Proverbs 3

Kaber neng tep, kael kemna deiyo kecada, “Ukupra kael kemkamrume,” pepu upu

1Uo, ne nyapu, nedi sun tep peteremamsisi ngeda, lumdongona gume. Nedi, “Angeda kunkamrume, angeda men kunkamrume,” pepra, peiamsisi keca yumada, sun dipruai deipmumdi, pio tupa tenepra kunkamrume. 2Ukupra kumum pangeda, go ton cap lyoma di kareserepa, kange deipra telep kun kecapu kumumdi, gam pio kunkamrume. Ne peiamsisi keca yuma, sun dipruai deipmumdi, angepu moupra kumum pangeda, amenda sun kunkamrum keca yumada, pio teleppu kunkamsere.

3Sunda telep kupra kunkamrume. Ada, nedi peiamsisi upuda, tali keca tenepra tamna gume. Ukupmantoda, pate du kum koudongoramengtopu, nedi peiamsisi upu moupra talemumdi, teleppu kunkamrume. Tonda, ukupmantonge ton, nimidi, ‘Aupuda mambul weik’ tenen, gat keca deiki sekra deipmengedi diramengtopu, nedi peiamsisi upu, sun dipru neitamai moupra tenemumdi kunkamrume. 4Sundi apepmasentopu kumum pangeda, Allah er kange telep cap, nimi sun kange telep cap, sun deiki derinkamsenge.

5Sun nai bo Allah Yahweh tepapu pio teka tenepra kunkamrume. Sun pedipapu, sun dipru neitamai tenemum kecapu, ‘Akonuma,’ tenena gume. Tonda, sun pedi kael kemamumnye cap, ukutaru kael kepbankamrumnye cap tep, ‘Neda ila kael ngebo,’ tenena gume. 6Ware pel do yuma, dopkumumnyopda, Allah tep moropmumdi donkamrume. Tonda, ware kun keca do yuma, ‘Allah melimserya deiki dipu apel donkamepe,’ tenenkamrume. Tonda, ‘Allah er gispal dona tep, apel donkamepe,’ tenepra kunkamrume. Allah tep, gispal domum pangeda erdi, “Pio dumsisi kun bisida, ace,” pepra peteremkamsere. Ukuseredi, sun kunkamrum keca yumada, teleppu kudinkamsere.

7Sun pedipapu tenepra kael keamrumnge tepapu, ‘Nunda ila kael neng,’ tenepra gemena gume. Atep nengeda, mali kun keca yumada tapmumdi, sun nai bo Allah Yahweh tep, ‘Erda ila mambul ngebo,’ tenepra kware kunkamrume. 8Ukupmantoda, pu jeramre nesala, obat jepmenge taru kip bungdongoramengtopu, sun nai bo Allah tep, kware tenepra kumumdi, dumsisipu kupmumnyopda, sun nong cap, sun sambala cap yumada, pio teleppu kunkamre.

9Sun nai bo Allah Yahweh tep, “Telepe,” pepra, er gispal dona tep kareryakankamrum keca yumada, pio telepngepu doupra kareryakankamrume. Tonda, sun wa pepra koupmumpa, menmena bongopredi, nong kunkamre weninge yala-yala yumada, Allah er gispal dona tep, kareryakankamrume. 10Ukumum pangeda, sun kounkamrum keca yala-yala yumada, Allahdi weik kareserepa, sun jen kipra yamumdi derinkamrum atida, dekpepkamre. Jen kecada men gum kupkamsere. Allahdi tupa-tupa yamupra kareserepa, pio weik kunkamsere. Tonda, sun anggur tapu du purupra, ila mau pumbon derinkamrumaida, men gum kupkamsere. Angeda, pio akunkamsere.

11Ne nyapu, Allahdi sun kael kemna cap, kurpetena cap tep, kange mun keca kareserepa, sun damai yakasere taruda, ‘Uo, ware keca deiyo tep, nun damai yanmaser do?’ tenen, men tenimtonkamrume. Mali kupmumpa, Allah Yahwehdi wenemkamser taruda, sundi, ‘Uo, angeda warya tep kunmaser do? Angeda, nun songe,’ men tenenkamrume. 12Apepmasen upuda, tali tep men pepsene. Ada, Allah tep teka tenerur ngeboda, Allahdi angebo tep kange deriredi, ‘Er kange dipru tenenange puto kunkamre’ tenen, er kurpetena tep, kange mun keca karerure. Ukupmantoda, nimi sun pedi derinung nyape tep, ‘Mali kupnung’ tenen, moupra wenemamengtopu, Allahdi kange derirur nesala tep, ‘Mangkau kange doupra mali kupnung’ tenen, wenemrure. Bicau men tenepsetu teptoda, men wenepsetue.

13Ware ngebo do yuma, ‘Ila kael kemna deiyo keca cap, ‘Angeda telepe, angeda mali’ tenen, moupra tenena deiyo keca cap doproptene’ tenen, piriripra epetepredi, epra dororur ngeboda, kange deipra kunkamre. 14Apepmasen upuda tali tep men pepsene. Deiyoda, ila kael kemna deiyo keca cap, ‘Angeda telepe, angeda mali’ tenen, ‘Moupra tenena deiyo keca cap, doproptene’ tenen, piriripra epetepredi, epra dororur kecada, ila mambul weik kurure. Ada, kunumna weik keca, er sida perak cap, emas capda, telep gat keca kurur dinin, ada yambul telepe pua. Dinino, ila kael kemna deiyo keca cap, moupra tenena deiyo keca capda, ila mambul keca kurure.

15Urasin pio telep gel, er sida permata penunge gelda, co bo weika di kunumnung dinin, akecada yambul telepe pua. Dinino, ila kael kemna deiyo keca cap, moupra tenena deiyo keca capda, ila mambul keca kurure. Nimidi, ‘Akeca-keca yumada ila mambule cadi, doproptepe,’ tenepra putare keca yumada, yambul mambulpu kurure. Allahdi nimi tep, ila kael kemna deiyo keca cap, moupra tenena deiyo keca cap kareser ngeda, ila mambul kurure. 16Ila kael kemna deiki di, pio dumsisingepu moupra tenepmumnya deiki di, go weik ton cap kareserepa, pio gam kunkamrume. Ila kael kemna deiyo keca moupra talemumnyopda, bung keca yala-yala yuma weika di doromumdi, isomka neng kunkamrume. Tonda, yuk nesala yumadi, sun tep, ‘E, anengda, mambul neng kununge,’ tenen, gispal donkamsenge.

17Ila kael kemna deiyo keca doronge nengda, kange deipra kunkamenge. Tonda, anesalada, yuk neng tep, yu kuprepa podana cap, upu deiki pangdana cap, wilimna capda, men kununge. Sun cap, yuk nesala yuma cap, dukdongopra kikiman teleppu kununge. 18Ila kael kemna deiyo keca moupra talepmum pangeda, Allahdi go weik ton kareserepa, gam pio kunkamrume. Telep kunangepu moupra puto di talenkameng nesalada, pingpinga di kange deipra kunkamenge.

Allah er ila kael deiki di, tuai mutu cap, tuai mutu neitamai kure keca yuma cap, ketekepra deipu

19Allah er ila kael deiki di, tuai mutu cap, tuai mutu neitamai kure keca yuma cap, ketekepra deipu. Ange utopu, erdi, ‘Ange telepe, angeda mali’ tenen, moupra teneramnga deiki di, im deiki kure keca cap, im neitamai kure keca yuma cap, ketekepra deipu. 20Allah er ila kael deiki di, me yuma ketekepra deipudi, tu diksingiamupa apumbon di, me bukra embaramu. Utopu, me ton dopra, im deiki dua neitamai deipupa, mo puru tuai mutu yuma sakredi telep kurure.

Raja Salomodi, er amutara kurami nesala tep, ‘Kwar dangna gum di, teleppu kunkameng’ tenen, pepu upu

21Ne nyapu, apepmasinge tep, pio men tenimtonkamrume. Ila kael kemna deiyo keca cap, ‘Angeda telepe, angeda mali’ tenen, moupra tenena deiyo keca capda, pio men lumdongonkamrume. Kael kepra dumsisi kun kecapu kumumdi, sun asuru peda, moupra kalekra didamumdi kunkamrume. 22Ukupmumnyopda, Allahdi go weik ton cap karepserepa, pio gam kunkamrume. Ukupmantoda, nimidi urasin telep keca kum garangamengtopu, ila kael kemna deiyo keca moupra talenkamrume.

23Ukupra kumumnyopda, sun emban bisi yuma peda, telep dipapu embankamrume. Sun yan gel dukserepa, kote men sangkamrume. 24Atep, sun bena mapkumum taruda, ton lukdamumdi, kware men kupkamsere. Tonda, alukunda neitamai yumada, tali lupra mapluk penapu kunkamrume.

25Tonda, sun damai ila ikin keca cap, pirin keca cap yare taruda, yuk nesala yuma sun kware kuprepa, lukdangedi, kurapra sepdara bankamenge. Ukunkameng dinino, sunda akunkamre keca tep, kware men kunkamsere. Ange utopu, sun damaida dato-dato di ila mungna puto yakankamre taruda, sundi, ‘Gume, Allahdi mali kun nesala tep wenepra ponmardi, kunmara,’ tenepra, kware men kunkamsere. 26“Kware men kunkamsere,” pepmasenada, tali tep men pepsene. Ada, sun nai bo Allah Yahwehdi, sun tep melipra kalengkamsere. Ukupmantoda, pena pemengai jena mangkau di bandenkapredi, pena pumbon wekrepa youramretopu, men kunkamsere. Allahdi sun tep, moupra kalengkamsera tep pepsene.

27Kange mun kange doupra kunge nesala tep, epmumdi sun tep melipmanto keca akwapyopda, ‘Melipkun do, gum do?’ tenena gum dipapu, pe deipra anesala tep adipapu melimkamrume. 28Ware nesala do yuma, sun damai yangedi moropsengopda, sundi anesala tep, “Atumida dakwapmarepane, ambutumi pepkamasena tep, ketenepnapu kupkamarume,” pena gume. Sun moropmenge keca akapseryopda, amoropmenge tumipu, melipra karena telepe.

29Sun kayapu neng, mening dam kunge neng tep, sun deiyo ton men kupmarepapu, ‘Aneng tep mali kupra deipkupe,’ tenena meme. ‘Sun tali mangkau kange doupra kunmange neng tep, etetepra deiprum’ tenen, aupu pepsene. Ada, sun damai kunge nesaladi, sun tep, ‘Anengda nun tep mali men kudisenung’ tenepmengedi, ‘Akati nengda, nun kayapu sisa pua,’ tenesenunga tep pepsene. 30Tonda sun kayapu nengdi, sun tep mali men kupra deipmasengepapu, sun dipu sun tep, ila upu di pepra men deremkamrume.

31Utopu, dipru yu kange doupra, tulum upu penmare ngebo tep, ‘Uo, er kunmartopu, nun peda utopu kunkamepe’ tenen, putana gume. Sundi ton cap tamupra, yu kemdina gum di tapra kaukemdongonkamrume. Tonda, anesala yu kange doupra kungetopu, sun peda utopu men kunkamrume. 32Angeda mesum tep men pepsene. Deiyoda, sun nai bo Allah, er si Yahwehdi, sun mali kun kecapu talepra kunge nesala yuma tep, ‘Ne songe,’ tenerure. Dinino, nimi ton dumsisi kun kecapu kuramenge nengda, Allah cap dukdongopra kungedi, gam pio kunkamenge. Ukupra kunge nesala tep, Allahdi tenere keca lap perure.

33Ange utopu, mali kunge nesala sun ati neitamaida, Allah er si Yahwehdi wipra mali kudirure. Dinino, er peretopu, dipru amu kepra kunge nesalada, sun damai akuredi melipra sun tep, pio telep kudirure. 34Tonda, nimi ton dipru erepra kunge nesaladi, Allah tep, ‘Erda mambul gume,’ tenepmengedi, er tep nalemenge nesala tep, Allah Yahwehdi, ‘Anesalada, ne song cadi, dadeptenge’ tenen, epra kaukemdongorure. Dinino, sun dipru dakra, bouna di amutara kunge nesalada, sun damai Allah kuredi, melipra sun tep pio telep kudirure.

35Ange utopu, nimi ton ila kael kemna deiyo keca cap, telep kun keca cap, kupbange nengda, sun si teleppu kupbankamre. Yuk nesala yumadi, aneng epmengedi, ‘Uo, sunda mambul weik neng kunge’ tenen, gispal donkamenge. Dinino, sun mali kecapu kungedi, balila weik kupra kunge nengda, pio mali kecapu talepra kunkamenge. Ukupra kungepa, yuk nesala epmengedi, ‘Anengda, pio mali neng,’ tenepmengedi, epra kaukemdongonkamenge.
Copyright information for XteSC