‏ Acts 7

Bissala si Esteban ma Tumpukan Maghuhukum

1 Manjari tinilaw si Esteban e' Imam Muwallam, yukna, “B'nnal bahā' ya panuntut e' saga a'a itu?”

2 Anambung si Esteban, yukna, “Saga matto'a-danakanku, pakale kam. Ya Tuhan Sanglit-sahaya bay patuwa' ni pangkattam si Ibrahim, waktu kapaglahatna ma Mesopotami. Halam gi' iya bay maglahat ma Haran ma waktu ina'an-i. 3Yuk Tuhan ni iya, ‘Ala'an ka min lahatnu porol ilu maka min kaheka'annu. Pehē' ka tudju ni lahat dakayu', ya pa'nda'anku ni ka'a ma sinosōng.’

4 “Angkan bay maglain si Ibrahim min lahat Kaldeya tudju ni lahat Haran maglahat maina'an. Amatay pa'in mma'na, pinapi'itu iya e' Tuhan ni lahat ya paglahatantam itu buwattina'an. 5Sagō' halam gi' iya bay kabuwanan tana' e' Tuhan palsuku'anna ma lahat itu, minsan la'a hal tana' sarang pagi'ikan tape'na. Sagō' nijanji'an iya e' Tuhan, in iya sampay panubu'na pinasuku'an du lahat itu. Bo' ma waktu bay panganjanji' Tuhan e', bay halam gi' aniya' tubu' si Ibrahim. 6Buwattitu bay bissala Tuhan ma si Ibrahim, yukna, ‘Maglahat du saga panubu'nu ma lahat bangsa liyu. Tahinang du sigām banyaga' sampay tiniksa' e' bangsa inān ma deyom mpat hatus tahun. 7Saguwā' pat'nna'ku hukuman ma bangsa ya song amanyaga' saga panubu'nu. Puwas e', paluwasku du sigām min lahat pamanyaga'an ma sigām ati maghinang du sigām ni aku ma lahat itu.’ 8Sakali si Ibrahim bay kabuwanan addat pagislam, tanda' palsaksi'an in iya maka panubu'na taga-kapagsulutan maka Tuhan. Angkan anakna si Isa'ak bay ni'islam e' si Ibrahim, ta'abut pa'in walung'llaw ma luwasan. Ya du si Isa'ak, bay isab angislam anakna si Yakub. Maka si Yakub e' bay angislam anakna kasangpū' maka duwa, ya na ka'mbo'an bangsatam Yahudi.

9 “Manjari,” yuk si Esteban, “si Yusup bay ni'ihiran e' saga siyakana, ya saga anak si Yakub kasehe'. Angkan iya pinab'llihan e' sigām, binowa ni lahat Misil binanyaga' mahē'. Daipara ginapi' iya e' Tuhan, 10ati pinuwas iya e'na min kasusahan kamemon bay kalabayanna. Binuwanan iya e' Tuhan pangita'u alalom ma waktu kaharapna ni Pira'un ya sultan Misil ati kasulutan sultan inān ma iya. Angkan iya gin'llal gubnul e' sultan, magagi ma lahat Misil kamemon sampay ma saga a'a ma deyom okomanna.

11 “Sakali itu aniya' bay gotom ma kaluha'an lahat Misil e' sampay isab ma lahat Kana'an, ya bay paglahatan disi Yakub. Saga ka'mbo'antam, halam aniya' takakan tapiha e' sigām. 12Angkanna, pagkale si Yakub aniya' kono' kinakan ma lahat Misil, bay soho'na saga anakna l'lla, ya asal pangkat bangsatam, pehē' ni Misil am'lli takakan. Ya na he' tagna'an kapehē' sigām. 13Kaminduwana pa'in kapehē' sigām, bo' yampa magpakilā si Yusup ma saga danakanna he'. Jari minnē' kinata'uwan e' sultan in si Yusup taga-kampung. 14Puwas e' aniya' lapal bay pinabeya' e' si Yusup ni mma'na si Yakub. Bay soho'na si Yakub magtautai'anak pauntas ni lahat Misil. Pitumpū' maka lima puhu' heka sigām. 15Sakali pauntas na sigām ni lahat Misil. Jari amatay si Yakub mahē', damikiyanna saga anakna, ya pangkatantam. 16Saga bangkay sigām bay tinūran ni Sekem ma lahat Kana'an, bo' kinubul mahē' ma pagkubulan ya bay bin'lli e' si Ibrahim min tubu' si Hamor ma masa awal e'.

17 “Manjari itu, song pa'in ta'abut waktu pamaluwas sigām min lahat Misil, buwat bay janji' Tuhan ma si Ibrahim, paheka na to'ongan bangsatam. 18Aniya' na sultan saddī ang'ntanan lahat Misil, sultan halam makata'u ma bay pasalan si Yusup. 19Bay niakkalan bangsatam e' sultan e', bay pinissoko' ka'mbo'-mbo'antam, sinō' animanan onde'-onde' sigām bo' supaya amatay.

20 “Na, ya na waktu bay kapaganak ma si Musa. Onde'-onde' mustala si Musa, ati ni'ipat ma luma' matto'ana ma deyom t'llumbulan. 21Puwas pa'in t'llumbulan e', pinaluwas iya, manda' tapuwa' e' dayang-dayang ya anak sultan, ati tahinang anak e'na. 22Bay iya pinandu'an kamemon pangadji' bangsa Misil, ati abantug iya ma pagbissalana maka ma saga kahinanganna.

23 “Ta'abut pa'in mpatpū' tahun umul si Musa,” yuk si Esteban, “agara' iya patibaw ni saga pagkahina bangsa Isra'il. 24Makatibaw pa'in, aniya' ta'nda'na dakayu' pagkahina Isra'il nila'ugan e' a'a bangsa Misil. Magtūy nirapitan pagkahina itu e' si Musa ati binalosan a'a Misil inān pinapatay. 25Sabab pangannal si Musa in saga pagkahina bangsa Isra'il makahati in iya ginuna du e' Tuhan amapuwas sigām min pagbanyaga'an. Sagō' halam tahati e' sigām. 26Pagsalung pa'in min llaw bay pamono' he', aniya' ta'nda' e' si Musa duwangan a'a Isra'il magbono'. Arak pinapagkahāp e'na karuwangan. ‘Saga tuwan,’ yukna, ‘magdanakan ko' kam ilu. Angay kam magbono'?’ 27Sagō' ya a'a bay amono' inān bay anganjudjal si Musa. Yukna, ‘Sai bahā' bay amuwanan ka'a kapatut magnakura' ma kami? Angay ka subay angahukum kami? 28Bilahi ka isab amapatay aku, buwat bay pamapataynu ma a'a Misil di'ilaw?’ 29Takale pa'in itu e' si Musa, magtūy iya alahi min lahat Misil pehē' ni lahat Midiyan bo' maglahat mahē'. Makah'nda iya maina'an, sampay iya niabut duwa anak l'lla.

30 “Palabay pa'in mpatpū' tahun, aniya' mala'ikat bay magpa'nda' ni iya min t'ngnga' po'on puhung magpasalupa ni api asuleyab, ma atag būd Turusina mahē' ma lahat paslangan. 31Ainu-inu si Musa ma bay ta'nda'na inān, angkan iya pasekot ni po'on puhung angaliling. Sagō' asekot pa'in iya, takale e'na suwala Tuhan. 32Yuk suwala he', ‘Aku ya Tuhan pagtuhanan ka'mbo'-mbo'annu, si Ibrahim, si Isa'ak maka si Yakub.’ Magtūy amidpid baran si Musa sabab min tāwna, angkan iya mbal makatawakkal ang'nda' pehē'. 33Yuk Tuhan ni iya, ‘La'anin taumpa'nu, sabab ya tana' pan'nggehannu ilu tana' sussi.’ 34Yuk Tuhan lagi', ‘Ta'nda'ku asal paminasa ma saga a'aku mahē' ma lahat Misil. Takaleku isab pagdahing sigām, maka itiya' na aku amaluwas sigām. Na dai' na ka. Papehē'ta ka ni lahat Misil.’

35 “Na,” yuk si Esteban, “si Musa itu, ya na a'a bay sinulak e' saga pagkahina bangsa Isra'il. Pinah'llingan iya e' sigām, yuk-i, ‘Sai bay amuwanan ka'a kapatut magnakura' ma kami! Angay ka subay angahukum kami?’ Bo' si Musa ya bay sinō' e' Tuhan magnakura' sampay angalappas ma saga ka'mbo'-mbo'antam he'. Bay iya tinabangan e' mala'ikat ya bay panyata' ni iya min t'ngnga' po'on puhung he'. 36Manjari in ka'mbo'-mbo'antam bangsa Isra'il bay pinagnakura'an e' si Musa paluwas min lahat Misil. Bay iya maghinang saga hinang makainu-inu maka saga paltanda'an kawasahan mahē' ma Misil sampay ma atag S'llang Keyat. Ya du ma lahat paslangan e', ma deyom mpatpū' tahun.

37 “Si Musa ko' inān, ya bay amissala ni bangsa Isra'il ma awal lagi', yuk-i, ‘Ma sinosōng aniya' du dakayu' nabi buwat aku pinapi'itu e' Tuhan. A'a bangsabi du iya.’ 38Waktu kapagtimuk saga a'a Isra'il ma lahat paslangan, bay palamud si Musa ma saga ka'mbo'-mbo'antam, beya' isab mala'ikat ya bay angallam ma iya ma būd Turusina. Si Musa isab ya bay makasambut lapal makabuwan kallum bo' pinalatun ni kitam.

39 “Sagō' ka'mbo'-mbo'antam inān,” yuk si Esteban, “mbal to'ongan ameya' ma si Musa. Sinulak iya e' sigām. Ya kabaya'an sigām subay pabīng ni lahat Misil. 40Manjari, pagka at'ggol si Musa mahē' ma diyata' būd Turusina, ah'lling saga a'a Isra'il inān ni si Harun, yuk-i, ‘Hinangin kitam saga ta'u-ta'u pagtuhanan, pagmakōkantam. Wa'i daka maingga si Musa ilu, ya bay magnakura'an kitam paluwas min Misil!’ 41Ya he' waktu bay kapangahinang sigām dakayu' ta'u-ta'u pinasengod ni luwa anak sapi' maka aniya' susumbali'an bay panukbal e' sigām ni ta'u-ta'u he'. Bay sigām maglami-lami isab pangahulmat sigām ma bay hinangan tangan sigām. 42Angkan ko' sigām bay tinaikutan e' Tuhan. Pinasagaran sigām amudji saga ba'anan bitu'un ma langit, buwat bay tasulat ma deyom Kitab Kanabi-nabihan, ya yuk-i, ‘O saga a'a Isra'il, yuk Tuhan,
ngga'i ka aku ya bay harapbi maka susumbali'an
ya pagkulbanbi ma deyom mpatpū' tahun,
waktu kamahē'bi ma lahat paslangan e'.
43Ya pagbowa-bowabi na pa'in tampat pat'nna'an ta'u-ta'u tuhanbi si Molok,
maka ta'u-ta'u hinangan luwa bitu'un
ya pangarapanbi ni tuhanbi si Repan.
Ya na ina'an saga ta'u-ta'u bay hinangbi panumbahanbi.
Angkan kam pala'anku ni liyu lahat Babilon.’


44 “Waktu kamahē' ka'mbo'-mbo'antam ma lahat paslangan,” yuk si Esteban, “ina'an ma sigām luma' tolda ya pagtau'an paljanji'an Tuhan. Luma' inān bay nihinang e' si Musa buwat bay panoho'an Tuhan ma iya. Bineya' e' si Musa suntu'an ya bay pama'nda' ma iya. 45Jari in luma' inān bay pang'bba e' disi Musa ma pangkattam pasunu', ati sigām ya bay amowa luma' inān ni lahat itu ma waktu kapagmakōk si Yussa' ma sigām. Waktu inān bay kapangagaw sigām lahat itu min saga kabangsahan ya bay tapala'an e' Tuhan min dahuan sigām. Jari luma' Tuhan inān bay pat'nna' maitu sampay ta'abut waktu kapagsultan si Da'ud. 46Si Da'ud e' bay makasulut atay Tuhan, ati ama'id iya min Tuhan bang pa'in iya nirūlan angahinang luma' pat'nna'an Tuhan, ya pagtuhanan pangkattam si Yakub. 47Sagō' sultan Sulayman ya bay pinaba'id e' Tuhan angahinang luma' inān.

48 “Malaingkan in Tuhan Mahatinggi, mbal pat'nna' ma deyom langgal hinangan manusiya'. Bay tasulat e' dakayu' nabi ya pamissala Tuhan itu, ya yuk-i, 49‘Sulga' ya paningkō'anku,
maka dunya ya pagi'ikan tape'ku.
Luma' ai bahā' hinanganbi aku?
Maingga bahā' panakapanbi aku pahalian?
50Sabab aku ya bay makahinang ina'an-i kamemon!’ ”


51 Amissala na pa'in si Esteban, yukna, “Ka'am ilu, atuwas sidda kōkbi! Munapik kam! Apalpal pahāp taingabi, mbal akale ma lapal Tuhan! Sali' du kam maka bay ka'mbo'-mbo'anbi sabab ya du isab ka'am anagga' Rū Sussi! 52Aniya' bahā' minsan la'a hal dakayu' nabi halam bay tapinjala' e' saga ka'mbo'-mbo'anbi? Halam. Bay pinapatay e' sigām saga a'a amowa lapal Tuhan ma masa awal e', ya bay magmahalayak pasal kapi'itu sosoho'anna adil. Manjari, makapi'itu pa'in sosoho'anna inān, hal tipubi sampay papataybi. 53Ka'am ya bay makasambut sara' Tuhan labay min mala'ikat, malaingkan halam kabogboganbi sara' inān!”

Kapamantung ma si Esteban

54 Pagkale pa'in saga Maghuhukum inān ma si Esteban, ap'ddi' makalandu' atay sigām ya angkan sigām ang'ttop le'e tudju ni iya. 55Sagō' kahōpan si Esteban e' Rū Sussi ati pahangad iya tudju ni sulga'. Ta'nda'na sahaya Tuhan, maka ta'nda'na isab si Isa an'ngge ma bihing Tuhan tampal ni kowan. 56“Nda'unbi,” yuk si Esteban, “ta'nda'ku aukab sulga'. Maka ta'nda'ku isab si Isa, ya niōnan Anak Manusiya', an'ngge ma bihing Tuhan.”

57 Pagka buwattē' h'lling si Esteban, angolang pakosog saga a'a ma Tumpukan inān. Tinaplokan tainga sigām, maka pinagheka'an si Esteban 58bo' nijudjalan paluwas min da'ira inān. Ma luwasan pa'in, anagna' sigām amantung iya. Saga saksi' inān, hatina saga a'a amantung, bay amatau' badju' sigām ma dakayu' l'lla abata' gi', niōnan si Saul.

59 Hinabu pa'in si Esteban pinagbantung e' sigām, angamu'-ngamu' iya, yukna, “O Panghū' Isa, taima'un nyawaku.” 60Puwas e' angōk-tu'ut iya maka e'na angalingan pakosog, yuk-i, “O Panghū'ku, da'a patōngin dusa saga itu ma pasal pamono' sigām ma aku.” Pagubus pah'lling si Esteban itu, magtūy iya amatay.