Ruth 1

Elimelek cap, er bungsilip cap, Moab mutu bei upu

1Pumun taruda, ila nimi deiyo neng, Raja nengdi Israel tara yuma kapul men taleami taruda, ‘Malinge ace, telepnge ace,’ pepra, upu bongdina deiyo nengdi amutu yuma talepra upu bongdirami. Ataru neitamaida, ila jen putana gonga kepu. Ada Israel nesala kuramyai yuma, jen gum kupbaramupa, anesala yuma jen putapu. Ukupu taruda, Yehuda tara neitamai dinin, nimi ati dopra kurami mutu si Betlehem mutu ngebo, er si Elimelek, kuramu. Tonda, er ner Naomi cap, er nyapu butene cap, sun mutuda Betlehem kurami. Amutu kurami dinin, jen putapupa, Elimelek cap, er ner cap, er nyapu butene cap yuma, Betlehem mutu di tapra, Moab mutu wengbenamidi kurami.

2Angebo Elimelek, er ner sida Naomi. Sun nyapu sida, Kilyon cap, Malon cap kuramrei. Sun yalada, Yehuda yala neng kurami dinin, ayala sida, Efrata yala nesala ton perami. Sunda Yehuda yala nesaladi taleami tara neitamai, Betlehem mutu kurami dinin, jen putapka tep, sun mutu di tapra, Moab mutu tara tengbenamidi bena kurami. 3Ukuramyane, Naomi er nenge Elimelek depu. Ukupupa, Naomi cap, er nyapu butene cap, sunpu kikiman kurami. 4Akurami taruda, Naomi er nyapu butene nengdi, Moab mutu nerapu doprei. Tenpu ngebo dopu ner sida, Orpa. Butene ngebo dopu ner sida, Rut. Sun yuma amutu neitamaipu dakuramyane, ketengda, dangol di utara, 10 keteng tamun mami.

Naomi cap, er yamal ner Rut cap, Betlehem mutu tamupra berei upu

5Ukuramyane, Naomi er nyapu butene Kilyon cap, Malon cap, konum deprei. Konum depreiopda, sun ninpu solu taprei. 6Ukuprei taruda, Naomi cap, er nyapu doamrei nerapu cap, Moab mutupu kunmaidi, gekenmaipa, yuk nengdi, ‘Allah er si Yahwehdi er nyapu Israel nesala tep, bicaue teneramudi, meliamnga deiki di, mo weik kareramupane, sun wa pepra kourami keca yala-yala yuma telep kupupa, weik kiramengdi, jen keca weik jeramenge,’ penmaipa gekepidi, Moab mutu di tapra yankoia tep, sun yuma ketenepra deipi. 7Naomi Moab mutu di tapra yankou taruda, er nyapu doamrei nerapu cap, sun tonpa, ‘Yehuda mutu tamupra benkamep’ tenen, bisi banmai.

8Ataruda bisi banmai dinin, Naomidi sun anerapu butene tep pepu. “Telep ngeda, sun adipapu tamupra, sun nin yapu koripu bereso. Ne nyapu butene konum deprei nengda, sundi doamrerumdi, kange deipra telep kupra pel doramrerumdi, ne tep weika di meliamnererume. Ange yuma tep nengeda, Allah er si Yahweh
Yahweh – Allah er si, tek sisi ngeda, ‘Yahweh’ kurure. Allahdi Musa tep, aupu katuai di lap pepu (Keluaran 3:14). Ibrani upu deiki di ahuruf ‘YHWH’ angepu sengnunge. Ibrani upu penge nesaladi, ‘Allah er si sisa katuai di men peptepe’ tenen, kware kununge. Kware kununga cadi, sundi huruf YHWH, angepu sengnunge. Dinino, Allahdi Musa tep, “Gume, ne sida ‘Yahweh’ kunerure. Asi ‘Yahweh’ kael keprumudi, asipu erepra ne tep gispal donkamnerume,” pepu. Ibrani nesaladi huruf YHWH sengnung dinin, ‘Ahurufpu sekmepyopda, aupu penada iriwarye kupsurur’ tenen, nundi, ‘Yahweh’ sengnupe. Indonesia Alkitab neitamaida, Allah er si Yahweh men sengnunge. Sunda, ‘TUHAN’ sengnunge. Dinino, Indonesia Alkitab neitamai yuma, ‘TUHAN’ epmumyopda, ‘Ada Allah er si sisa, Yahweh kwamngai,’ tenenkamrume. Allah er si Yahweh penada telepe pua. Tonda lap pena upu nomor 49 dirume.
dipapu maton dopkamsere. Sun meliamnererumtopu, ‘Allahdi telep kupra melimkamsere’ tenen, sun tep Allah moronkamsene,” Naomidi pepu.
9Upepudi, aupu ton pepu. “Allah er si Yahwehdi sun nimi tamupra dona tep nengeda, erdi tenepseu ngepu bendoprerumdi, telep kupra kunkamrerume. ‘Sundi ne tep telep kweip yakanererumtopu, Yahwehdi sun tep telep kweipkamsere’ tenen, Allah moronkamsene,” pepra, Naomidi anerapu tep peipu. Upu konum peipu dingeda, “Telep dipapu dakunkamrerume,” pepra mutupropu pangeda, Orpa cap, Rut cap, sunda, ila di engeprei.

10Ukupreidi tamupra er tep peprei. “Nun nin kandi nun tamna gume. Nun tonpa kikiman bepedi, kan yala nesala kuramengaipu benkamepe,” pepra moroprei. 11Upepreipane, Naomidi tamupra pepu. “Gume, anerapu tek sisi pepmasene, sun pe mutu tamupra benkamrerume. Ware deiyo tep sun cap, ne cap kikiman kunkamep do? Sun cap tonpa men betepe. Sundi ne tep nengeda, ‘Nyapu ton cap deiptupa, nepretengepa, dopteneme,’ tenepmanererum di do? Gume, ne nyapu ton cap men deipkamsene.

12Gume, sunda sun menop taru kuramrerum mutu, sun pe mutu tamupra dabereso. Neda konum wisi deipsia cadi, nimi ton men doptene. Atep telep ngeda, anerapu dabenkurerume. ‘Nimi ton dopkamne,’ pio men tenenune. Tonda, nimi doptenya peda, alukunda peda, nimi buru dipnengepa doptenedi, sal nyapu ton cap deiptenya peda, sun dakuramretumane, men dopretume.

13Tonda, nyapu ton deiptenepa, ‘Sun anyapu neprengepa dopkamnem’ tenen, kunkamrerum taru peda, pio weik mapkamrerume. Tonda ukuprerumya deiki di, ‘Yuk nengda men dopkamnem’ tenen, peprerum do? Ne ner nyapu, angeda ukuna gume. Nakinge ngebo depneuada, ikin weik kupnere. Sun peda utopu, sun neng yapu butene deprei atep, sun peda ikin kuserur. Ne kangeda, Allah er si Yahwehdi ne wenepneua tep, ne mambul kange doupne. Sun cap ne tonpa kurerum pangeda, sun ton ikin kupkamsere. Atep ‘Ukunkunem’ tenena gume,” Naomidi pepu.

14Upepupa, Orpa cap, Rut cap ange gekepreidi, ton cap ila di engeprei. Engeprei dingeda, Orpadi er yamal ner Naomi tep, iripra mutupdaropudi, “Telepe daberume,” peprapudi, er pe mutupu tamupra beu. Dinin, Rut puda, ‘Ne yamal ner tapnedi, ne pe mutu tamupra men betene. Acapu kunkamne,’ tenepudi, er yamal nerpu iripudi, acapu kunmau.

15Ukupu taruda, Naomidi Rut tep pepu. “Ange epo, kan ka nerda tamupra er pe mutu cap, er pe yala neng damai beredi, sun si eremenge kecapu bentalepkamre. Atep kan peda bememdi, sun butene utopu kupkurerume,” pepu. 16Upepupane, Rutdi tamupra pepu. “Nanino, kandi ne tep, ‘Tamupra beo,’ pena gume. Ne kan men tapra betene. Dan benkamremai do, tonda dan bena kunkamremai do yumada, ne pio tupa melimkamkene. Tonda, kan mutuda, ne mutu utopua. Tonda, kan yala nesala tep nengeda, nedi, ‘Anesalada ne yala nesala utopu,’ tenenkamne. Tonda, kan si eremem Allahda, ne peda er sipu eremkamne. Nun tonpa kunkamnema tepa.”

17“Tonda, nanino kan dan tara depmempa peipkamkengaida, ne peda acapu depnepa peipkamnenge. Ne putapnere ngeda ace. Nedi kan melimna gum tapra benyopda, ne wenemna tep, Allahdi ila ikin keca ne deiki deipnetue pepne. Atep nengeda, pio melipkenepa, kunkamneme. Ukunkamnem dinin, ne depnyopda tapkamken dinin, gum dingeda, gume. Utopu kan depmemnyopda, tonpa men kunkamnem dinin, gam kunkamnem taruda, pio men tapkamkene,” Rutdi pepu. 18Upepupa, Naomidi Rut pepunge betapra gekeudi, ‘Tek sisi Rutda ne milipkamnere,’ tenepudi, ton cap, ‘Ne tapra berume,’ pen upu ton men pepu.

19Ange tep nengeda, Naomi cap, Rut cap, sun tonpa bisi dukdongopra banmareiyanen, Betlehem mutu berei. Sun konum berei taruda, amutu kurami nesala yuma kael kepidi, ‘Uo’ tenepidi, mambul kange doupi. Ukupipa, amutu kurami nerapu yumadi, “Uo, ayanmar nerda, tek sisi Naomi yar do?” pepi.

20Upenmaipa, Naomidi sun tep pepu. “Sundi ne si tep, Naomi peramnemum dinin, asi tupa pena gume. Asi deiyoda, ‘Kange telep dourur ner’ tenen, penupa cadi, asi ton tupa men penkamnerume. Sundi ne tep, pumun si tapra, ne ukupu si, ‘Mara’ penkamnerume. Asi deiyoda, neda ila ikin kange doupra kunun ner cadi, ner si ‘Mara,’ penkamnerume.

Asi Marada, ada ne mutu upu deiki di, ‘Kange mun kange dorur ner’ tenen, penupa cadi asipu penkamnerume.
Naomi – Ibrani upu deiki di, asi Naomi deiyoda, ‘Kange telep dourur ner,’ tonda, ‘Kamo telep ner’ tenen, perami. Tonda, asi ‘Mara’ deiyoda, Ibrani upu deiki di, ‘Mambul kange doupra yu kuna ner’ tenen, perami.
Deiyoda, Allah akeca-keca deiki tara kuredi, er Ila Puto Deiyo Ngebo
Ila Puto Deiyo Ngebo seki ngeda, ada Ibrani upu deiki di, Allah er si ton El-Shaddai seki. Dinino, ‘Ketengban nesala asi deiyo kael kepkameng’ tenen, asi deiyoda, katuai dipu sekmepu.
puto weik ngebo, El-Sadaidi, mangkau keptapneupa, ne damai ila mambul kange mun kecapu kunerura tep, pepsene,” Naomidi pepu.

21Upepudi aupu ton pepu. “Yuk si Mara penkamnerume, pepmasenada mesum tep gume. Ada, amutu tapra bankosi taruda, akeca-keca yuma telep dipapu talepra kuramsidi, telep kange deipsi dinin, ne benkuramsi mutu di tapra, amutu yana kunkaman taruda, nakinge ngebo cap, ne nyapu butene cap depi. Tonda, akeca-keca yuma gum kupneupa, ikinpu kunerurdi, mambul kange doupne. Akeca yuma peda, ton men dopra yane. Tonda, ne akengebo cap, ne nyapu butene cap, konum depya tepa.

Ukupneua tep nengeda, Allah er si Yahwehdi ne nong yopu duyanmanere. Ukutaru mambul kangepu donuna cadi, sundi ne si tep, Naomi men penkamnerume. Ada Allah akeca-keca deiki tara kuredi, Ila Puto Deiyo Ngebo, El-Sadaidi, ne wenemna tep, ila mambul keca ne damai kareramneupa, pio mambul kunerura tep pepsene,” pepu.
22Arup pepmapetopu, Naomi cap, Moab mutu ner, er yamal ner, er si Rut cap, Moab tara neitamai di tapra, tamupra Betlehem mutu yarei. Yarei taruda, gandum wa peamya yupmaidi, jenmai taru yarei.
Copyright information for XteSC