisar Roma mutu kurami nesala, sun ila deiyo ngebo. Lap pena nomor 41 dirume.
ernge,” pepi.
17Upepipa, Yesusdi aneng tep pepu. “Co boda yala tenpupu kurura tep, Kaisardi, ‘Ange karepneso,’ pepsere pangeda, adipapu dopra Kaisar tep karenkamrume. Tonda angetopu, sundi, ‘Allah tep karenkamepe,’ tenepmum ngeda, adipapu dopra Allah tep karenkamrume.

Ange utopu, ‘Ton ngeboda, gekenkamepe, ton ngebo tep, song tenen, tamkamepe,’ tenena gume. Kaisardi pesere upu pe, Allah erdi pesere upu peda, gekepra kunkamrume.” Yesusdi pepu. Yesus aupu pepka deiki di, Farisi neng cap, Raja Herodes er upu gekepra kurami neng capdi, ‘Er upu peptua deiki di mali kuptue, tenepmap dinino, ange men kupmanto kupre,’ tenepidi, “Uo,” peprap lolopi.

Saduki nengdi, ‘Yesus erda mali peptue’ tenen, ner dona tep, dina di asipetepi upu

(Matius 22:23-33; Lukas 20:27-38)

18Yuk taruda, Saduki
Saduki nengda, sun Yahudi yala nesala kurami dinin, isomka neng cap, ila-ila neng cap kuramidi, sun teka tenerami kecada yambul urasin yuk kwamu. Ada, Musadi sekeiamu buku, menmena pamu bari bukupu sekeiamungepu talepra dombaramidi, utenerami. ‘Gume, konum deamenge nesalada, Allahdi kange di ton cap, gam men bukeipkamre,’ teneramidi peteremami. Sun Saduki neng cap, Farisi neng cap, yambula di yuk-yuk teneramya tep, upu deiki pedana cap, pangdana cap weik kudidarami. Tonda lap pena upu nomor 9 dirume.
nengdi, Yesus damai asimyai. Sundi, ‘Gume, deramenge nesalada ka tamupra gam men bukamenge,’ tenerami neng cadi, sunda Yesus tep ikin upu asipetepmepepa, tamupra men peptuopda, yuk neng yumadi, ‘E, nesala depmengedi, ka tamupra gam men bukamenge,’ pesenung upuda, ‘Teka pesenunga, tenenkameng’ tenen, dina di asimyai. Yaidi Yesus tep aupu pepi.

19“Musadi sekeiamseu upuda ake. ‘Tenpu ngebodi ner dopmaryanen, mi derina gum di, angebo depyopda, angebo er weit bodi, er yo pununa tep, er du bo ner solu dakra donkamre,’ upepra Musadi sekeiamseue. Upepra sekamseua tep, ukupmantonge ton asipetepkukepe.

20Tenpu taruda, sun weitapsilip pu, yoneitam bari neng kurami. Sun du bo menmena ner doamu dinin, mi men deipu dipapu depu. 21Menmena ngebo depu pangeda, anerpu er weit butene ngebo solu daku. Aner dopupa, dakuramreianen, er peda mi derina gum dipapu depu. Utopu ton weneri ngebo peda, aner solu dakmau dinin, mi derina gum dipapu depu. 22Dakupbaramiyanen, aweitapsilip yoneitam bari neng yumadi, atenpu nerpu dopbarami dinin, mi derina gum dipapu depi. Siryada, aner peda depu.

23Atep, kanda amendada, Allahdi nesala weik gam bukra deipkamre teneruma tep, ayoneitam bari neng yumadi anerpu doramiya cadi, sirya taruda, ware ngebodi, ‘Anerda ne ner,’ pepra dopropkamre do? Allahdi nesala weik gam bukra deipre pangeda, ware kupra upu peptenge do? Ada sun yoneitam nengdi anerpu doramiya cadi, ada men kupmanto. Atep, ‘Allahdi nesala weik gam bukra deipkamre,’ pepra peteremsemem ngeda, nundi teka men tenenupe.” Sun Saduki neng dina di Yesus tep pepi. 24Aupu tali asipetepi pangeda, Yesusdi tamupra pepu.

“Allahdi peiamupa sekeiami upu cap, Allah er puto pio weik kurenge cap, men kael keamruma cadi, sun walwal deiki di asipetepmanerume.
25Allahdi nesala weike gam bukra deipkamre taruda, ner cap, nimi cap ton men dopdankamenge. Allah er im deiki pel don neng, malaikat, im deiki kungetopu, Allahdi gam bukeipkamser nesala peda, ner dodana gum dipapu kunkamenge.” Yesusdi pepu.

26Yesus aupu pepu dingeda, upu ton cap pepu. “Ukuda, ‘Deramenge nesala gam men bukamenge,’ tenemum ngeda, lap pepkusene. Musa sekeiamu upu neitamaida, bo bum-bum keca kankan uku bu jenmaua kan-kan, Allahdi Musa tep peipu upuda, men peramrumdi ange kael men keprum do? Bo bum-bum keca kan-kan uku bu jenmauai, Allahdi Musa tep pepu. ‘Abraham cap, Isak cap, Yakub cap, sundi si eremnenung Allahda, ne kunune,’ pepu.

27Nun kaele. Allahdi aupu peipu taruda, Abraham cap, Isak cap, Yakub cap yumada, sun nong konum deami. Sun nong konum deami dinin, sun sambalada, tupa gam kurami, ton tupa gam kununge. Denge nesala cap, amenda denkameng nesala cap yumada, gam men bukamtenge teptoda, Allah si men ereptenge dinino, Allahdi, ‘Sun weneri menop deami nengda, ne si eremnenunge,’ pepka cadi, adeiki di, ‘Aweneri menop deami dinin, anengda tup gam kununge’ tenen, kael kemnupe. Ange tep nengeda, sun kael kepso. Sirya taruda, Allahdi nesala weik gam bukra deipkamre. Atep sunda, ‘Deramenge nesala ka tamupra gam men bukamenge,’ tenemum ngeda, sun pio mali tenerume. Walwal di tenerumdi perume.” Yesusdi sun Saduki yala neng tep pepu.

“Allahdi, ‘Ukunkamrume,’ pepra deipu upu pio mambul ngeda ake,” Yesusdi pepu upu

(Matius 22:34-40)

28Farisi neng cap, Raja Herodes er upu gekerami neng capdi, ‘Asipetepmepya deiki di Yesus mali upu peptue’ tenen, dina di asimai taruda, tenpu ngebo ton sun upu talepmaiyai yau. Angeboda, Allahdi ‘Ange ukunkamrume, angeda men kunkamrume,’ peiamupa, Musadi sekeiamu upu peteremna deiyo ngebo kuramu. Angebo yaupa, Yesusdi sun Saduki neng tep, tamupra penmau upu gekepudi, utenepu. ‘Uo, Yesusda, ila kael kepudi telep upu tamupra penmare,’ tenepu. Angebo utenepudi, Yesus tep asipetepu. “Allahdi, ‘Ange ukunkamrume, angeda men kunkamrume,’ pepra deiamseu upuda, weike akapmar dinin, pio mambul ngeda, dan nge do?” pepra asipetepu.

29Asipetepupa, Yesusdi tamupra pepu. “Pio mambul ngeda adano. 30Sun Israel nesala yuma gekepso. Nun nai Allahda, er tenpu kurure. Sun kange bongtona gum dipapu, sun kange dipru Allah er nong deiki derinkamrume. Tonda sun nong yuma cap, sun sambala cap, sun kange tenenange cap, sun nong puto cap, ayumada Allah er deikipu derinkamrume. 31Ila mambul upu butene ngeda, ake.
‘Sun pe tep putapsere keca mambule tenerumutopu, sundi yuk neng, sun putapre keca tep, bicau tenepra makunkamrume.’ (Imamat 19:18)

Allahdi abutene upu, ‘Ukunkamrume,’ peipu upuda, pio mambule. Yuknge yumada yambul mambule pua.” Yesusdi angebo tep pepu.

32Upepupa, er tep asipetepu ngebodi, tamupra Yesus tep pepu. “Naio, ‘Allahda er tenpu kurure. Allah yuk ton men kurure,’ pepmaremada, pio telepe. 33Nun mali kupe keca, ‘Allahdi gum kupra deipkamser’ tenen, gam kure keca popra, nong yuma uku dongonup keca cap, akeca-keca yuma Allah tep karenup keca yuma cap, akecada yambul mambule. Dinino, ‘Sun kange dipru cap, sun kange tenenange cap, sun nong puto cap, akeca yuma, Allah er nong deikipu derinkamrume,’ pepmaseremnge cap, uda, ‘Sun pe tep putapsere keca mambule,’ tenemumtopu, sundi yuk neng, ‘Sun putapre keca tep bicau tenepra, makunkamrume,’ pepmaremnge cap, ada tek sisi pio mambulnge,” pepu.

34Musa sekeiamu upu peteremna deiyo ngebodi aupu pepupa, Yesusdi tenepu. ‘Angeboda, er kael deiki di tamupra pepmanere,’ tenepudi, angebo tep pepu. “Nesala yumadi Allah tep teka tenepmengepa, Allah er puto deiki sun kange dipru cap, sun kange tenenange cap taleprepa, er upu gekepra dombaramengtopu, kan peda teka tenepmanto ngebo kurume,” Yesusdi pepu.

Upepu pangeda, ataru di gonga kepra, amenda taru yumada, ayala-ayala neng yumadi, ‘Yesus tamupra pesere upuda, telep kupra peserure,’ teneramidi, sun balila kuna gum di, kware kupupa, dina di ton cap men asimpeterami.

Yesusdi Musa sekeiamu upu peteremna deiyo neng, sun mali kurami keca tep pepu upu

(Matius 22:41-46; Matius 23:1-7; Lukas 20:41-47)

35Yuk taruda, Yahudi yala neng Allah tep karerbarami ati dam dinin, Yahudi yala gum nesala, Allah mororyakaramyai tekmaudi, peteremau taruda, Yesusdi aupu pepu.

“Musa sekeiamu upu peteremna deiyo nengdi, aupu peteremnunge. Ada, ‘Nesala ban-ban yuma, dakununga kan-kan di, lyepredi talenkamre ngebo, Mesiasda, nun apu bo Daud, er mi kurure,’ pepra peteremnungada, deiyoda warya tep do? Aupuda nong neitamainge ton moupra tenerum do, gum do?
36Allah er Lek Sambaladi, Raja Daud er dipruai talepka deiki di, Daud er pedipapu Mesias yankamu ngebo tep, aupu pepu.
‘Allahdi ne nai bo Mesias ngebo tep pepu. Nun butene nengdi nesala yuma talepra kunkamnema tep, ne dumsisi tara bungkamrume.
Abungamempane, amenda taruda, kan upu yanikenung nesalada, nedi dopra kan amutara deipnepa, kandi anesala yuma pio talenkamrume.’ (Mazmur 110:1)

Dauddi sekeiamu upu dopra pepmasene,” Yesusdi pepu.

Upepu dingeda, aupu ton cap pepu.
37“Daud aupu pepka deiki di, tuai nesala lyemna ngebo Mesias yankamu ngebo tep, ‘Mesias ngeboda, ne nai bo kurure,’ pepu. Upepka tep, Mesias ngeboda, Daud er mi sisa men kurure. Daud erdi deipupa, dadeipdanen, yakaramyanen, er yala ngebodi deipu mi kurur dinino, erda tek sisi im deiki ila ngebo kurure. Nimi lyemna tep, Mesias ngeboda, tali tuai ngebo men kurure.” Yesusdi akati dam wekmai neng yuma tep pepu.

Weika di abulupra wekmai neng yuma, Yesusdi kange lon upu penmaupa, gekenmaidi, pio kange deipra pingping kupu.
38Yesus aupu peteremau taruda, aupu ton cap pepu.

Allahdi, ‘Ange ukunkamrume, angeda men kunkamrume,’ peiamupa, Musadi sekeiamu upu peteremna deiyo neng, sun kunge keca tep, nemupra kunkamrume. Sun mali kungetopu, ‘Nun peda mali kunup’ tenen, kange moupra kunkamrume. Ada, sun mali kunge keca pepkusene. Sunda, ‘Yuk nesaladi nun tep ila-ila neng tenepkamseng’ tenen, deiki dongonge opkalda, lyom weiknge kenekmengedi, embange taruda gia barure.

Tonda, nesala bung keca kunumna tep, gung weika di bulupra wengamenga neitamai di, ‘Nesala weik dinungai embapepa, gispal dopsengedi, “Telepe,” pepsenge pangeda, yuk neng yuma epra gekepmengedi, “Uo, anengda ila mambul neng,” penkamseng’ tenen, pio putarure.
39Tonda, Allah upu peteremna ati pumbon wekmengedi, ‘Nesala yuma sun urasin din tarapu bukmepepa, disengedi, ila mambul neng tenenkamseng’ tenen, sal nong-nong kupra bungbanunge. Tonda, ila kailya kalemna taru yumada, ‘Ila mambul neng tenepkamseng’ tenen, pio putaprepa, ila neng bungamengaipu bungmengedi, sal nong-nong kupra, bungbanunge.

40Ton mali kunge kecada adano. Sundi solu nerapu tep, ‘Depmumpa, sun talemum ati cap, yuk keca yuma cap, Allah tep karenkamrume,’ pertamnung dinin, solu nerapu akeca konum karepmengopda, Musa upu peteremna deiyo neng dipu bokmengedi, ila di upula doronunge. Tonda, anengda utenenunge. Yuk nengdi, ‘Anengda Allah morona ila kael neng, penkamseng’ tenen, Allah moronge taruda, upu lyoma di moronunge. Akunge keca yuma tep nengeda, Allahdi akunge neng utopu neng yuma tep, pio ila di wenepra popkamre. Yesusdi pepu.

Ada, sun Yahudi yala neng, sun Allah karerbarami ati dam wekmai neng yuma tep, Yesusdi aupu pepu.

Solu nerdi Allah tep, pio metek gel uang karepu upu

(Lukas 21:1-4)

41Yahudi yala neng, sun Allah tep karerbarami ati pumbon, ‘Allah karena tep co bo dongonkameng’ tenen, bekin utopu keca moupra deiami. Aco bo dongoryakanmai keca damaida, Yesus cap, er nyapu cap bukmaidi, aco bo dongoryakanmai neng. Sun kamo tep dinmai. Isomka nengda, kunumna weik co bo ila di dongonmai taruda, sal kamna deiki di dongoryakanmai. 42Dinino, solu kuramu ner, pio kankan ner tenpupuda, erdi kunumna metek gel uang pio meteknge butenepu, yana dongopu. 43Dongopu pangeda, Yesusdi er nyapu meneng damai abukmaiya tep, pepu.

“Sun dipetepso. Ne tek sisi upu pepsene. Aisomka neng yumadi, kunumna weik co bo weik dongopmang dinino, ila co bo dongopmangada, Allah er kangeda, ‘Aco bo yuma tapakra nungnada, metekpu kurure,’ tenerure. Dinino, asolu kure kankan nerdi, dongopmau gel uangda, kunumna metekngepu dongopmau dinin, Allah er kangeda, ‘Aner dongopmau ngeda, pio weike kurure,’ tenerure. Ukupra tenerura deiyoda ake.
44Sun aisomka nengda, sundi akeca-keca weike talepya neitamai di, bokra ton mawa weik akwapmarepapu, ila co bo dongopmang dinin, asolu nerda, pio kankan ner cadi, er talepu keca yuma apu konum dongopmare. Ukutaruda, er co bo pio gum kupmara tep, er jen keca peda men kunuptue. Atep, Allah er kangeda, ‘Aner dipapu, weik karepmanere’ tenerure,” Yesusdi er nyapu tep pepu.
Copyright information for XteSC